lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > k¡¼k L$p¡_®f

sdpfu k¡¼k gpBa L¡$V$gu kyMu, fp¡dp„QL$ s\p k„syô$ R>¡ s¡ L$C fus¡ ÅZip¡?

2 S|>_, 2003

X$p¡. dyLy$g Qp¡L$ku

L$p¡C eyNg_u k¡¼k gpBa L¡$V$gu kpfu, fp¡dp„QL$ ep s„vy$fõs R>¡ L¡$ _l] s¡ iu fus¡ Mbf `X¡$? Apd sp¡ Ap âï_ blz kp^pfZ A_¡ kfm S>Zpe R>¡, `f„sy s¡_p¡ S>hpb S>fp A_`¡rns R>¡.

hpõshdp„ L¡$hm "k¡¼õeyAg rbl¡rhef' A\hp `rs`Ð_u_p Åsue ìehlpf\u Ap`Z¡ cpÁe¡ S> ÅZu iL$uA¡ R>uA¡ L¡$ s¡Ap¡_u Åsue tS>v$Nu L¡$V$gu DÑ¡S>L$, k„sp¡jâv$ ep kam R>¡. s¡ dpV¡$ Ap ^pfp^p¡fZp¡ lp¡C iL¡$ :

(1) `rs-`Ð_u AW$hpqX$epdp„ L¡$V$gu hpf ifufkyM dpZ¡ R>¡ s¡_p `f\u s¡d_p Åsue Æh__p¡ ApR>p¡-`psmp¡ AZkpf dmu iL¡$.

v$pMgp sfuL¡$, A¡L$ L$`g fp¡S> r_erds L$pdkyM dpZsy„ lp¡e A_¡ kpd¡ R>¡X¡$ buSy>„ A¡L$ eyNg drl_¡v$lpX¡$ dpÓ A¡L$pv$ hpf k¡¼k cp¡Nhsy„ lp¡e sp¡ drl_¡ A¡L$ S> hpf k¡¼k dpZ_pf eyNg L$fsp„ fp¡S> A¡L$ hpf k¡¼k dpZ_pf eyNg_u k¡¼k gpBa h^pf¡ Æh„s A_¡ kpsÐe`|Z® L$l¡hpe, `Z Aphp¡ L$p¡C r_ed _ b_phu iL$pe.

L¡$d L¡$ fp¡S>¡fp¡S> k¡¼k cp¡Nh_pf v„$`sudp„e A¡hp qL$õkpAp¡ lp¡e R>¡, S>¡dp„ `rs `p¡s¡ `Ð_u_u BÃR>p hNf k¡¼k cp¡Nhhp s¡_¡ dS>b|f L$fsp¡ lp¡e!

Apd Aphp qL$õkpAp¡dp„ v„$`su_u k¡¼k gpBa `|fsu s„vy$fõs _ L$l¡hpe. L¡$d L¡$ b¡dp„\u A¡L$ `pV®$_f k¡¼kdp„ Ar_ÃR>pA¡ Å¡sfpsy„ lp¡e R>¡.

Apd "qä¼hÞku' A\hp "kdpNd_u k„¿ep' A¡ v„$`su_u Åsue `qfsyrô$ dp`hp_y„ î¡›$ kp^_ _\u, `Z s¡_p¡ kphQ¡su`|h®L$_p¡ "kfm lp\hNp kp^_' sfuL¡$ D`ep¡N \C iL¡$.

(2) Å¡ `rs-`Ð_u_¡ A¡L$buÅ âÐe¡ `|fsp„ ApL$j®Z A_¡ gNph lp¡e sp¡ S> s¡Ap¡ `|Z® Åsue k„sp¡j dpZu iL¡$.

lh¡ Ap ApL$j®Z L¡$ gNph sp¡ d__u Ap„sqfL$ bpbs R>¡. s¡_¡ L$C fus¡ dp`hp„? s¡_p dp`v„$X$ L$ep? Ap`Z¡ iu fus¡ _½$u L$fu iL$uA¡ L¡$ `rs-`Ð_u_¡ A¡L$d¡L$ âÐe¡ h^y L¡$ Ap¡R>p¡ gNph R>¡? sp¡ A¡ ÅZhp dpV¡$_p¡ î¡›$ fõsp¡ A¡ R>¡ L¡$ s¡Ap¡ kdpNd `|h£ L¡$V$gp¡ "âZepQpf' dpZ¡ R>¡ s¡ ÅZu gp¡. A\p®s¹$ s¡d_p k„h__ ep ap¡fàg¡_u g„bpC S>¡V$gu h^pf¡ s¡V$gy„ s¡Ap¡_y„ `fõ`f_y„ L$pdpL$j®Z h^pf¡! A_¡ `fõ`f âÐe¡_y„ Ap L$pdpL$j®Z S>¡V$gy„ h^pf¡ s¡V$gu s¡Ap¡_u Åsue tS>v$Nu h^pf¡ fkâv$ A_¡ L$pdfk\u kcf!

