lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > Ap„ep„b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!

"R>L$X$p A¡ÞX$ iV$rgep„' V²$pÞk`p¡V®$ krh®k

26 A¡râg, 2003

grgs gpX$

ap¡f g¡B_, rk¼k g¡B_ A_¡ ky`f A¡¼kâ¡k-h¡ D`f fp¡S> `p¡sp_u L$pfy„ gC_¡ kfkf hep Åsp„ Adpfp„ hlpgp„ A¡_pfpB cpCAp¡, cpcuAp¡ A_¡ õ`uX$O¡gp„ c|gL$p„h! B[ÞX$epdp„ fNX$^NX$ bky„dp„ _¡ MMX$^S> k¡L$ÞX$ l¡ÞX$ õL|$V$fy„ `f Ap„V$pa¡fp L$fsp l„^pe v¡$iuAp¡_p„ S>¡îuL©$óZ!


ldZp„ b¡ S> qv$' `l¡gp„ R>p`p„dp„ kdpQpf lsp L¡$ Adv$phpv$_u rkV$u-bk krh®k_p X²$pBhfp¡ A_¡ L$ÞX$¼V$fp¡ Aphsp drl_p_u `p„Qdu spfuM\u dp¡V$u lX$spm L$fhp_p R>¡. hps d|m A¡d R>¡ L¡$ Adv$phpv$_u A¡.A¡d.V$u.A¡k. L¡$V$gp„e hfk\u Mp¡V$dp„ S>C flu R>¡. õV$pa_p `Npfy„ båb¡ drl_p dp¡X$p \pe R>¡. qv$hpmu_y„ bp¡_k sp¡ v$u^y„ S> _„C, _¡ `R>u v$u^y„ Ðepf¡ A^|fy„ A_¡ v$p¡Y$ drl_p¡ dp¡Xy„$ v$u^y„. lh¡ ¼e¡ R>¡ L¡$ õV$padp„\u Y$Ngpb„^ gp¡L$p¡_¡ R|>V$p L$fhp R>¡ A_¡ D`f\u 30 S>¡V$gp ê$V$p¡ âpBh¡V$ `pV$}_¡ kp¢`u v¡$hp_p R>¡!

A¡L$ S>dp_pdp„ S>¡ A¡.A¡d.V$u.A¡k._p¡ ApMp cpfsdp„ kpfp dp„egu rkV$u-bk krh®k sfuL¡$ X„$L$p¡ hpNsp¡ lsp¡ A¡_u Aphu lpgs L¡$d \C NC? sp¡ ¼e¡, R>L$X$p A_¡ iV$rgep„_¡ gu^¡!

lp, Adv$phpv$_p„ R>L$X$p A_¡ iV$rgep„A¡ A¡.A¡d.V$u.A¡k._p¡ l„^p¡e rbT_¡k b\phu gu^p¡ R>¡ A_¡ TpTu L$uX$uey„ AS>Nf_¡ spZ¡ s¡d ApS>¡ A¡.A¡d.V$u.A¡k. dfZ`\pfuA¡ `X$u R>¡. lh¡ sd_¡ \psy„ li¡ L¡$ Ap R>L$X$p A_¡ iV$rgep„ R>¡ iy„? sp¡ A¡d ldÅ¡_¡ L¡$ Adv$phpv$_u d¡ÞV$prgV$u_¡ AØgp¡AØg dpaL$ Aph¡ A¡hu `¡f¡gg V²$pÞk`p¡V®$ riíV$d R>¡! kp¥fpô²$dp„ dp¡V¡$ cpN¡ S>¡ R>L$X$p af¡ C dp¡V$fkpBL$g_¡ R>-kuV$f qfnpdp„ L$ÞhV®$ L$fu_¡ b_ph¡gp„ aV$aqV$ep„ R>¡, `Z Adv$phpv$dp„ f¡X$ud¡X$ R>-kuV$f qfnpJ afsu \C NC R>¡. Ap_p„ `¥X$p„e _p_p„ A_¡ diu_ `Z Ap¡Ry>„ `phfazg. "Myíb|', "ê$bu' A_¡ kd°pV$ b°pÞX$_u Ap R>L$X$p-qfnpJ Apd sp¡ rk¼k-kuV$f R>¡ `Z dp¡V¡$ cpN¡ A¡dp„ 10\u 12 `¡k¡ÞS>fy„ b¡kpX$hpdp„ Aph¡.

