lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > Aep¡Ýep rhhpv$

bpbfuÝh„k hMs¡ Aep¡Ýep_y„ qf`p¡qV¯$N : Mf¡Mf iy„ \ey„ lsy„?

19 qX$k¡çbf, 2000

R>Ì$u qX$k¡çbf 1992_¡ qv$hk¡ rhhpv$põ`v$ bpbfu d[õS>v$_p¡ Ýh„k \ep¡ Ðepf¡ qfqX$a.L$p¡d_p `ÓL$pf rh¾$d hL$ug õ\m `f lpS>f lsp. bpbfu `X$u Ðepf¡ Mf¡Mf iy„ \ey„ lsy„? S>¡ fus¡ âQpf \C füp¡ R>¡ A¡d cpS>`_p _¡spAp¡A¡ L$pfk¡hL$p¡_¡ Mf¡Mf DíL¡$ep® lsp L¡$ T_|_¡ QY¡$gp L$pfk¡hL$p¡_¡ L$pb|dp„ L$fhp dyíL¡$g lsp? fpÄekcpdp„ ApS>¡ Aep¡Ýep_p dyØ¡ QQp® \C lsu A_¡ Aep¡Ýep_p dyØ¡ kfL$pf_¡ W$`L$p¡ `Z dþep¡ R>¡. Ðepf¡ 6 qX$k¡çbf_p¡ rh¾$d hL$ug_p¡ ÅsA_ych Ad¡ afu âõsys L$fuA¡ R>uA¡.

""Ap` qL$^f Å fl¡ l¥! L$pfk¡hp L¡$ rge¡ qv$ep Nep Ap`L$p L$pX®$ qv$MpCA¡. ilf R>p¡X$ L¡$ Ap` L$p¡ bplf Å_¡ _l] qv$ep Åe¡Np...'' qv$hk lsp¡ 1992_u R>Ì$u qX$k¡çbf_p¡.

õ\m : Aep¡Ýep.

kde : b`p¡f¡ gNcN 1.30 hpÁep_p¡.

Qpf¡ sfa rQrQepfuAp¡ A_¡ lpL$gp`X$L$pfp \sp lsp. lz„ Ecp¡ lsp¡ A¡_p\u \p¡X¡$ S> v|$f bpbfu d[õS>v$_¡ ^fpieu L$fhp_y„ L$pd `yfÅ¡idp„ Qpgu füy„ lsy„. d[õS>v$_p Ny„bS> `f k¢L$X$p¡ L$pfk¡hL$p¡ QY$u Nep lsp A_¡ `pB`, L$p¡v$pmu L¡$ S>¡ kp^_ lp\dp„ Apìey„ A¡_u dv$v$ hX¡$ d[õS>v$_p Ny„bÅ¡ `f Op T]L$u füp lsp. d[õS>v$\u Apif¡ 200 duV$f v|$f A¡L$ õV¡$S> b_phhpdp„ Apìep¡ lsp¡. õV¡$S> `f kpÝhu F>s„cfp, Ddp cpfsu, rhrl`_p Aip¡L$ tkOg hN¡f¡ lsp„. Ddp cpfsu dpBL$ `f\u Qukp¡ `pX$u `pX$u_¡ L$pfk¡hL$p¡_¡ d[õS>v$ D`f\u Esfu S>hp dpV¡$ rh_„su L$fsp„ lsp„, `f„sy A¡d_u hps L$p¡C_p L$p_ ky^u `lp¢Qsu _lp¡su. hpsphfZ M|b S> s„N lsy„ A_¡ v$f nZ¡ h^y cep_L$ b_u füy„ lsy„. d[õS>v$\u Apif¡ AX$^p¡ qL$gp¡duV$f_u rÓÄepdp„ L$pfk¡hL$p¡A¡ dp_hkp„L$m b_phu lsu. d¢ A_¡ Adv$phpv$\u Aph¡gp skhufL$pf Th¡fugpg dl¡spA¡ dp_hkp„L$m_¡ `pf L$fu_¡ blpf S>hp_u L$p¡rii L$fu Ðepf¡ X$fpdZp gpNsp A¡L$ L$pfk¡hL¡$ Ad_¡ L$fX$pL$u\u L$üy„, ""Aep¡Ýep R>p¡X$ L¡$ Ap`L$p¡ bplf Å_¡ _l] qv$ep Åe¡Np.''

`ÓL$pfÐh_p ìehkpedp„ Apìep `R>u OZp„ Å¡Mdu A¡kpB_d¡ÞV$ L$ep¯ lsp„ A_¡ OZu dyíL¡$g `qf[õ\rsdp„ akphp_y„ \ey„ lsy„. Apd R>sp„ ¼epf¡e X$f_p¡ A_ych _lp¡sp¡ \ep¡, `f„sy R>Ì$u qX$k¡çbf_u A¡ W„$X$u b`p¡f¡ `l¡gu hpf ifufdp„ ce_y„ gMgMy„ `kpf \C Ney„. A¡L$ sfa d[õS>v$ ^fpieu \C flu lsu, buÆ sfa L$pfk¡hL$p¡ `ÓL$pfp¡-skhufL$pfp¡_u r`V$pC L$fsp lsp. CÅN°õsp¡\u Aep¡Ýep_u lp¡[õ`V$g EcfpC flu lsu, `f„sy X$f a¼s ipfuqfL$ CÅ_p¡ _lp¡sp¡, kp\¡ Aph¡gp ("Arcep_'_p A¡ hMs_p) skhufL$pf qv$gu` W$pL$f, ^p„^g^dpg v$frdep_ rhM|V$p `X$u Nep lsp. A¡d_¡ Mc¡ ÓZ¡ L¡$d¡fp lsp. skhufL$pf_¡ Å¡C_¡ L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡ h^y T_|_u \ep lsp. qv$gu` ¼ep„ li¡? kgpds li¡? ÓZ gpM_u d¡v$_udp„ qv$gu` W$pL$f_¡ ip¡^hp ¼ep„? A¡d_¡ ip¡Ýep hNf Aep¡Ýep R>p¡X$hy„ `Z i¼e _lp¡sy„.