Dv$plfZ sfuL¡$ b¡Qpf rdr_V$ ApR>p`psmp fp¡dpÞk bpv$ (`|fsp¡ kde A_¡ dp¡L$mpi lp¡hp R>sp„) sfs S> k¡¼kdp„ âh©Ñ \C S>_pf eyNg L$fsp„ dp„X$u_¡ v$uO®L$pm ky^u âZeQ¡ô$pAp¡dp„ fs fl¡_pf eyNg_u Åsue rS>„v$Nu h^pf¡ L$pds©[às\u fkpe¡gu NZu iL$pe.

(3) A¡hy„ S> k„cp¡N `òps_p âZekplQe® (ApaV$f-àg¡)_y„ R>¡. Ap Npmp¡ `Z S>¡V$gp¡ v$uO® A¡V$gp¡ s¡d_p L$pdÆh__p¡ k„sp¡j h^pf¡ A¡d dp_hy„.

(4) d_¡ A¡L$ dÝed hN®_y„ eyNg epv$ Aph¡ R>¡. `rs_y„ L$l¡hy„ lsy„ L¡$ s¡Ap¡ OZu hpf kdpNd L$fhp_¡ bv$g¡ A¡L$buÅ_¡ hmNu_¡ DÞdy¼s Apqg„N_ Ahõ\pdp„ gp„bp L$pm ky^u L¡$hm k|C fl¡ R>¡. s¡Ap¡ k„cp¡N L$fhp_y„- BÃR>p lp¡hp R>sp„- V$pm¡ R>¡.

s¡Ap¡ AgbÑ, Aphy„ A¡V$gp dpV¡$ L$fsp„ lsp„ L¡$ OZu hpf hpf„hpf_p r_erds kdpNd bpv$ s¡Ap¡A¡ A¡L$buÅ âÐe¡_p¡ L$pdp_yfpN Ap¡R>p¡ \C S>sp¡ lp¡e A¡hy„ A_ycìey„ lsy„.

Å¡ kdpNd V$pmu_¡ s¡Ap¡ dpÓ A¡L$d¡L$_¡ hmNu_¡ `X$u fl¡ sp¡ s¡Ap¡_p¡ L$pdfk `pR>p¡ suh°`Z¡ âv$uàs \C EW$sp¡ s¡Ap¡A¡ A_ycìep¡ lsp¡.

lh¡ Ap S> hps S>fp Sy>v$p k„v$c®dp„ Al] âõsys b_¡ R>¡. Å¡ A¡L$ v„$`su hNf k¡¼k cp¡Nìe¡ `Z AX$^p¡ L$gpL$ L¡$hm AptgN_[õ\s Ahõ\pdp„ k|C fl¡hp knd lp¡e sp¡ s¡Ap¡_u k¡¼k gpBa r_:i„L$`Z¡ AÞep¡_u Åsue tS>v$Nu\u h^y k„sp¡jhpmu lp¡hp_u.

(5) L$v$pQ A¡\ue h^pf¡ dlÒh_u bpbs `rs-`Ð_u hÃQ¡_p¡ ip[åv$L$ k„hpv$ R>¡. L$l¡hpe R>¡ L¡$ S>¡ `rs`Ð_u b¡X$ê$d_p A¡L$p„sdp„ A¡L$d¡L$ kp\¡ gp„bp¡ kde âZefk\u c]Åe¡gu hpsQus L$fu iL¡$, s¡Ap¡_u k¡¼k gpBa h^pf¡ DÞdpv$L$ A_¡ fp¡d¡[ÞV$L$ NZu iL$pe.

bp¡ghy„, ìe¼s L$fhy„ AgbÑ A¡L$ L$mp R>¡ A_¡ b^p_¡ s¡ `|fsu lõsNs _\u lp¡su. s¡d R>sp„e S>¡Ap¡ kplrS>L$sp\u âg„b`Z¡ hpsQusdp„ Ap¡sâp¡s \C iL¡$ R>¡, s¡Ap¡ `fõ`f\u h^pf¡ r_L$V$ A_¡ L$pdk„s©às lp¡hp_y„ i¼e R>¡.

(6) L$d_kub¡ OZpe `yfyjp¡ (A_¡ ¼epf¡L$ ÷uAp¡ kyÙp„) A¡hy „S> dp_sp„ fl¡ R>¡ L¡$ k¡¼k S>¡V$gp¡ gp„bp¡ Qpg¡ s¡V$gu s¡Ap¡_u k¡¼k gpBa h^pf¡ kpfu.