Aphu "R>L$X$u'ey„_p ê$V$ `Z qa¼k \C Áep R>¡. iê$Apsdp„ Adv$phpv$_¡ afs¡ S>¡ lpCh¡ R>¡ Þep„ Qpgy Õep, `R>u A„v$f_p 120 awV$_p qf„N fp¡X$ `f, A_¡ lh¡ sp¡ gNcN l„^pe ê$V$ `f Ap R>L$qX$ey„ lpg¡ R>¡. Å¡hp S>¡hu hps sp¡ C R>¡ L¡$ A¡_p cph bk L$fsp„ Ap¡R>p! bkdp„ Äep„ kps ê$r`ep \psp lp¡e Ðep„ Ap_p `p„Q ê$r`ep! (gp„bp ê$V$p¡dp„ bk L$fsp„ Ap¡R>p cph R>¡ A_¡ V|„$L$p ê$V$ `f bk S>¡V$gp S> cph R>¡.) Ap_p L$pfZ¡ \pe iy„, L¡$ Ap`Z¡ S>C_¡ bk-õV¡$ÞX$ `f Ecp _\u L¡$ buÆ _„C sp¡ `p„Qdu rdr_V¡$ L$p¡C _¡ L$p¡C R>L$X$u Aphu_¡ Ecu S> R>¡! _ sp¡ bk_u fpl Å¡hp_u L¡$ _ sp¡ bfpbf õV$p¡` `f S> Esfhy„. (L$pfZ, Ap gp¡L$p¡ A^hÃQ¡e, Äep„ ¼ep¡ Þep„ Dspf¡!) sp¡ `R>u bkdp„ b¡k¡ L$p¡Z?

Ap_u lpe£ lpe£ iV$rgep„_y„ `Z cpf¡ Å¡f R>¡. V|„$L$p ê$V$ `f (A_¡ lh¡ sp¡ gp„bp ê$V$ `f `Z) MMX$u Ne¡gu \°u-kuV$f qfnpJ `p„Q\u R> `¡k¡ÞS>f cfu_¡ lpgu S> _uL$mu R>¡! Qpf S>Zp `pR>m A_¡ b¡ S>Zp X²$pBhf_¡ X$pb¡-S>dZ¡! ApS>¡ Adv$phpv$dp„ A¡hu lpgs R>¡ L¡$ _hu qfnpJ duV$f `f lpg¡ A_¡ S|>_u qfnpJ iV$rgep„dp„ lpg¡. hmu Ap iV$rgep„_¡ `¡V²$p¡g_u L$p¡C NfS> S> _„C. l„^ue iV$g-qfnpJ L¡$fp¡ku_ `f lpg¡ R>¡!

kfL$pf cg¡ `u.ey.ku. (`p¡ëeyi_ A„X$f L$ÞV²$p¡g)_p„ kqV®$qaL¡$V$ afrS>eps W$fph¡ L¡$ L¡$fp¡ku__p h¡QpZ `f L$ÞV²$p¡g fpM¡, Ap l„^ue qfnpJ ApMp Adv$phpv$dp„ L¡$fp¡ku__p ^ydpX$p L$pY$su af¡ R>¡. hmu, L¡$fp¡ku__y„ h¡QpZ `Z rbÞv$pk lpg¡. fõsp_u bpSy>dp„ A¡L$pv$ gpfu Ecu lp¡e. A¡dp„ Qpf-`p„Q L¡$fbp lp¡e, _ÆL$dp„ A¡L$pv$ `u`Xy„$ lp¡e A_¡ àgp[õV$L$_p X$bgp_p dpr`ep\u X$pef¡L$ V$p„L$udp„ L¡$fp¡ku_ f¡X$u Û¡.

