rediff.com
16 ÅÞeyApfu, 2003 
   lp¡d`¡S> | h^y kdpQpfp¡ | NyS>fps A¡Vy$T¡X$   Ap`_p¡ Arcâpe 
    rhi¡j hp„Q_
 

NyS>fps Q|„V$Zu 2002
kprlÐek„N
`l¡gy„ kyM
lpõef„N
dyhuV$pBd
NyS>fps A¡Vy$T¡X$
NyS>fpsdp„ tlkp
kyfs õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
Adv$phpv$ õ`¡rieg
L$ÃR>_p kdpQpf
ap¡V$p¡N¡gfu
Aep¡Ýep rhhpv$
TV$`V$ fkp¡C
õV$p¡fuV$pBd
râe qfqX$a
dyipefp¡
L$p¡grdõV
d__
Ap„ep„ b^p...
NyS>fps_y„ Of¡Ï„
Æhk©rô$
A\®L$pfZ
`pZukdõep
qfqX$a X$pefu
c|L„$`rhi¡j
k¡¼k L$p¡_®f
srbes
NTg f¡X$u-f¡L$_f
NyãsNy
^„^p`pZu
rbT_¡kbps¢
i¡fbÅf L$p¥cp„X$
eyV$uApB L$p¥cp„X$
`ep®hfZ
Anfp
dps©h„v$_p
r\e¡V$f
oprshpv$
_pdphrg
R>¡ëgp„ 50 hjp£dp„
hpsp®
g¡M rhi¡j
rQëgf
W¡$W$ NyS>fps
dõsu BT dõV$
lkpefp¡
lkNyëgp„
Ap`Z¡ klz
v¡$iuAp¡_y„ Ad¡qfL$p
cpfs-`pL$ d„ÓZp
L$píduf_u kdõep
k„fnZ L$p¥cp„X$
k„kv$ `f lzdgp¡
spg¡bp_ `f sfp`
Ad¡qfL$p `f lzdgp¡
qfqX$a õ`¡íeg
_¡V$NpBX$
dygpL$ps
d„Ngpô$L$
qfqX$ad¡mp¡
X$ped„X$qL„$N cfs ipl
hufà`_ rhi¡j
L$fyZpr_r^_u ^f`L$X$
2000_y„ Mpk


Tips to Search  


AÞe NyS>fpsu kpBV$
kp¥fpô²$dp„\u gyàs \e¡gy„ rhðrh¿eps îdlpfu _©Ðe : V$u`Zu

Å¡fphftkl Åv$h

NyS>fps-kp¥fpô²$_u kp¡lpdZu ^fsu `f„`fp\u k„õL$pf, k„õL©$rs A_¡ L$gp_u ^fsu flu R>¡. A¡_u fkpm ^fsu_p L$ZL$Zdp„\u A_¡ dp_hu_p„ l¥ep„_u gpNZuAp¡-Erd®Ap¡_p Aprhcp®h A_¡ Ap_„v$_u Arcìe[¼sdp„\u _u`Äep„ R>¡ Ap`Zp„ gpM¡Zp„ gp¡L$_©Ðep¡.

NyS>fps s¡_u riô$ L$gpAp¡ L$fsp„ gp¡L$L$gp_u kd©qÙ dpV¡$ v¡$irhv¡$idp„ h^y ÅZusy„ R>¡. kp¥fpô²$_p ip¥e®dY$ép Y$pg-sghpf_p fpk, `p„Q lÅf hj® `yfpZp v$p„qX$ep-fpk, `Y$pfp¡_p d„rS>fp fpk, DÑf A_¡ v$rnZ NyS>fps_p„ Apqv$hpku _©Ðep¡, Å¡dh„su Å¡b_cfu _pfuAp¡_p„ fpkX$p, Nfbp, l]Q, ldQu, V$uV$p¡X$p¡, gyhf hN¡f¡ _©Ðep¡A¡ NyS>fps_¡ rhðrh¿eps b_pìey„ R>¡. Ap b^p„ _©Ðep¡ dy¿eÐh¡ ^prd®L$ A_¡ kpdprS>L$ DÐkhp¡ âk„N¡ Ap_„v$ dpZhp dpV¡$ \sp„ lp¡e R>¡, `Z A¡ b^p„\u _p¡My„-r_fpmy„ kp¡fW$ rhõspf_y„ A¡L$ ApNhy„ _©Ðe R>¡, S>¡_p¡ k„b„^ kpdpqS>L$ L¡$ ^prd®L$ DÐkh kp\¡ _l] `Z îdÆh__u hpõsrhL$ L$pdNufu kp\¡ Å¡X$pe¡gp¡ R>¡. A¡ R>¡ kp¥fpô²$_p îdÆhuAp¡_y„ kd|l_©Ðe "V$u`Zu'.