• • •

cpS>` A_¡ rlÞvy$Ðhhpv$u k„NW$_p¡A¡ Äepf\u Aep¡Ýep_u d[õS>v$_p¡ rhhpv$ R>¡X$ép¡ Ðepf\u hMsp¡hMs v¡$icfdp„ "Qgp¡ Aep¡Ýep'_p _pfp Ny„S>sp füp lsp. 1990_p Ap¡¼V$p¡bf drl_pdp„ Aep¡Ýep_p rhhpv$põ`v$ õ\m¡ L$pfk¡hp L$fhp dpV¡$ v¡$icfdp„\u L$pfk¡hL$p¡ A¡L$W$p \ep Ðepf¡ DÑf âv¡$idp„ dygpedtkl epv$h_u kfL$pf kÑp `f lsu. s¡ kde¡ DÑf âv¡$idp„ "dyëgp' sfuL¡$ bv$_pd \e¡gp dygpedtkl epv$h_u L$X$L$pC_¡ L$pfZ¡ d[õS>v$ ky^u NÎepNp„W$ép L$pfk¡hL$p¡ S> `lp¢Qu i¼ep lsp.

`f„sy 1992_u R>Ì$u qX$k¡çbf¡ hps Sy>v$u lsu. DÑf âv¡$idp„ cpS>`_u L$ëepZ tkl kfL$pf kÑp `f Aphu NC lsu. L$pfk¡hL$p¡A¡ sp¡ dpdp_¡ O¡f S>dhp_y„ lsy„ A_¡ dp `ufk_pf lsu. R>Ì$u qX$k¡çbf¡ Aep¡Ýepdp„ `p¡guk kp\¡ L$pfk¡hL$p¡_¡ Oj®Z \pe A¡hu L$p¡C k„cph_p lsu _l]. 1990_u 30du Ap¡¼V$p¡bf¡ Aep¡Ýepdp„ L$pfk¡hp L$fhp S>_pf L$pfk¡hL$p¡ V¡$Þi_dp„ lsp A_¡ `ÓL$pfp¡ `Z \p¡X$u spZdp„ lsp.

R>Ì$u qX$k¡çbf_u OV$_p L$hf L$fhp dpV¡$ lz„ A_¡ skhufL$pf qv$gu` W$pL$f ÓuÆ qX$k¡çbf¡ Aep¡Ýep S>hp _uL$þep Ðepf¡ M|b lmhp d|X$dp„ lsp. Aep¡Ýep S>su Adpfu V²¡$_ L$pfk¡hL$p¡\u MuQp¡MuQ cf¡gu lsu. V²¡$_dp„ ÅS>ê$-bp\ê$d ky^u S>C iL$pe A¡hu lpgs `Z _lp¡su. bp\ê$d ky^u S>hp_u sõv$u V$pmhp dpV¡$ L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡ àgp[õV$L$_u bp¡V$gdp„ S> `¡ipb L$fu g¡sp lsp! 1990dp„ dygpedtkl epv$h_u L$X$L$pC_p¡ cp¡N b_¡gp L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡ Adpfu kp\¡ lsp A_¡ Ad_¡ L$l¡sp lsp L¡$ Ap hMs¡ s¡Ap¡ M|b lmhp d|X$dp„ R>¡.

40 L$gpL$_u Ópkv$peL$ dykpafu `R>u gM_D Apìey„. Adpf¡ gM_Ddp„ \p¡Xy„$ qf`p¡qV¯$N L$fhp_y„ lp¡hp\u lz„ A_¡ skhufL$pf gM_D Esfu Nep. R>Ì$u qX$k¡çbf¡ hl¡gu khpf¡ gM_D\u _uL$mu Adpf¡ Aep¡Ýep `lp¢Qhy„ lsy„. dp¡V$f fõs¡ gM_D\u Aep¡Ýep `lp¢Qsp„ Apif¡ AY$u L$gpL$ \pe. ApNgu fps¡ Ad¡ V¡$¼ku_u ip¡^ Qpgy L$fu. R>Ì$uA¡ Aep¡Ýep S>hp_y„ R>¡ A¡ kp„cmu_¡ S> V¡$¼kuhpmpAp¡ cX$L$sp lsp. v$f¡L$_¡ A¡hp¡ X$f lsp¡ L¡$ R>¡ëgu hMs_u S>¡d Ap hMs¡ `Z Aep¡Ýep S>sp„ `p¡guk-AÐepQpf_p¡ cp¡N b_hy„ `X¡$ sp¡?

dp„X$ dp„X$ A¡L$ V¡$¼kuX²$pBhf_¡ Ad¡ `V$pìey„ L¡$ Ap hMs¡ sp¡ rlÞvy$hpv$u kfL$pf kÑp `f lp¡hp\u L$p¡C_¡ Aep¡Ýep `lp¢Qsp„ dyíL¡$gu _l] \pe A_¡ Apd `Z Ad¡ sp¡ `ÓL$pf lp¡hp\u Aep¡Ýep S>sp„ L$p¡C fp¡L$i¡ _l]. A¡_p qv$gdp„ fpd hõep A_¡ Ad_¡ Aep¡Ýep gC S>hp dpV¡$ A¡ s¥epf \ep¡.

fõs¡ `p¡guk L¡$ kyfnp v$m_p S>hp_p¡ L$p¡C MV$`V$ L$f¡ A_¡ AV$L$ph¡ _l] A¡V$g¡ V¡$¼ku_p ApNm-`pR>m_p L$pQ `f â¡k gM¡gy„ [õV$L$f gNpX$éy„. A¡ hMs¡ ¼ep„ Mbf lsu L¡$ `R>u_p \p¡X$p L$gpL$p¡dp„ S> `p¡guk L¡$ kyfnp v$mp¡\u _l], `f„sy L$pfk¡hL$p¡\u bQhp dpV¡$ "â¡k' gM¡gp„ [õV$L$fp¡ L$pY$u _pMu_¡ k„spX$u v¡$hp„ `X$i¡?