Å¡L¡$ A¡L$pv$ hfk `l¡gp„ A¡.A¡d.V$u.A¡k._u lpgs ApV$gu Mfpb _p¡'su, `Z L$p¡du fdMpZ_p km„N Qpf`p„Q drl_pA¡ rkV$u-bk_u L$df sp¡X$u _pMu. Ap kde v$frdep_ l„^pe_¡ kdekf Of¡ `lp¢Qhp_u tQsp lp¡hp_¡ L$pfZ¡ gp¡L$p¡ aV$paV$ iV$rgep„ `L$X$sp„ \C Ne¡gp. C hMs¡ sp¡ bk A_¡ iV$rgep„_p cphdp„e \p¡X$p¡ afL$ lsp¡. `Z fdMpZ_u Mp¡V$ kfcf L$fhp rkV$u-bk¡ cph h^pep®, AV$g¡ `R>u sp¡ s„Ó kph `X$u cp„Áey„.

Adv$phpv$dp„ sp¡ rkV$u-bk krh®k X$QL$p„ Mpsu Mpsue¡ lÆ Æh¡ R>¡, `Z kyfsdp„ sp¡ `l¡g¡\u rkV$u-krh®k_¡ _pd¡ d]Xy„$ S> lsy„. Þep„ sd_¡ gpMp¡ gp¡L$p¡ A¡hp dmu Aph¡ S>¡ A¡d_u ApMu tS>v$Nudp„ ¼epf¡e rkV$u-bkdp„ b¡W$p S> _\u! (ANpD Ad¡ gM¡gy„ A¡d, kyfs_p L$p¡`p£f¡i__¡ rkV$u-bk Qpgy L$fhpdp„ fk _\u A_¡ A¡k.V$u. Üpfp Qpgsu Ap krh®kdp„ Myv$ A¡k.V$u._¡ fk _lp¡sp¡.) `Z kyfsugpgpJ_u lpgs sp¡ Adv$phpv$uAp¡ L$fsp„e bv$sf R>¡, L$pfZ L¡$ Ap„ep„_u qfnpJ cg¡ QL$pQL$, `Z dpfp b¡V$pAp¡ iV$rgepdp„e ÓZ\u h^pf¡ `¡k¡ÞS>f _p¡ b¡lpf¡. A_¡ D`f\u cph¡e V$]Qf! Adv$phpv$dp„ sp¡ sd¡ duV$f\u Åh sp¡e bp„^¡gp cph¡ S>sp„ (ÓZ S>Zp c¡Np lp¡ sp¡) OÏ„ kõsy„ `X¡$, `Z kyfsdp„ sp¡ L$p¡C duV$f_¡ NZsy„ S> _\u. d_dp„ Aph¡ A¡hp¡ cph bp¡g¡, b¡khy„ lp¡e sp¡ b¡kp¡!