Æh__u L$pmu dS|>fu, Arhfs \pL$ A_¡ `fk¡hp_p„ V$u`p„Ap¡_¡ k„Nus, spg A_¡ _©Ðe hX¡$ L$gpõhê$`dp„ `gV$phu iL¡$ s¡hy„ Ap ApNhy„ gp¡L$_©Ðe õhê$` R>¡. dS|>fu kp\¡ Å¡X$pe¡gu Nus, k„Nus A_¡ _©Ðe_u Ap L$gp khpf\u kp„S> ky^u L¡$ buÅ qv$hk_u khpf ky^u îd L$f_pf bpCAp¡-cpCAp¡_p îd_¡ lmhp¡awg L$fu, A¡d_p„ A„sfdp„ Ap_„v$_u f„N`yfZu `|fu v¡$ R>¡.

cNhv¹$Np¡d„X$gdp„ V$u`Zu_p¡- "V$u`hp_u gpL$X$p_u Qp¡fk `X$Ou, ^pbp¡ _pMhp_p¡ gpL$X$p_p lp\phpmp¡ gpL$X$p_p¡ Qp¡fk L$V$L$p¡' A¡hp¡ A\® Apàep¡ R>¡. V$u`Zu `pX$hu A¡ A¡L$ âL$pf_u dS|>fu R>¡. rkd¡ÞV$_u k„õL©rs_p„ `NfZ kp¥fpô²$dp„ d„X$pep„ _lp¡sp„ A_¡ d„qv$fp¡, dlpgep¡ A_¡ î¡óW$uAp¡_p„ dpY$-d¡X$uAp¡ A_¡ Ap¡fX$pdp„ gpv$uAp¡_p„ S>X$sf Apìep„ _lp¡sp„ Ðepf¡ `Õ\f-Q|_p_p dL$p_dp„ Of_p Ap¡fX$pAp¡dp„, Ap¡ifu A_¡ ANpiudp„ R>p¡ (S>du_) `pL$u A_¡ guku L$fhp dpV¡$ `L$hu_¡ `uk¡gp¡ Q|_p¡, f¡su, `„`p¡ep BÐepqv$_p fÕ\X$_¡ V$u`Zu\u V$u`hpdp„ Aphsp¡. A¡_¡ kp¥fpô²$dp„ "V$u`Zu `pX$hu', "^°pbp¡ `pX$hp¡', "`phX$u _pMhu' A\hp sp¡ L$p¡bp¡ (L|$bp¡) L|$V$hp¡ A¡hp iåv$âep¡N\u Ap¡mMhpdp„ Aph¡ R>¡.

V$u`Zu `pX$hp dpV¡$_y„ kp^_ R>¡ kpX$p ÓZ awV$ gp„bu gpL$X$u, S>¡_p R>¡X¡$ Np¡m L¡$ Qp¡fk gpL$X$p_p Vy$L$X$pAp¡ Å¡X$hpdp„ Aph¡ R>¡. V$u`Zu L$f_pfu bpCAp¡ 16 L¡$ 18_u k„¿epdp„ Np¡mpL$pf¡ ANf kpdkpdu kdp_ A„sf¡ Ecu flu_¡ ^°pbp¡ _pM¡ R>¡. Ap kde¡ AdyL$ S>NpA¡ S> kfMp hS>_ A_¡ dp`\u V$u`Zu `X¡$ A¡_u Qp¡L$kpC fpMhpdp„ Aph¡ R>¡. `|fsu L$pmÆ _ g¡hpe _¡ ^°pbp¡ L$pQp¡ flu Åe sp¡ S>du_ A¡L$kfMu guku b_¡ _l]. A¡L$ hpf V$u`Zu iê$ \pe `R>u fps-qv$hk Qpg¡ A_¡ sm guky„ b_u_¡ E`ku Aph¡ `R>u S> A¡ b„^ \pe.

S>edëg `fdpf _p¢^¡ R>¡ L¡$ ""V$u`Zu d|m k„Nus-âp^pÞe _\u, `Z spgâp^pÞe R>¡. V$u`Zu _pMsu bl¡_p¡ kpdpÞe`Z¡ b¡ kpdkpdu lpfdp„ Np¡W$hpe R>¡. `R>u ^uf¡ ^uf¡ Mksu Åe R>¡. V$u`Zu Äepf¡ spgbÙ _Mpsu lp¡e Ðepf¡ Mkhp_y„ `Z spgbÙ S> b_¡. Nd¡ s¡d `Ngp„ D`pX$u_¡ spgbÙ V$u`Zu _pMu iL$pe _l], A¡V$g¡ Mkhp_u q¾$ep `Z spgbÙ b_u. A¡V$g¡ dpÓ V$u`hp_y„ S> ×íe d_p¡fd bÞe¡ S>sy„ lsy„. s¡dp„ A¡_u Nrs cmu A¡V$g¡ `Ngp„_p DW$ph `Z gebm¡ k„ep¡rS>s bÞep.