R>Ì$uA¡ hl¡gu khpf¡ gM_D\u _uL$þep bpv$ fõs¡ Ad¡ L$pfk¡hL$p¡_p„ V$p¡m¡V$p¡mp„ dp¡V$f, bk A_¡ V²$L$ dpfas¡ Aep¡Ýep sfa S>sp„ Å¡ep„. dp¡V$p cpN_p L$pfk¡hL$p¡A¡ dp\p `f L¡$kfu f„N_u `Ë$u A_¡ Nmpdp„ `ump f„N_p¡ ê$dpg bp„Ýep¡ lsp¡. Aep¡Ýep\u R> qL$gp¡duV$f `l¡gp„ a¥Tpbpv$ Aph¡ R>¡. a¥Tpbpv$ ApMy„ L¡$kqfep f„N\u f„Npe¡gy„ lsy„. a¥Tpbpv$dp„ W¡$L$W¡$L$pZ¡ iprdep_p Ecp L$fhpdp„ Apìep lsp A_¡ L$pfk¡hL$p¡ dpV¡$ _põsp`pZu_u kNhX$ fpMhpdp„ Aphu lsu. L¡$V$guL$ drlgpAp¡ a¥Tpbpv$dp„ âh¡i_pf v$f¡L$_¡ dp\p `f gpg rsgL$ L$fsu lsu. Adpfu V¡$¼ku fp¡L$u_¡ Adpfp„ dp\p„ `f A¡dZ¡ L„$Ly$_p„ rsgL$ L$ep¯. L$pfk¡hL$p¡ DÐkh_p d|X$dp„ lsp A_¡ `ÓL$pfp¡ kp\¡ d¥Óucph¡ hs®sp lsp. A¡ hMs¡ L$p¡C_¡ õhà_¡e ¿epg _lp¡sp¡ L¡$ \p¡X$p L$gpL$p¡ `R>u Apdp„\u L¡$V$gpL$ d[õS>v$_¡ ^fpieu L$fu v¡$i¡. s¡Ap¡ Ðep„ a¼s `|Å L$fhp Apìep lp¡e A¡d gpNsy„ lsy„.

NyS>fps\u L$pfk¡hp L$fhp dpV¡$ Aph¡gp L$dg¡i `V¡$g, X$p¡. âhuZ sp¡NqX$ep, lfui cË$, rbdg ipl, k„s ArhQgv$pkÆ hN¡f¡_¡ dmu_¡ Ad¡ Aep¡Ýep `lp¢Ãep sp¡ Aep¡Ýepdp„ L$uqX$epfp_u S>¡d dpZkp¡ Ecfpsp lsp. v¡$i_p v$f¡L$ fpÄedp„\u L$pfk¡hL$p¡ Aep¡Ýep Apìep lsp. v$rnZ cpfsdp„\u sp¡ k¢L$X$p¡_u k„¿epdp„ ÷uAp¡ Aphu lsu. v$f¡L$ S>Z _pfp gNphsp lsp. Å¡L¡$ A¡d_u riõsbÙsp v$pv$ v¡$hu `X¡$ A¡hu lsu. v$f¡L$ rhõspfdp„\u Aph¡gp L$pfk¡hL$p¡_¡ k„cpmhp_u S>hpbv$pfu dpV¡$ _¡sp _½$u L$fhpdp„ Apìep lsp. rhhpvpõ`v$ d[õS>v$_p ApNm_p cpNdp„ Aph¡gu 2.77 A¡L$f S>du_ `f L$pfk¡hp L$fhp_y„ _½$u \ey„ lsy„.

Ap S>du_ `f Qpf¡ sfa v$uhpg b_phhpdp„ Aphu lsu A_¡ L$pfk¡hp_p õ\m¡ `lp¢Qhp dpV¡$ L¡$V$guL$ S>ÁepAp¡ Myëgu fpMhpdp„ Aphu lsu. L$pfk¡hL$p¡_p âh¡i dpV¡$ A¡L$ fõsp¡ fpMhpdp„ Apìep¡ lsp¡ A_¡ `ÓL$pfp¡ s¡d S> kp^yk„sp¡_p âh¡i dpV¡$ buÅ¡ fõsp¡ fpMhpdp„ Apìep¡ lsp¡. L$pfk¡hp L$fhp dpV¡$ Aph¡gp L$pfk¡hL$p¡_¡ Ap¡mM`Ó Ap`hpdp„ Apìep„ lsp„. L$pfk¡hp_p õ\m¡ v$f¡L$ L$pfk¡hL$_¡ S>hp_u R|>V$ _lp¡su. L$pfk¡hp_p¡ kde b`p¡f¡ 1.10_p¡ _½$u L$fhpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Ars DÐkplu L$pfk¡hL$p¡ L$pfk¡hp õ\m¡ ^ku _ Åe A¡V$g¡ A¡d_¡ L$pb|dp„ fpMhp dpV¡$ Apf.A¡k.A¡k._p õhe„k¡hL$p¡ MX¡$`N¡ Ecp lsp. `p¡guk A_¡ kyfnp v$m_p S>hp_p¡ W¡$fW¡$f Ecp lsp Mfp, `f„sy s¡Ap¡ sdpip¡ Å¡hp Apìep lp¡e A¡hy„ h^pf¡ gpNsy„ lsy„. gp¿Mp¡ L$pfk¡hL$p¡_u S>dhp_u ìehõ\p dpV¡$ W¡$fW¡$f s„byAp¡ Ecp L$fhpdp„ Apìep lsp. L$pfk¡hL$p¡_y„ ^prd®L$ T_|_ ^ud¡ ^ud¡ h^sy„ S>sy„ lsy„.