Ap_p L$pfZ¡ kyfsdp„ Å¡ kl¡S> gp„bp A„sf¡ Åhy„ lp¡e sp¡ ÓZ\u Qpf iV$rgep„ bv$ghp„ `X¡$ A_¡ 15\u 20 ê$r`ep Y$ugp L$fhp `X¡$. S>¡_¡ fp¡S> krh®k L$fhp lpVy„$ ApV$gp L$pY$hp `X¡$ C L$d®Qpfu_¡ S>M dpfu_¡ õL|$V$f L¡$ gy_p Mfuv$hy„ S> `X¡$. hfpR>p fp¡X$ `f sp¡ kp¥fpô²$_p fÐ_-L$gpL$pfp¡_y„ fl¡hp_y„ A_¡ L$pd L$fhp_y„ W¡$L$pÏ„ _ÆL$ _ÆL$ lp¡e AV$g¡ dp¡V$p cpN_p lpgsp S> Åe. (Äepf¡ `pmu R|>V¡$ Ðepf¡ hfpR>p fp¡X$ `f õL|$V$f lgphhp_ue¡ S>Np _p¡ lp¡e lp¢?) `Z ey.`u., rblpf L¡$ Ap¡rfkp\u Aph¡gp dS|>fp¡_¡ fl¡hp_u T|„`X$`Ë$uey„ A¡L$ A¡qfepdp„ A_¡ A¡d_p„ L$pfMp_p„ Þep„\u 12-15 qL$gp¡duV$f v|$f lp¡e. Ap rbQpfp gp¡L$p¡ iy„ L$f¡? A¡d_¡ S>M dpfu_¡ k¡L$ÞX$ l¡ÞX$ "NpX$u' (A¡V$g¡ L¡$ kpBL$g) g¡hu `X¡$. fp¡S>_p 25\u 30 qL$gp¡duV$f S>¡V$gy„ A„sf MMX$^S> kpBL$g `f L$p`hy„ C `Z A¡L$ Ås_u fp¡S>_u dS|>fu S> R>¡. Adv$phpv$dp„ Äepf¡ A¡.A¡d.V$u.A¡k._y„ DW$dÏ„ \pi¡ s¡ qv$' hpkZp\u _fp¡X$p A_¡ Mp¡Mfp\u Bk_`yf dS|>fu L$fhp Åsp gp¡L$p¡_u iu lpgs \pi¡?

hX$p¡v$fpdp„ R>L$X$p-iV$rgep_y„ fpS> ¼epf_y„ Aphu S> Áey„ R>¡, `f„sy Þep„_u BÞX$õV²$uey„ S>fp lpC-âp¡apBg V$pB`_u h^pf¡ R>¡, AV$g¡ _p_pdp„ _p_p¡ L$d®Qpfu 5\u 6 lÅf_p¡ `Npfv$pf lp¡e. A¡_¡ gy_p-õL|$V$f `p¡kpe. bpL$u f'ep A¡d.A¡k. eyr_hrk®V$u_p õVy$X$ÞV$p¡, sp¡ A¡d_¡ fp¡S> lp¡õV¡$g\u L$urs®d„qv$f (A¡[ÞS>r_eqf„N L$p¡g¡Sy>„) gNu Åhp_y„ AV$g¡ rkV$u-bkdp„ õVy$X$ÞV$ `pk L$Y$pehp¡ L¡$ lpëep. R>sp„e ApS>¡ L¡$ç`kdp„ lp¡õV¡$gp¡_u blpf k¢L$X$p_p rlkpb¡ Vy$-ìlugfy„ `pL®$ \e¡gp„ Å¡hp dm¡ R>¡. hX$p¡v$fpdp„e rkV$u-bk _pd_u S> R>¡ A_¡ Þep„e hluhV$ A¡k.V$u._p lp\dp„ S> R>¡.

fpS>L$p¡V$dp„ sp¡ `l¡g¡\u S> R>L$X$pAp¡_y„ fpS> lsy„. ApS>¡ C fpS> h^pf¡ a¡gpÏ„ R>¡. ApMp kp¥fpô²$ `„\L$_p„ _p_p„ _p_p„ NpdX$p„ gNu R>L$X$p _¡V$hL®$ a¡gpC Áep„ R>¡. Ap„ep„ `Z BL$p¡_p¡rd¼k A¡.A¡d.V$u.A¡k. S>¡hp„ S> \C Áep„ R>¡. bkcpX$p„ L$fsp„ R>L$X$p kõspe `X¡$ A_¡ "h¡BqV„$N' rdr_dd! kyf¡ÞÖ_Nf\u hY$hpZ, g]bX$u, d|mu, Qp¡V$ugp, kpegp L¡$ Ap¡gu L$p¡f R>¡L$ ^°p„N^°p Åhy„ lp¡e sp¡ R>L$X$p lpS>f R>¡. Aphy„ S> fpS>L$p¡V$_u Apk`pk R>¡L$ L$pgphX$, Np¢X$g, `X$^fu L¡$ bpdZ`p¡f gNu sd_¡ R>L$X$p Apfpd\u (?) `lp¢QpX$u Û¡. Åd_Nf, `p¡fb„v$f, S|>_pNY$, Adf¡gu, cph_Nf, Np¢X$g, huf`yf... b^¡ W¡$L$pZ¡ R>L$X$pAp¡_p qa¼k-ê$V$ A_¡ qa¼k cph Np¡W$hpC Nep R>¡.