""spg A_¡ ge Äep„ b„^pe Ðep„ k„Nus Ap`p¡Ap` `¡v$p \pe. V$u`Zu_p spg¡ spg¡ Nusp¡ Dd¡fpep„. Tugsp„ _¡ qTgpsp„ Nusp¡_u T|L$ bp¡ghp dp„X$u. v|$sp dL$p_ QZph_pfp Ap flõe `pdu Nep. lmh¡L$ flu_¡ A¡dZ¡ V$u`ZuhpmuAp¡_¡ Y$p¡g `|fp¡ `pX$u v$u^p¡. S>¡d Y$p¡g s¡d ifZpC A_¡ Tp„T `Z V$u`Zu_¡ QNphhp A_¡ fkugu b_phhp dpV¡$_p„ kp^_p¡ bÞep„. ifZpCA¡ îrdL$ bl¡_p¡_p Nmp_¡ fpls Ap`hp_y„ L$pd L$ey¯.''

V$u`Zudp„ s¡_u spgbÙsp h^pfhu-OV$pX$hu A¡ b^y„ Y$p¡gu_p lp\dp„ fl¡ R>¡. V$u`Zudp„ Nhpsp„ Nusp¡ dy¿eÐh¡ âpQu_ cS>_p¡ L¡$ fpk lp¡e R>¡. cS>_ NhX$phhp\u V$u`Zu_u iê$Aps \pe R>¡ A_¡ Np¡mpL$pf¡ ANf kpdkpd¡ Ec¡gu bl¡_p¡ Tug¡ A_¡ ^ud¡ ^ud¡ Y$p¡g, ifZpC, Tp„T, d„Æfp_u spgbÙsp\u V$u`Zu_u T|L$ bp¡g¡.

lqfgpg L$pmuv$pk dp¡Y$pA¡ "÷uÆh_' dprkL$dp„ V$u`Zu _pMsu hMs¡ Nhpsy„ kfk Nus _p¢Ýey„ R>¡ :

Th¡f hlzA¡ b¡V$X$p S>Þçep f¡ NyS>fu!
h^pey„ v¡$hp Åe¢ f¡ NyS>fu!
L$pLy$cpC sdpf¡ O¡f b¡V$X$p f¡ NyS>fu!
kp¡_gp cpfp¡cpf f¡ NyS>fu!

kp¡_p ê$`p_p„ `pfZp„ f¡ NyS>fu!
lpgfX$p„ Nphp Åe¢ f¡ NyS>fu!
Asgk_p Ap¡R>pX$ f¡ NyS>fu!
Ap¡R>pX$ Ap¡Y$pX$hp Åe¢ f¡ NyS>fu!

lufp dp¡su_p O|Ofp f¡ NyS>fu!
Ly„$hf fdpX$hp Åe¢ f¡ NyS>fu!
Ly„$hqfep¡ dp¡V$p¡ \pe¢ f¡ NyS>fu!
N¡X$uv$X¡$ fdhp Åe¢ f¡ NyS>fu!

Ly„$hf_p lp\dp„ `p¢rQey„ f¡ NyS>fu!
X$p¡L¡$ lufp_p¡ lpf f¡ NyS>fu!
Ly„$hqfep¡ Op¡X$p M¡gh¡ f¡ NyS>fu!
Op¡X$gp Å¡hp Åe¢ f¡ NyS>fu!

Ly„$hf_¡ L$pLy$cpC `fZph¡ f¡ NyS>fu!
Å_y„ Å¡hp_¡ Åe¢ f¡ NyS>fu!
`fZ¡ ê$`pmu `ysfu f¡ NyS>fu!
hhpfy Å¡hp Åe¢ f¡ NyS>fu!


kp¥fpô²$_p gp¡L$k„Nusdp„ Nus, k„Nus A_¡ spgdp„ _pv$_y„ kp¥\u rhi¡j dlÒh V$u`Zudp„ Å¡hp dm¡ R>¡. fpkX$p_u spguAp¡ L¡$ fpkdp„ v$p„qX$ep_p âbm ApOpsp¡ V$u`Zu S>¡V$gp¡ _pv$ `¡v$p L$fu iL$sp _\u.

V$u`Zu_p¡ dy¿e spg l]Q, Özs Nrsdp„ L$fhp¡ Ar_hpe® NZpe. Ap\u hÃQ¡ hÃQ¡ Äep„ Nphp_y„-Tughp_y„ b„^ \pe A¡V$g¡ Ap spgdp„ ifZpC, Y$p¡g A_¡ Tp„T kp\¡ V$u`ZuAp¡ A¡hu As|V$ spgbÙsp Ecu L$fu v¡$ L¡$ Å¡_pf b¡ OX$u \„cu Åe. \p¡X$u hpf `R>u rhg„rbs Qpgdp„ Aphu Åe _¡ `pRy>„ Nus iê$ \pe. Apd, kpNf_p¡ l¡gp¡ QX¡$ s¡d Npd_y„ hpsphfZ fpscf V$u`Zu_p _pv$k|f_p l¡g¡ l]Qp¡mpep L$f¡ R>¡ A_¡ A¡L$ kp[ÒhL$ k„õL$pf_yy„ Ap„v$p¡g_ DW$pìep L$f¡ R>¡.