`ÓL$pfp¡ dpV¡$_p âh¡iõ\m `f\u khpf¡ gNcN 9 hpÁe¡ Ad¡ L$pfk¡hp_p õ\m¡ âh¡íep. v¡$i-vy$r_ep_p 125 S>¡V$gp `ÓL$pfp¡ A_¡ skhufL$pfp¡_p¡ L$pagp¡ Ðep„ c¡Np¡ \ep¡ lsp¡. NyS>fpsu `ÓL$pfp¡dp„\u dpÓ qv$gu` W$pL$f A_¡ NyS>fps kdpQpf (Adv$phpv$)_p Th¡fugpg dl¡sp S> L$hf¡S> dpV¡$ õ\m `f lsp. bubuku_p dpL®$ Vy$gu, V$pBd, ÞeyThuL$_p qf`p¡V®$fp¡ A_¡ skhufL$pfp¡, kuA¡_A¡_ s¡d S> buÅ„ L¡$V$gp„L$ rhqX$ep¡ ÞeyTd¡N¡rT__p L¡$d¡fpd¡_p¡ A¡d_u L$pdNufu L$fu füp lsp. ÅZusp skhufL$pf fOy fpe A¡d_u l„d¡i_u Apv$s âdpZ¡ gNcN v$f ÓZ k¢L$X¡$ [¼gL$ [¼gL$ L$fu_¡ kp^yk„sp¡_u A_¡ L$pfk¡hL$p¡_u skhufp¡ TX$`u füp lsp. L$pfk¡hpõ\m¡ b_ph¡gp d„Q `f `|Å \C flu lsu. rhrl`_p k„sp¡ D`fp„s dl„s _©ÐeNp¡`pgv$pk, Ah¥Û_p\, õhpdu rQÞdep_„v$ S>¡hp k„sp¡ `Z `|Århr^dp„ cpN gC füp lsp.

10 hpÁe¡ dpfu _S>f kpZkp_p dlpfpS> ArhQgv$pkÆ `f `X$u A_¡ d¢ A¡d_u kp\¡ hpsQus L$fu. Ðepf `R>u cpS>`_p dy„bC[õ\s _¡sp qL$fuV$ kp¡d¥ep kp\¡ Ap¡mMpZ \C.

buÆ sfa L$pfk¡hL$p¡_p lpL$p¡V$p h^sp S>sp lsp. gpg L©$óZ AX$hpZu, dyfgu d_p¡lf Å¡iu A_¡ Aip¡L$ tkOg L$pfk¡hp_p õ\m¡ dp„X$ dp„X$ `lp¢Qu i¼ep. L¡$V$gpL$ ArsDÐkplu L$pfk¡hL$p¡ k„Ly$gdp„ O|khp_p¡ âeÐ_ L$fsp lsp, `f„sy ApfA¡kA¡k_p õhe„k¡hL$p¡ A¡d_¡ KQL$u_¡ blpf a¢L$u v¡sp lsp. dpBL$ `f\u rhrl`_p _¡spAp¡ L$pfk¡hL$p¡_¡ riõs Åmhhp dpV¡$ kss rh_hZuAp¡ L$fsp lsp, `f„sy A¡d_u hps L$p¡C kp„cmsy„ _lp¡sy„. d¢ _S>f¡ Å¡ey„ R>¡ L¡$ ApS>L$pg S>¡d âQpf \C füp¡ R>¡ A¡d AX$hpZu, dyfgu d_p¡lf Å¡iu L¡$ Ddp cpfsuA¡ L$pfk¡hL$p¡_¡ DíL¡$ep® _lp¡sp. EgV$p_y„ v$f¡L$ _¡sp, sp¡ap_u L$pfk¡hL$p¡_¡ d[õS>v$_p OyçdV$ `f\u Esfu S>hp dpV¡$ Op„V$p `pX$u `pX$u_¡ kdÅhsp lsp. Å¡L¡$ T_|_¡ QX¡$gp L¡$V$gpL$ sp¡ap_u L$pfk¡hL$p¡ L$p¡C hps kp„cmhp s¥epf _lp¡sp. lz„ Ðep„ lpS>f lsp¡ s¡V$gp L$gpL$p¡dp„ sp¡ d¢ Ap ÓZ¡ _¡spAp¡_¡ gp¡L$p¡_¡ DíL¡$fsp„ Å¡ep _lp¡sp.

b`p¡f¡ gNcN 11.45 hpÁe¡ dp\¡ `umu `Ë$u bp„^¡gp L$pfk¡hL$p¡ L$pfk¡hpõ\m¡ O|õep A_¡ A¡L$ dp¡V$p L$v$_p¡ `Õ\f k_¹_¹_¹ L$fsp¡ d[õS>v$ sfa a¢L$pep¡. Ðepf `R>u rdkpBg_u S>¡d `Õ\fdpfp¡ iê$ \ep¡. d[õS>v$_u `pR>gu bpSy>\u L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡ Ny„bS> `f L¡$kfu T„X$p gC_¡ QY$u Nep. _¡spAp¡_u rh_hZu, ^dL$u kp„cmhp L$p¡C s¥epf _lp¡sy„. buÅ lÅfp¡ L$pfk¡hL$p¡A¡ õhe„k¡hL$p¡_u L$p¡X®$_ sp¡X$u_¡ k„Ly$g sfa ^kpfp¡ L$ep£. L¡$V$gpL$ kp^yAp¡ A_¡ _¡spAp¡ Æh bQphhp dpV¡$ d„Q sfa v$p¡X$ép. `ÓL$pfp¡-skhufL$pfp¡ lÅfp¡ L$pfk¡hL$p¡ hÃQ¡ O¡fpC Nep.