DÑf NyS>fpsdp„ lÆe¡ Æ`_y„ QgZ h^pf¡ R>¡. ApW$ kuV$_u Æ`dp„ `„v$f\u huk `¡k¡ÞS>f lp¡hp A¡ kpdpÞe bpbs R>¡. dl¡kpZp, KTp, `pg_`yf, `pV$Z, tlds_Nf, rhÅ`yf... Af¡ R>¡L$ `pqL$õsp__u bp¡X®$f _ÆL$ Aph¡gp \fpv$ A_¡ k|CNpd ky^u Æ`p¡_p„ _¡V$hLy¯$ a¡gpe¡gp„ R>¡. Ap b^p_¡ L$pfZ¡ lh¡ NyS>fps_u A¡k.V$u. (õV¡$V$ V²$pÞk`p¡V®$ krh®k) `Z MpX¡$ S>hp_u AZu `f R>¡. gNcN b^¡ MMX$^S> bkp¡ lpg¡ R>¡. gp„bp gp„bp ê$V$p¡ rkhpe_u dp¡V$p cpN_u bkp¡ dp„X$ 10-12 `¡k¡ÞS>fp¡ gC_¡ v$p¡X$su v¡$Mpe R>¡.

v$rnZ NyS>fpsdp„ L$p¡Z ÅZ¡ L¡$d R>L$X$pe _\u lpgsp _¡ Æ`y„e _\u lpgsu. Al] Ap¡gu `pR>m diu_hpmu QL$pQL$ qfnpJ NpdX¡$ NpdX¡$ lpg¡ R>¡! A_¡ AdyL$ ê$V$ `f sp¡ A¡_p„ cpX$p„e A¡k.V$u. L$fsp„ h^pf¡ lp¡hp R>sp„ gp¡L$p¡ ""bk L¡$'v$pX¡$ Aphu f¡'hp_u?'' A¡d L$fu_¡ aV$ gC_¡ qfnpdp„ S> b¡ku Åe R>¡.

ëep¡, A¡d sp¡ Ap `¡f¡gg V²$pÞk`p¡V®$ rkõV$d `f gp„bu lgphu. `Z Å¡hp S>¡hu hps C R>¡ L¡$ Ap¡hfgp¡qX„$N N¡fL$pev¡$kf R>¡, L¡$fp¡ku_\u hpl_ lgphhp„ BëguNg R>¡, R>sp„e ApMy„ s„Ó "riíV$d¡qV$L$' lpgu füy„ R>¡ A¡_y„ A¡L$ S> L$pfZ R>¡- làsp!

lh¡ sd¡ S> ¼ep¡, c°ô$pQpf gp¡L$p¡ hÃQ¡_p„ A„sf h^pf¡ R>¡ L¡$ OV$pX¡$ R>¡?

`Z Åhp Ûp¡, A¡k.V$u. A_¡ A¡.A¡d.V$u.A¡k. Ap¡gfpBV$ lp¡e L¡$ _p¡ lp¡e, Ap„ep„ b^p„ Ap¡gfpBV$ R>¡!

ANpD_p¡ grgs gpX$_p¡ `Ó
dpe l¡X$ BT BqV„$N kL®$ëk!


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.