kp[ÒhL$ A¡V$gp dpV¡$ L¡$, fpscf QNsp A×íe V$u`Zu fpk_p spg, ge L¡$ iåv$dp„ ¼ep„e DÃR©>„Mgsp L¡$ DÑ¡S>_p _\u lp¡su. dõsu S>ê$f lp¡e R>¡, `Z sdpd Nusp¡ c[¼sfk¡ fkpe¡gp„ lp¡e R>¡. Nusp¡dp„ ¼epf¡L$ i©„Npf L¡$ hfZpNu S>ê$f lp¡e R>¡, `Z s¡_y„ fkpe_ sp¡ fp^p A_¡ L©$óZ S> lp¡e R>¡. `p¡sp_u s©[às, As©[às, gpNZuAp¡ L¡$ cphp¡_¡ âcydp„ Np¡mu _pMhp_u L$fpds gp¡L$Nusp¡_¡ AS>b fus¡ hfu R>¡. dS|>fudp„\u _©Ðe_u dlÑp âpàs L$fu lp¡e A¡hp¡ buÅ¡ A¡L$`Z âL$pf Å¡hp, kp„cmhp L¡$ hp„Qhpdp„ _\u Apìep¡.

kp¥fpô²$dp„ Sy>v$p Sy>v$p `„\L$p¡dp„ V$u`Zu Å¡hp dm¡ R>¡, `Z kh®î¡óW$ âL$pf_u L$gp`|Z® A_¡ Å¡_pf_p„ l¥ep„_p Ap_„v$dp¡fgp_¡ V$lzL$sp L$fu v¡$ A¡hu V$u`Zu sp¡ kp¡fW$_u S>.

rNfÅi„L$f ìepk L$l¡ R>¡ L¡$, ""V$u`Zu _©Ðep¡ sp¡ OZp„ Å¡ep„ li¡ `Z d¢ S>¡ \p¡X$p„L$ V$u`Zu _©Ðep¡ S|>_pNY$ sm`v$dp„, Qp¡fhpX$dp„ s\p `p¡fb„v$f-h¡fphmdp„ _S>f¡ r_lpþep„ R>¡ A_¡ s¡dp„ S>¡ bl¡_p¡ spgbÙ fus¡ L|$v$su-afsu A_¡ A_¡fp A¡L$^pfp V$u`hp_p L$pddp„ Al]\u sl] A_¡ Ap„M_p `gL$pfpdp„ `Z `pR>u afu_¡ d|m `p¡sp_p õ\p_¡ Aphu S>sp„ S>¡ d_p¡fçe, i[¼sipmu A_¡ Å¡fv$pf R>p¡ ^fbhpdp„ V$u`Zu_¡ DNpdu DNpdu rhrh^ âep¡Np¡dp„ AS>b spL$ps\u A„Np¡_¡ dfp¡X$v$pf TV$L$p¡ Ap`u_¡ S>¡ _s®_ kS>£ R>¡ A¡ _S>f¡ r_lpmhp_p¡ glphp¡ S> L$lu iL$pe. Aphp d_p¡lf _©Ðedp„ `Z d¢ \p¡X$uL$ bl¡_p¡_¡ A„NArc_e L$fsu L$fsu EX$su `Z Å¡C R>¡.''

Ap hps R>¡ Qp¡fhpX$_u L$p¡mu bl¡_p¡_u. Ap bl¡_p¡A¡ gp¡L$_©Ðe ê$`¡ V$u`Zu_¡ ApS>¡e Åmhu fpMu R>¡. A¡d_p„ gugp kp¡V$p S>¡hp„ ifufp¡, _dZp„ dp¢V$p„L$Zp„ s\p L$pmp f„N_p„ kp¡_¡fu `Ë$phpmp„ bp„^Zp„, gugp Asgk_p„ L$dMp„, L$pmu Ædu A_¡ fpsu bp„^Zu_u Q|„v$X$udp„ V$u`Zu g¡su Npsu lp¡e Ðepf¡ ê$`p_u O„V$X$u S>¡hp A¡d_p d^yf AhpS>_¡ Qp¡fhpX$_u L$p¡egp¡_¡e OX$ucf kp„cmhp_y„ d_ \C Åe.

Qp¡fhpX$_u L$p¡mu bl¡_p¡ D`fp„s cug, kuv$u, k`pfZp¡, MpfhZp¡, Ly„$cpf A_¡ L$qX$ep bl¡_p¡ `Z kp¥fpô²$dp„ V$u`Zu g¡su. Qp¡fhpX$_u bpCAp¡_u V$u`Zudp„ TX$TdL$hpmp spg rhi¡j lp¡e R>¡, Äepf¡ cug bl¡_p¡ gp„bp Y$pm¡ V$u`Zu g¡ R>¡. L$p¡mu, Ly„$cpf A_¡ L$qX$ep _pfuAp¡ v$u`Q„v$u, ^dpf A_¡ V$à`p_p Y$pm¡ V$u`Zu g¡ R>¡.