A„^p^|„^udp„ lz„ A_¡ qv$gu` W$pL$f R|>V$p `X$u Nep. L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡A¡ A¡L$pA¡L$ `ÓL$pfp¡-skhufL$pfp¡_¡ ip¡^u ip¡^u_¡ T|X$hp_y„ iê$ L$ey¯. L$pfk¡hpõ\m_u bpSy>dp„ A¡L$ ^d®ipmp lsu. L$pfk¡hL$p¡_p lzdgp\u bQhp dpV¡$ lz„ A_¡ buÅ 20-25 `ÓL$pfp¡ A¡ ^d®ipmp sfa v$p¡X$ép. d¢ Å¡ey„ L¡$ S>¡d_u `pk¡ L¡$d¡fp lsp A¡ skhufL$pfp¡ A_¡ rhqX$ep¡N°pafp¡_¡ L$pfk¡hL$p¡ ApX¡$^X$ dpfsp lsp. L¡$V$gpe_p L¡$d¡fp T|„V$hu gC_¡ sp¡X$u _pMhpdp„ Apìep.

Ad¡ ^d®ipmpdp„ Apifp¡ gu^p¡. ^d®ipmpdp„ ArhQgv$pkÆ dlpfpS>_¡ Ec¡gp d¢ Å¡ep A¡V$g¡ A¡d_u bpSy>dp„ S>C_¡ Ecp¡ flu Nep¡, S>¡\u L$pfk¡hL$p¡_y„ Ýep_ dpfp sfa _ Åe. ^d®ipmpdp„\u blpf_p cpNdp„ bpbfu d[õS>v$ v¡$Mpsu lsu. d[õS>v$ `f lÅfp¡ L$pfk¡hL$p¡ QY$u Nep lsp A_¡ L$p¡v$pmu, rÓL$d, gp¡M„X$_p `pB` hN¡f¡ kp^_p¡_u dv$v$ hX¡$ Ny„bÅ¡ sp¡X$hp_u L$p¡rii L$fsp lsp. Qpf¡ sfa L$pfk¡hL$p¡ qL$qL$epfuAp¡ kp\¡ v$p¡X$pv$p¡X$ L$fsp lsp. v¡$irhv¡$i_p L¡$V$gpL$ `ÓL$pfp¡-skhufL$pfp¡ ^d®ipmp_¡ `l¡g¡ dpm¡ QY$u_¡ ce_p dpep® A¡L$ M|Zpdp„ Ecp flu Nep lsp. L¡$V$gpL$_p dp\p `f Op lsp A_¡ A¡dp„\u gp¡lu hlu füy„ lsy„. Ðep„ S> L¡$V$gpL$ cgp L$pfk¡hL$p¡ Adpfu dv$v¡$ Apìep. ^d®ipmp_u A¡L$ ê$d Mp¡gu_¡ sdpd skhufL$pfp¡_¡ A¡d_p L¡$d¡fp ê$ddp„ d|L$hp_u ìehõ\p L$fu Ap`u. blpf A¥rslprkL$ OV$_p b_u flu lsu A_¡ Ad¡ blpf _uL$mu_¡ skhufp¡ g¡hp_u L¡$ qf`p¡qV¯$N L$fhp_u tlds L$fu iL$uA¡ A¡d _lp¡sp. v$f¡L$ `ÓL$pf-skhufL$pf_¡ Aep¡Ýep R>p¡X$u_¡ kgpds õ\m¡ `lp¢Qu S>hy„ lsy„. gM_D_p A¡L$ rlÞv$u AMbpfdp„\u Aph¡gu drlgp `ÓL$pf fX$hp dp„X$u. L¡$V$gpL$ rkr_ef `ÓL$pfp¡ A¡_¡ kp„Ðh_ Ap`sp lsp, `f„sy A¡ b^p `Z tQrss lsp.

A¡hpdp„ S> NyS>fps kdpQpf (Adv$phpv$)_p skhufL$pf Th¡fugpg dl¡sp_¡ v$p¡X$sp Adpfu sfa Aphsp„ d¢ Å¡ep. A¡d_p¡ L¡$d¡fp L$pfk¡hL$p¡A¡ T|„V$hu gu^p¡ lsp¡. Th¡fugpg l„d¡ip„ dp\p `f a¡ëV$l¡V$ `l¡f¡gu fpM¡ R>¡. A¡d_u A¡ dp_usu a¡ëV$l¡V$ `Z L$p¡C L$pfk¡hL$ T|„V$hu Nep¡ lsp¡. Th¡fugpg_¡ d¢ qv$gu` rhi¡ `|R¹>ey„, `f„sy A¡dZ¡ qv$gu`_¡ Å¡ep _lp¡sp.