Ap bpbs L¡$V$gpL$ kdõepey¼s eyNgp¡ dpV¡$ L$v$pQ kpfu li¡, `f„sy k¡¼õeyAgu _p¡d®g lp¡e A¡hp„ b^p„ eyNgp¡ dpV¡$ Ap hps L$v$pe `|Z®`Z¡ kpQu _\u.

gp„bp gp„bp k¡¼õeyAg eyr_e_ `R>u `Z L¡$V$gp„L$ Ak„syô$ flu Åe R>¡. L¡$V$gp„L$ sp¡ Arsv$uO® k¡¼k\u L„$V$pmu S>sp„ lp¡e R>¡.

lp- M|b S> Aë`Æhu (L¡$hm v$k`„v$f k¡L„$X$ S> Qpgsp) k¡¼k dpV¡$ A¡ kpQy„ NZpe L¡$ k¡¼k S>¡V$gp¡ gp„bp¡ s¡V$gu s¡d_u k„sp¡j_u dpÓp h^pf¡.

(7) L¡$V$gpL$ `yfyjps__p Mp¡V$p ¿epgp¡dp„ fpQsp gp¡L$p¡ hmu A¡hy„ dp_¡ R>¡ L¡$ k¡¼k S>¡V$gp¡ h^pf¡ huNfk, i[¼sâv$, bm_p âv$i®_hpmp¡, ep Ap¾$dL$ s¡V$gp¡ s¡ h^pf¡ DÐL©$ô$!

Ap dpÞesp `Z kpQu _\u. Ap\u K^y„ S> ¼epf¡L$ kpQy„ lp¡e R>¡, S>¡dp„ k¡¼k S>¡V$gp¡ h^pf¡ _pSy>L$, V¡$ÞX$f A_¡ lmhp¡ lp¡e s¡V$gp¡ h^pf¡ fp¡dp„QL$pfu _uhX$sp¡ lp¡e R>¡!

_M_p s\p v$p„s_p r_ip_ ifuf `f `pX$u v¡$ A¡hp¡ k¡¼k V²¡$qX$i_gu kpfp¡ S>ê$f L$l¡hpe R>¡, `Z Ap\u rh`fus L¡$hm A„Nyrg_p lmhp õ`i®hpmp¡ k¡¼k `Z Ap¡R>p¡ DÞdpv$L$ _\u lp¡sp¡!

(8) h^pf¡ `qf`¼h A_¡ d¡Ãep¡f k¡¼k gpBa A¡_¡ L$l¡hpe, S>¡ `pV®$_f_u N¡flpS>fu ep A_y`[õ\rsdp„e rhM¡fpC _ Åe, X$pBhV®$ _ \C Åe, ep L$gyrjs L¡$ rhL©$s _ b_u Åe.

d¡Ãep¡f k¡¼k gpBa A¡_¡ L$l¡hpe, S>¡dp„ Æh__p bv$gpsp„ âhplp¡-kduL$fZp¡ A_¡ sb½$pAp¡ v$frdep_ b¡D kp\uAp¡ s¡d_p¡ b¡rTL$ Qpd® Nydphu _ v¡$.

`qf`¼h Åsue Æh_ A¡_¡ L$l¡hpe S>¡ `pV®$_f_u DV$`V$p„N, dp_rkL$ L¡$ ipfuqfL$ budpfuAp¡ v$frdep_, kpdprS>L$ Of¡X$p¡ A_¡ S>hpbv$pfuAp¡ v$frdep_ `p¡sp_y„ qÜ`nu A[õsÐh V$L$phu fpMu iL¡$.

kyMu k¡¼k gpBa A¡_¡ L$l¡hpe, S>¡dp„ k¡¼k A_¡ kyM A¡L$d¡L$_p„ `|fL$, â¡fL$ A_¡ `ep®e lp¡e! A_¡ L$pd¡jZp_p„ `|f Esfhp Apìep„ lp¡e Ðepf¡ `Z `rs`Ð_u s¡d_p¡ Ap Av$L¡$fp¡ Ap_„v$ L¡$d¡ L$fu_¡ Åmhu g¡ A_¡ A¡_¡ X$f, Arhðpk, lspip, AfyrQ L¡$ v|$fsp_p„ hl¡Zp¡dp„ fp¡mpC _ S>hp v¡$!

(Ap g¡M ÅZusp kpBL$uA¡qV²$õV$ A_¡ k¡¼k \¡fr`õV$ X$p¡. dyLy$g Qp¡L$ku_p "A„Ns A„Ns' `yõsL$dp„\u g¡hpdp„ Apìep¡ R>¡.)

hpQL$p¡_p âï_p¡_p X$p¡. dyLy$g Qp¡¼kuA¡ Ap`¡gp h^y DÑfp¡ hp„Qhp Al] [¼gL$ L$fp¡


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.