S>edëg `fdpf¡ Ap`Z_¡ _hpC `dpX¡$ A¡hu Np„Å_u V$u`Zu_u hps `Z Ap âdpZ¡ _p¢^u R>¡ : kp¥fpô²$ fpÄe_u fQ_p `R>u ArgepbpX$p Npd_p _v$usuf¡ v$fbpf Np¡`pmv$pk dlprhÛpge_¡ kfL$pfu S>du_ Ap`hp NyS>fps_p c|s`|h® dy¿ed„Óu kp\¡ S>du_ Å¡hp Nep Ðepf¡ A¡ S>du_ `f R>¡ëg¡ Np„Å_y„ hph¡sf lsy„. A¡ hMs¡ Np„Å_u V$u`Zu Ad¡ fk`|h®L$ r_lpm¡gu. Np„Å_p¡ f„N gugp¡ _¡ gugp¡ fl¡ A_¡ A¡_u L$muAp¡ v$bpC_¡ Qp¡`V$ b_phu_¡ h¡Qu iL$pe A¡ dpV¡$ Np„Å_u L$muAp¡_¡ `p¡g¡ `p¡g¡ `Ng¡ v$bphhpdp„ Aphsu. A¡ `R>u TpX$_p R>pephpmu k`pV$ S>Np `k„v$ L$fu 40\u 50 awV$ gp„bu A_¡ 15\u 20 awV$ `lp¡mu S>Np `f Np„Å_u gugu L$muAp¡ `p\fu ApW$, v$k L$¡ bpf M¡X|$sp¡ A¡L$ R>¡X¡$\u `p¡g¡ `Ng¡ Np„Å_p `\pfp_¡ V$u`hp_y„ iê$ L$fsp. Al] `Z cp¢sm_¡ V$u`u_¡ R>p¡ b_phhp S>¡ V$u`Zu _Mpe R>¡ s¡dp„ spg, ge, k„Nus A_¡ _©Ðe S>¡ rkÙp„s¡ õ\p_ `pçep„ s¡ S> rkÙp„s¡ Np„Å¡ V$u`hpdp„ spg, ge, k„Nus A_¡ _©Ðe kÅ®ep„ _¡ A¡dp„\u Np„Å_u _©Ðede V$u`Zu Ecu \C. ApS>¡ sp¡ A¡ c|sL$pm_u hps b_u NC R>¡.''

âÅ_u k„õL$pqfsp_u hpV$_¡ k„L$p¡fsp kp¡fW$_p V$u`Zu _©Ðe_¡ Æh„s fpMhpdp„ S|>_pNY$_p f„Nugp rdÅS>_p fpS>hu _hpb_p¡ apmp¡ _p¢^`pÓ lsp¡ A¡_u Al] _p¢^ g¡hu Å¡CA¡. L|$sfp„-L|$sfuAp¡_p„ gÁ_ L$fph_pf _hpb kuv$uAp¡_p ^dpg _©Ðe_¡ A_¡ Qp¡fhpX$_u L$p¡mu bpCAp¡_u V$u`Zudp„ M|b S> fk g¡sp¡. A¡_¡ L$pfZ¡ V$u`Zu _©Ðe \p¡X$p„ h^y hjp£ ky^u V$L$u Ney„. A¡ S> âdpZ¡ fpS>L$p¡V$_p W$pL$p¡fkpl¡b õh. gpMpÆfpS> A_¡ _p_p„-dp¡V$p„ fS>hpX$p„e Apdp„ fk ^fphsp„ lsp„. Ðepf bpv$ kp¥fpô²$ k„Nus _pV$L$ AL$pv$du, lfL$pÞs iy¼g s\p S>edëgcpC `fdpf¡ fpS>L$p¡V$_u cug bl¡_p¡_u cygpC Ne¡gu V$u`Zu_¡ gp¡L$p¡Ðkhp¡dp„ A_¡ d¡mpAp¡dp„ õ\p_ A`phu Æh„s fpMhp_p âeÐ_p¡ L$ep® lsp.