Aep¡Ýep R>p¡X$hp Dsphmp \e¡gp `ÓL$pfp¡A¡ L¡$V$gpL$ kp¥çe L$pfk¡hL$p¡_¡ kdÅhu_¡ A¡L$ `p¡guk Ar^L$pfu_¡ ^d®ipmpdp„ bp¡gphu dNpìep. `p¡guk Ar^L$pfu_¡ Å¡C_¡ S> qv$ëlu\u Aph¡gp `ÓL$pfp¡_p lp¡i `pR>p Apìep. `p¡guk_u dv$v$ hX¡$ Aep¡Ýepdp„\u blpf _uL$mhp dpV¡$ `ÓL$pfp¡A¡ v$dv$pV$u\u dp„X$u_¡ L$fNfhp ky^u_p b^p eÐ_p¡ L$ep®. R>¡hV¡$ A¡hy„ _½$u \ey„ L¡$ `ÓL$pfp¡_¡ A¡d_p„ hpl_p¡ ky^u klukgpds `lp¢QpX$hp_u S>hpbv$pfu `p¡guk g¡i¡. `ÓL$pfp¡_¡ A¡çåeygÞkdp„ b¡kpX$u_¡ A¡d_p„ `pL®$ L$f¡gp„ hpl_p¡ ky^u `lp¢QpX$hp_y„ _½$u \ey„. Adpfp krls gNcN v$f¡L$ `ÓL$pf¡ L$pfk¡hpõ\m\u Apif¡ ÓZ qL$gp¡duV$f v|$f Aep¡Ýep-a¥Tpbpv$ fp¡X$ `f A¡d_p„ hpl_p¡ `pL®$ L$ep¯ lsp„. Adpf¡ kp¥â\d sp¡ qv$gu` W$pL$f_¡ ip¡^hp lsp. A¡ kgpds li¡ L¡$ _l] A¡_u `Z L$p¡C Mbf _lp¡su. Adpfu kp\¡ lsp A¡dp„\u "_hcpfs V$pBçk'_p skhufL$pf d_p¡S> R>pbX$p_¡ dpf dpfhpdp„ Apìep¡ lsp¡. "S>_dp¡fQp'_u drlgp `ÓL$pf kyd_ Nyàsp_p¡ L¡$d¡fp¡ sp¡X$u _pMhpdp„ Apìep¡ lsp¡. A¡.`u._p k„hpv$v$psp `f `Õ\fdpfp¡ L$fhpdp„ Apìep¡ lsp¡. "Npdp'_p `ÓL$pf_p ÓZ L¡$d¡fp sp¡X$u _pMhpdp„ Apìep lsp. "klpfp B[ÞX$ep'_p `ÓL$pf lqfL©$óZ Afp¡fp_¡ dpf dpfhpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Aphp b^p kdpQpf kp„cmsp lsp A¡d qv$gu` dpV¡$_u Adpfu tQsp h^su S>su lsu. bpL$u_p b^p `ÓL$pfp¡A¡ `p¡gukfnZ l¡W$m ^d®ipmp R>p¡X$u A¡V$g¡ d¢ A_¡ Th¡fugpg¡ qv$gu`_u ip¡^ iê$ L$fu. ^d®ipmp_u blpf `N d|L$hpdp„ `Z Å¡Md lsy„. Adpfp ifuf `f L¡$kfu f„N_y„ _pdp¡r_ip_ _lp¡sy„ A¡V$g¡ Ad¡ L$pfk¡hL$p¡ _\u A¡ kdS>hp dpV¡$ L$p¡C_¡ TpTu L$ë`_pi[¼s L$pd¡ gNpX$hp_u S>ê$f `X¡$ A¡d _lp¡su. ^d®ipmpdp„ L$pfk¡hL$p¡_u v$p¡X$^pd Qpgy lsu. A¡dp„\u NyS>fpsu v¡$Mpsp L$pfk¡hL$p¡_¡ fp¡L$u_¡ Ad¡ "îufpd' gM¡gu b¡ L¡$kfu `Ë$uAp¡ gC_¡ Adpfp dp\¡ bp„^u. L$`pm¡ L„$Ly$_p Qp„v$gp L$ep®. Th¡fugpg_u l¡ÞX$b¡N sp¡ Nyd \C NC lsu. dpfu `pk¡ a¼s l¡ÞX$b¡N lsu, S>¡dp„ V¡$`f¡L$p¡X®$f A_¡ _p¡V$byL$ _uQ¡_p cpNdp„ v$bphu_¡ d|¼ep„ lsp„. A¥rslprkL$ OV$_p_y„ qf`p¡qV¯$N, X¡$X$gpB_, L$hf õV$p¡fu, hN¡f¡ lh¡ rb_ANÐe_y„ b_u Ney„ lsy„. qv$gu` W$pL$f dmu Åe A_¡ Aep¡Ýep R>p¡X$u_¡ klukgpds dy„bC `lp¢Qu iL$uA¡ sp¡ N„Np _püp A¡d gpNsy„ lsy„.

b_phV$u L$pfk¡hL$ b_u_¡ "S>e îu fpd'_p _pfp gNphsp„ Ad¡ ^d®ipmp_u blpf `N d|¼ep¡. blpf sp¡ DÐkh S>¡hy„ hpsphfZ lsy„. A¡L$ sfa bpbfu d[õS>v$ ^fpieu \C flu lsu A_¡ buÆ sfa aV$pL$X$p awV$u füp lsp. L$pfk¡hL$p¡_p L$p¡C b_u b¡W¡$gp _¡spA¡ _½$u L$ey¯ lsy„ L¡$ L$p¡C `Z `ÓL$pf_¡ L$pfk¡hpõ\m_u blpf S>hp v¡$hp _l]. dp_hkp„L$m fQu_¡ L$pfk¡hL$p¡ W¡$fW¡$f Ecp flu Nep lsp. d[õS>v$_p Ny„bS> `f QY$u_¡ _uQ¡ `V$L$psp CÅN°õs L$pfk¡hL$p¡_¡ aV$paV$ Aep¡Ýep-a¥Tpbpv$_u lp¡[õ`V$gp¡dp„ v$pMg L$fhpdp„ Aphsp lsp. CÅ `pd¡gp `ÓL$pfp¡_¡ `Z lp¡[õ`V$gdp„ v$pMg L$fhpdp„ Apìep lsp. L$pfk¡hL$p¡_u dp_hkp„L$m L$C fus¡ `pf L$fhu A¡ rhi¡ rhQpfsp lsp Ðep„ S> A¡L$ dS>¡v$pf OV$_p b_u. v|$f\u Qpëep Aphsp A¡L$ L$pfk¡hL$ `f Th¡fugpg_u _S>f `X$u. Th¡fugpg_u dp_usu L¡$` A¡_p dp\p `f T|gsu lsu! `p¡sp_p Å_\u `Z àepfu L¡$` AÅÎep dp\p `f gV$L$su Å¡C_¡ Th¡fugpgdp„ Q¡s_ Apìey„ A_¡ L$pfk¡hL$_¡ fp¡¼ep¡. A¡_¡ `|R¹>ey„ L¡$, "spfu `pk¡ Ap L¡$` ¼ep„\u Aphu?' "fpõs¡ d¢ rdgu.' A¡Z¡ V|„$L$p¡ A_¡ V$Q S>hpb Apàep¡.