V$u`Zu sp¡ kp¡fW$dp„ hfkp¡\u Qpgsu Aphu lsu, `Z A¡_¡ kp¥ â\d hpf S>NsQp¡L$_u hÃQ¡ õh. Np¡L$mv$pk Üp. fpeQyfpA¡ d|L$u. "ipfv$p' dprkL$_p 1940_p Sy>gpC dpk_p A„L$ _„. 4dp„ s¡dZ¡ kp¡fW$_u V$u`Zu_y„ e\p\® v$i®_ L$fpìey„ R>¡. "ipfv$p'_p s„Óu fpeQyfp _p¢^¡ R>¡ L¡$, ""lz„ eyr_hrk®V$u_u d¡qV²$L$_u `funp Ap`u dpfu S>Þdc|rd bpgpNpddp„ Adpfp¡ b„Ngp¡ QZphhp Apìep¡. Óuk hj® `l¡gp„_p¡ A¡ âk„N ApS>¡ `Z duW$p¡ A_¡ ApL$j®L$ gpN¡ R>¡. b„Ngpdp„ V$u`Zu_u iê$Aps \C A_¡ Äepf¡ ifZpC, W$p¡g A_¡ Tp„T_u T|L$ kp\¡ V$u`Zu `X$su d¢ Å¡C Ðepf¡ A¡ L$gp\u lz„ dyÁ^ \ep¡. bpgp Npd_p¡ fl¡dp_ duf A¡L$ kpQp¡ L$gpL$pf lsp¡. ifZpC `f_p¡ A¡_p¡ L$pb| AqÜsue lsp¡. ApMpe¡ O¡X$ `„\L$dp„ fl¡dp__p¡ L$p¡C Å¡X$uv$pf _lp¡sp¡. Äepf¡ V$u`Zu_u T|L$ `X¡$ Ðepf¡ fl¡dp_ ifZpCdp„ tk^|X$p¡ R>¡X¡$ A_¡ `R>u sp¡ ÅZ¡ kdfp„NZ¡ fZQ„X$uAp¡ QX$u lp¡e A¡hp Å¡d\u, A¡hu A¡L$-cp_sp\u A¡ `phX$uAp¡ EX$su Åe, A¡_p L$V$L$p \C Åe, _hu `phX$uAp¡ A¡_y„ õ\p_ ëe¡. ifZpC, Y$p¡g, Tp„T s\p `phX$uAp¡ hÃQ¡ L$p¡Z \pL¡$ R>¡ A¡ Å¡hp lfuapC Åd¡ A_¡ ApMp¡e¡ gÑp¡ huffk\u f„NpC Åe.

""A¡ dp¡lL$ ×íe_u rMgphV$ lh¡ Aph¡ R>¡. hpgu _pd_u L$p¡mZ bl¡_ L$p¡eg S>¡hp L„$W$\u A_¡ duW$u lgL$\u Nus D`pX¡$ :

hp„kgX$u hpN¡ _¡ dpfp d_ lf¡
Ðep„\u dpfy„ qv$gXy„$ Áey„ R>¡ v|$f Å¡.
Ap„MgX$u_p¡ Qpmp¡ f¡ L$p_p¡ blz L$f¡.
ApSy>_p Dspfp L$p_p Ap„lu L$fp¡.
Dspfp L$fiy„ dp_usu_¡ dp¡'g Å¡
Ap„MgX$u_p¡ Qpmp¡ L$p_yX$p¡ blz L$f¡.


`phX$uAp¡ `pX$su ÷uAp¡ A¡ Nus Tug¡. hpgu A¡L$ `R>u A¡L$ Nus R>¡X$su Åe. A¡ hMs_u V$u`Zu lz„ ApS>¡e c|ëep¡ _\u. V$u`Zu kpQu L$gp lp¡hp\u d_¡ A¡_p¡ _pv$ gpÁep¡. fps_p hMs¡ b„Ngp_u ANpiudp„ V$u`Zu `pX$hp `yfyj dS|>fp¡_¡ lz„ bp¡gphsp¡. dS|>fhN®dp„ Sy>hp_p¡dp„\u TuZp¡, hpOp¡, Æhp¡ hN¡f¡ kp\uv$pfp¡ Aph¡. fl¡dp_ duf Aph¡. Y$p¡gu Aph¡. Y$p¡g, Tp„T A_¡ ifZpC kp\¡ V$u`Zu iê$ \pe. `yfyjp¡_u A¡ V$u`Zudp„ Qp¡fZu _¡ L¡$qX$ey„ `l¡fu lz„ cpN gJ...

""A¡ hps_¡ hfkp¡ husu Nep„, `Z V$u`Zu _©Ðe_¡ lz„ c|ëep¡ _l]. AY$pf hj® `l¡gp„ dy„bC\u r_h©Ñ \C lz„ L$pqW$ephpX$dp„ afu hpf Apìep¡. V$u`Zu ¼ep„_u kfk NZpe A¡ _½$u L$fhp âepk L$ep£. kpfpe¡ L$pqW$ephpX$dp„ kp¡fW$ S>¡d fdZue âv¡$i sfuL¡$ AN°õ\p_¡ R>¡, s¡hu fus¡ kp¡fW$ `„\L$_u V$u`Zu `Z d_¡ AN°õ\p_¡ v¡$MpC.