R>¡hV¡$ e¡_L¡$_ fus¡ A¡ L¡$` Th¡fugpg¡ `pR>u d¡mhu A_¡ `p¡sp_p dp\p `f Np¡W$hu.

fpd ÅZ¡ L¡$d `Z dp\¡ L¡$kfu `Ë$u bp„^u lp¡hp R>sp„ L$pfk¡hL$p¡_¡ Mbf `X$u S>su lsu L¡$ Ad¡ `ÓL$pfp¡ R>uA¡. L$pfk¡hL$p¡_p A¡L$ V$p¡mp_¡ hV$phu_¡ Ad¡ ApNm h^sp Ðep„ S> buÅ¡ Ahfp¡^ Aphsp¡. L$pfk¡hL$p¡_¡ Ap`hpdp„ Aph¡gy„ L$pX®$ `Z Adpfu `pk¡ _lp¡sy„. A¡V$g¡ Ad_¡ A¡L$ L$pfk¡hL¡$ AV$L$phu_¡ `|R¹>ey„... "Ap`L$p L$pX®$ qv$MpCA¡...'

• • •

KQp, sNX$p, cep_L$ v¡$Mpsp A¡L$ L$pfk¡hL$_¡ kdÅhu, L$fNfu_¡ Ad¡ Aep¡Ýep Npddp„ âh¡iu i¼ep. Adpfu `pL®$ L$f¡gu V¡$¼ku `pk¡ `lp¢Qu, Ad¡ X²$pBhf_¡ `|R¹>ey„ sp¡ qv$gu` Ðep„ `Z `lp¢Ãep _lp¡sp. Ad¡ lp¡[õ`V$gdp„ `lp¢Ãep. CÅ `pd¡gp L$pfk¡hL$p¡\u lp¡[õ`V$gp¡ rQ½$pf lsu. lp¡[õ`V$g_u afk_u skyA¡ sky S>Áep_p¡ D`ep¡N `Z CÅN°õs L$pfk¡hL$p¡_¡ kyhX$phhp dpV¡$ L$fhpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Ap b^u ip¡^Mp¡mdp„ kp„S>¡ 4.50 hpÁep A_¡ v|$fv|$f\u rQrQepfuAp¡ A_¡ i„M_pv$_p AhpÅ¡ k„cmpep. Ad_¡ L$l¡hpdp„ Apìey„ L¡$ d[õS>v$_p¡ ÓuÅ¡ A_¡ ApMfu Ny„bS> `Z ^fpieu \C Nep¡ R>¡. dp_rkL$ spZ A_¡ ipfuqfL$ \pL$\u lpf¡gp \pL¡$gp Ad¡ afu\u `pL®$ L$f¡¡gu V¡$¼ku_p õ\m¡ Nep. a¥Tpbpv$ fp¡X$ `f d[õS>v$_¡ A_¡ dy[õgdp¡_p„ Ofp¡_¡ ApN gNpX$hpdp„ Aphu lsu A¡_u ÄhpmpAp¡ A_¡ ^ydpX$p v|$fv|$f\u v¡$Mpsp lsp. Nd¡ s¡ OX$uA¡ gíL$f_u Aep¡Ýepdp„ L|$Q \pe A_¡ L$fãey _Mphp_u i¼esp `Z lsu. gM_D, L$p_`yf A_¡ v¡$icfdp„ fdMpZp¡ iê$ \C Nep„ lp¡hp_p kdpQpfp¡ L¡$ Aahp kp„cmu_¡ Adpfp¡ V¡$¼kuX²$pBhf b¡bpL$mp¡ \C Nep¡ lsp¡. L$fãey _MpC Åe A¡ `l¡gp„ A¡Z¡ A¡_p Ly$Vy„$b `pk¡ gM_D `lp¢Qu S>hy„ lsy„. Ad_¡ qaL$f A¡ lsu L¡$ X²$pBhf Å¡ V¡$¼ku gC_¡ _uL$mu Åe sp¡ kpdp_ kp\¡ gM_D `lp¢Qhy„ L$C fus¡?

riepmp_u F>sy lp¡hp\u A„^pfy„ iê$ \C Ney„ lsy„. bpbfu d[õS>v$ k„`|Z® S>du_v$p¡õs \C NC A_¡ L$ëepZ tkl_u kfL$pf¡ fpÆ_pdy„ Apàey„ lp¡hp_p kdpQpf Apìep `R>u gp¿Mp¡ L$pfk¡hL$p¡ `Z Aep¡Ýep R>p¡X$u_¡ Ofc¡Np \hp _uL$mu füp lsp. V¡$¼kuX²$pBhf_u b¡Q¡_u h^su S>su lp¡hp\u, A¡_¡ cpXy„$ Q|L$hu_¡ Ad¡ R|>V$p¡ L$fu v$u^p¡ A_¡ Aep¡Ýep\u a¥Tpbpv$_u "L|$Q' Apf„cu. fõs¡ W¡$fW¡$f d[õS>v$p¡ A_¡ dy[õgdp¡_p„ dL$p_p¡ kmNsp„ lsp„.