""`R>u sp¡ gp¡L$kprlÐe_y„ k„ip¡^_ A¡ dpfp Æh__y„ â^p_ L$pe® bÞey„ A¡V$g¡ gp¡L$kprlÐe_u ×rô$A¡ V$u`Zu_p kprlÐe sfa dpfu ×rô$ NC. Qp¡fhpX$_u V$u`Zu dp„Nfp¡m_p dNsy`yf S>¡hu sp¡ _l], `Z L$pqW$ephpX$_p„ AÞe õ\mp¡\u d_¡ î¡óW$ gpNu. Qp¡fhpX$_u L$p¡mZ bl¡_p¡_u V$u`Zu_u L$gp_p¡ d¢ Aæepk L$ep£. A¡_p„ Nusp¡ kp„cþep„. A¡_u `phX$u `pX$su hMs_u L$gp Å¡C. Aphp„ L$gpcep¯ ×íep¡ kp\¡_u kh® kpdN°u v¡$i kdn ^fhp_u DÐL„$W$p ÅNu. V$u`Zu_p„ Nusp¡_p¡ d¢ k„N°l L$ep£. kv¹$cpÁe¡ Adv$phpv$\u L$_y v¡$kpC Qp¡fhpX$ Apìep. A¡ âk„N¡ V$u`Zu Qpgsu lsu, A¡V$g¡ A¡ Ap„sffpô²$ue ¿eprs `pd¡gp rQÓL$pf¡ V$u`Zu_u L$gp_¡ `]R>u A_¡ f„N Üpfp L$pNm D`f Dspfu. lqf`yfp dlpkcp âk„N¡ k„NuspQpe® õh. Mf¡_p¡ L$pNm Apìep¡. Al]_p V$u`Zu _©Ðe_¡ Ðep„ fS|> L$fhp_p A¡d_p L$p¡X$_u hps gMu lsu, `Z L$p¡mu bl¡_p¡ A¡ fus¡ \p¡X$u S> blpf Aph¡? Adpfp„ A¡ Arcgpj A^|fp„ füp„.''

A¡ `R>u v¡$i ApTpv$ \ep¡. Sy>v$p„ Sy>v$p„ fpÄep¡dp„ kfL$pfp¡ fQpC. S>edëg `fdpf gM¡ R>¡ L¡$, kp¥fpô²$_y„ L$gpMduf âNV$phhp, blpf gphhp A_¡ A¡ Üpfp `pR>m `X¡$gu ÅsuAp¡_y„ ìe[¼sÐh rhL$kphhpdp„ kp¥fpô²$ kfL$pf¡ L$p¡C L$du _lp¡su fpMu. kp¥fpô²$ fpÄe_u fQ_p `R>u v$f hj£ 26 ÅÞeyApfu_p õhps„Ôe qv$_¡ kp¥fpô²$dp„ A_¡ fpS>L$p¡V$_p Ap„NZ¡ Ap gp¡L$L$gpAp¡_p¡ DÐkh d„X$psp¡. fpÅiplu_p cfX$p_u c]kdp„\u ENfu fl¡gu V$u`Zu_¡ ÆhZgpg rgrdV¡$X$hpmp Qp¡fhpX$_p õh. `yfyjp¡Ñd `pW$L$_p kv¹$cphcep® âepk¡ Ad¡ 26 ÅÞeyApfu_p DÐkhdp„ fS|> L$fu. Ad_¡ A¡dp„ _©Ðe_y„ rhfg v$i®_ dþey„.

A¡ `R>u kp¥fpô²$_y„ Ap gp¡L$râe _©Ðe f„Nd„Q D`f Apìey„. d|m V$u`Zudp„ \p¡Xy„$ `qfhs®_ Apìey„. sMsp_u V$u`Zudp„ ^°pbp¡ _\u _Mpsp¡, `Z â¡nL$p¡_¡ Nd¡ A¡hu A¡_u L$p¡qfep¡N°pau, Arc_e, R>V$p, dfp¡X$, Nrs, h¡N, h¡ic|jp A_¡ Nus-k„Nus lp¡e R>¡. 1954dp„ îdÆhu L$qX$ep bl¡_p¡_y„ Ap _©Ðe 26 ÅÞeyApfu_p lfL$pÞs iy¼g A_¡ rNfuicpC fphm_u fplbfu _uQ¡ qv$ëlu_p õhps„Ôe qv$__p DÐkh-DS>hZudp„ `lp¢Ãey„. A¡ hMs¡ fpô²$`rs fpS>¡ÞÖâkpv$ s\p hX$p â^p_ S>hplfgpg _l¡fyA¡ Ap _©Ðe r_lpþey„ A_¡ V$u`Zu d„X$mu_u M|b âi„kp L$fu. `R>u sp¡ kp¥fpô²$_u V$u`Zu âQpfdpÝedp¡ A_¡ qaëdp¡_u `p„M¡ QX$u_¡ v¡$i A_¡ vy$r_epdp„ `lp¢Qu. R>¡hV¡$ ârsóW$p _¡ `¥kp_p dp¡ldp„ A¡Z¡ `p¡sp_yy„ `p¡s Nydpìey„.