cpS>`_p ^pfpkæe rdÓ L$dg¡i `V¡$g a¥Tpbpv$_u lp¡V¡$gdp„ Esep® lsp A¡_u Mbf lsu. a¥Tpbpv$dp„ L$fãey Ål¡f \ep¡ s¡_p¡ Adg iê$ \pe A¡ `l¡gp„ A¡d_u ê$d `f Ad¡ `lp¢Ãep. L$dg¡icpC A_¡ A¡d_p buÅ rdÓp¡A¡ Adpfp fl¡hp_u ìehõ\p L$fu. fpÓ¡ 10 hpÁep lsp A_¡ dNS> bl¡f dpfu Ney„ lsy„. Ðep„ S> lp¡V¡$g_u gp¡budp„\u `kpf \sp L¡$V$gpL$ eyhp_p¡ v¡$Mpep. v¡$Mphdp„ S>¡Ap¡ L$pfk¡hL$p¡ S>¡hp _l] `f„sy `ÓL$pf S>¡hp gpNsp lsp. õhpcprhL$ R>¡ L¡$ s¡Ap¡ klukgpds fus¡ Aep¡Ýep_u blpf _uL$mu i¼ep lsp. A¡d_u `pk¡\u ÅZhp dþey„ L¡$ buÅ L¡$V$gpL$ `ÓL$pfp¡ A_¡ skhufL$pfp¡ (fOy fpe krls) `Z `p¡guk_u dv$v$ hX¡$ Aep¡Ýep_u blpf _uL$mu i¼ep R>¡. A¡dp„\u L¡$V$gpL$ b¡ qL$gp¡duV$f v|$f Aph¡gu A¡L$ lp¡V¡$gdp„ R>¡. Ap kp„cmu_¡ lz„ sfs S> A¡ lp¡V$¡g `f S>hp _uL$mu Nep¡. \p¡X¡$ v|$f\u d¢ L¡$V$gpL$ gp¡L$p¡_¡ lp¡V¡$g_u blpf Ec¡gp Å¡ep. _ÆL$ S>C_¡ Å¡ey„ sp¡ qv$gu` L¡$V$gpL$ S>d®_ `ÓL$pfp¡ kp\¡ Ecp lsp.

A_¡ dpfp `N AV$L$u Nep. Adpfp `N ÅZ¡ S>du_dp„ Mp¡X$pC Nep lsp. \p¡X$u `m bpv$, `Õ\f \C Ne¡gp dNS>dp„ âpZ `yfpep : "Ap¡l! qv$gu` l¡dM¡d R>¡.' rhM|V$p `X$u Ne¡gp b¡ kNp cpCAp¡ 25 hj® bpv$ AQp_L$ dm¡ A_¡ A¡d_¡ S>¡V$gp¡ Ap_„v$ \pe A¡_p\u A_¡L$NZp¡ Ap_„v$ Ad_¡ A¡L$buÅ_¡ Å¡C_¡ \ep¡.

A„^p^|„^u Qpgy \C A¡V$g¡ L$pfk¡hpõ\m _ÆL$ Aph¡gu kuspdY$u _pd_p d„qv$fdp„ qv$gu` W$pL$f Ry>`pC Nep lsp. fpÓ¡ `p¡guk_u dv$v$ hX¡$ s¡Ap¡ a¥Tpbpv$ `lp¢Qu i¼ep. Aep¡Ýepdp„ s¡ hMs¡ lpS>f v$f¡L$ `ÓL$pf_y„ dp_hy„ lsy„ L¡$ L$pfqL$v$} v$frdep_ Aphp¡ X$fpdZp¡ A_ych A¡d_¡ \ep¡ _lp¡sp¡. skhufL$pf fOy fpe¡ d_¡ L$l¡gy„, "Ap¡`f¡i_ ågy õV$pf hMs¡ kpdkpd¡ Np¡mubpfp¡ \sp lsp Ðepf¡ iuM DN°hpv$uAp¡ `Z skhufp¡ _l] g¡hp dpV¡$ a¼s rh_hZu L$fsp lsp. dpfu L$pfqL$v$} v$frdep_ Aphp¡ L$X$hp¡ A_ych d_¡ L$v$u \ep¡ _\u.'

Å¡L¡$ rk½$p_u buÆ bpSy> `Z lsu. bubuku s¡_p kdpQpfp¡dp„ S>¡ fus¡ N`Np¡mp Qgphsy„ lsy„ A¡ Å¡C-kp„cmu_¡ L¡$V$gpL$ L$pfk¡hL$p¡ _pfpS> \ep lsp. `p„Qdu qX$k¡çbf¡ bubuku_p dpL®$ Vy$guA¡ A¡hp Mp¡V$p kdpQpf Apàep lsp L¡$ Aep¡Ýepdp„ L$pfk¡hL$p¡ `f gpW$uQpS>® \ep¡ R>¡. DÑf cpfs_p„ L¡$V$gp„L$ rlÞv$ucpju R>p`p„Ap¡A¡ `Z N`Np¡mp Qgphhp g¿ey„ lsy„ L¡$ Aep¡Ýepdp„ L$pfk¡hL$p¡ dpV¡$ Mp¡fpL$_u kNhX$ _l] lp¡hp\u L$pfk¡hL$p¡ c|M¡ dfu füp R>¡. Apd, bubuku A_¡ L¡$V$gp„L$ R>p`p„Ap¡_p N`Np¡mp_¡ L$pfZ¡ kdN° `ÓL$pf Apgd¡ kl_ L$fhy„ `X$éy„.

Ðepf `R>u L$fãey lp¡hp R>sp„ a¥Tpbpv$\u gM_D, qv$ëlu \C_¡ Ad¡ dy„bC-kyfs L$C fus¡ `lp¢Ãep A¡_u hmu Sy>v$u v$põsp_ R>¡.

Aep¡Ýep rhhpv$ : g¡Mp¡ A_¡ Al¡hpgp¡


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.