S>edëgcpC `fdpf_y„ spfZ sØ_ kpQy„ R>¡ L¡$, `R>u A¡ d„X$muAp¡dp„ cpNgp `X$ép. `p¡sp_u `Ð_uAp¡_¡ Aphu Akp^pfZ ârkqÙ A_¡ ârsóW$p dmsp„ V$u`Zuhpmu bl¡_p¡_p `rsv¡$hp¡ Cóep®\u Ahmp \C EW$ép. A¡dZ¡ Ahfp¡^p¡ Ecp L$ep® _¡ Ly$Vy$„bL$gl¡ Of Opëey„. ^„^pv$pfu dpZkp¡A¡ Ap [õ\rs_¡ h^y L$\mphu. `qfZpd¡ S>NârkÙ b_¡gu A¡L$dpÓ îdlpfu _©Ðe V$u`Zu rR>Þ_rcÞ_ \C NC. kp¥fpô²$dp„ rkd¡ÞV$_u V$pBëk Aphsp„ ^°pbp¡ _pMhp_u _¡ R>p¡ guku b_phhp_u AphX$s_u A_¡ V$u`Zu _©Ðe_u L$mp kph Ap\du NC. Ahi¡jê$`¡ Qp¡fhpX$dp„ A¡L$ d„X$mu bQu R>¡ A¡_¡e ^„^p_p¡ `pk õ`i} Nep¡ R>¡.

Adv$phpv$dp„ L¡$V$gp„L$ L$gp d„X$m_u bl¡_p¡ V$u`Zu L$fph¡ R>¡, `Z A¡d_¡ L$p¡mu, cug L¡$ Mpfhp bl¡_p¡_p `p¡ipL$, V$u`Zu_p„ Akg Nusp¡_u kdS> _ lp¡hp\u X$cp¡C cpNp¡m_p L$qX$ep lufp kgpV$_y„ Nus Å¡X$u_¡ V$u`Zu L$f¡ R>¡. A¡V$g¡ kp¥fpô²$_u Akg V$u`Zu A_¡ Al]_u V$u`Zu hÃQ¡ Ou-Opkg¡V$ S>¡V$gp¡ afL$ Å¡hp dm¡ R>¡.

NyS>fps_y„ Ap A¡L$dpÓ NZu iL$pe A¡hy„ îdâ^p_ _©Ðe A¡ Ap`Zp¡ k„õL$pf A_¡ L$gphpfkp¡ R>¡. Ap L$gphpfkp¡ Æhu Åe A¡ Å¡hp_u âÐe¡L$ NyS>fpsu_u afS> R>¡. `ròd_u k„õL©$rs_u Ap`Z¡ hpl hpl L$fuA¡ R>uA¡, `Z OfAp„NZp_u Ap L$mp_y„ d|ëe Ap`Z¡ d_ "Npd_p Np¡f A_¡ `pv$f_p suf\'\u h^y _\u.

NyS>fps_u gå^âqsr›$s k„õ\p NyS>fps gp¡L$L$gp apDÞX¡$i_ ipmp, L$p¡g¡Å¡, eyr_hrk®V$uAp¡dp„ Ap`Zp„ Aphp„ `f„`qfs _©Ðep¡ kQhpC fl¡ A¡ dpV¡$_u ÅN©rs Aph¡ s¡hp âeÐ_p¡ lp\ ^fu füy„ R>¡. NyS>fps_u L$gpk„õ\pAp¡ Akg V$u`Zu _©Ðe_¡ `y_: sMsp `f Æh„s b_ph¡ s¡ dpV¡$ `Z L$pe®fs R>¡. gp¡L$_©Ðe_p Ap âL$pfp¡ gp¡L$râe b_¡ s¡ dpV¡$ NyS>fps A_¡ NyS>fpsblpf hksp NyS>fpsuAp¡ hÃQ¡ L$pe®¾$dp¡ fS|> L$fu Np¥fhhpfkp_¡ Åmhhp e\pi[¼s L$pe® L$fu füy„ R>¡. fpÄe_u k„Nus, _©Ðe, _pV$L$ AL$pv$du A¡dp„ _ Å¡X$pC iL¡$?

kp¥S>Þe : "NyS>fps' v$u`p¡Ðkhu A„L$ 2002
skhuf-1 : MpfhZp¡_u V$u`Zu, rQÓL$pf : Mp¡X$uv$pk `fdpf
skhuf-2 : cug bl¡_p¡_u V$u`Zu, kp¥S>Þe : NyS>fps_u gp¡L$k„õL©$rs


dyhuV$pBd : d¡dfu qfìey dygpL$ps ap¡V$p¡ auQf rhïg¡jZ kdpQpf QQp® B^f D^f L$u N`k` Q¡V$ Arcâpe rhhpv$
rediff.com
  © 2002 rediff.com India Limited. All Rights Reserved. Disclaimer