lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > Adv$phpv$ õ`¡rieg

Adv$phpv$_p b„Npmu kp¡_u L$pfuNfp¡ L$p¡_¡ M|„Q¡ R>¡?

20 ÅÞeyApfu, 2003

âip„s v$epm, Adv$phpv$

Adv$phpv$_p fs_`p¡m A_¡ dpZ¡L$Qp¡L$ rhõspfdp„ Aph¡gu kp¡_p-Qp„v$u bÅfdp„ \p¡X$p kde\u L$p¡C AÅÎep dpZkp¡ __pdu `rÓL$pAp¡ _pMu S>sp lsp. iê$Apsdp„ L$p¡CA¡ Mpk Ýep_ Apàey„ _l] A¡V$g¡ L$v$pQ `rÓL$p a¢L$u S>_pfp AL$mpep li¡. Ðepf `R>u$ A¡hy„ bÞey„ L¡$ kp¡_p-Qp„v$u bÅf b„^ \pe A¡V$g¡ Of sfa S>C fl¡gp L$pfuNfp¡_¡ L$p¡C AÅÎep byL$p_u^pfuAp¡ fõspdp„ Ap„sfu NX$v$p`pVy$_p¡ dpf dpfsp lsp. ^uf¡ ^uf¡ Ap OV$_pAp¡ ¾$di: h^hp gpNu, S>¡_p L$pfZ¡ 9du ÅÞeyApfu_p fp¡S> Adv$phpv$_p fs_`p¡m A_¡ dpZ¡L$Qp¡L$ rhõspf_p kp¡_p-Qp„v$u_p L$pfuNfp¡ vy$L$p__u blpf _uL$mu Apìep A_¡ s¡_¡ L$pfZ¡ kp¡_ubÅf k„`|Z® b„^ \C Ney„ lsy„. Ap OV$_p_¡ `Ng¡ fpÄe kfL$pf A_¡ `p¡guk s„Ó A¡¼i_dp„ Apìey„ lsy„.

`p¡guk¡ s`pk_p¡ v$p¡f iê$ L$ep£ lsp¡. Å¡L¡$ Ap A„N¡ `p¡guk kdn kÑphpf fus¡ lÆ ky^u L$p¡C aqfepv$ _p¢^pC _\u, R>sp„ L$pev$p¡ A_¡ ìehõ\p_u [õ\rs_¡ Ýep_dp„ fpMu `p¡guk¡ iê$ L$f¡gu s`pkdp„ L¡$V$guL$ rhNsp¡ `p¡guk_¡ lp\ gpNu lsu. Ap OV$_p_p¡ v$p¡f `rÓL$pAp¡\u iê$ \ep¡ lsp¡ A¡V$g¡ `p¡guk¡ `rÓL$pdp„ iy„ g¿ey„ R>¡ s¡ A„N¡ s`pk L$fu sp¡ dpg|d `X$éy„ L¡$ `rÓL$p b„Npmu L$pfuNfp¡_u rhfyÙdp„ lsu. `rÓL$pdp„ Adv$phpv$_p kp¡_uAp¡_¡ Q¡shZu Ap`hpdp„ Aphu lsu L¡$ sdpfu vy$L$p_dp„ L$pd L$fsp b„Npmu L$pfuNfp¡_¡ L$pd Ap`hp_y„ b„^ L$fp¡.

Å¡L¡ Ap `rÓL$p_u kp¡_ubÅfdp„ L$p¡C Akf _l] \sp„ `rÓL$p R>`ph_pfp„ sÒhp¡A¡ b„Npmu L$pfuNfp¡_¡ Ap„sfu_¡ dpf-dpfhp_u iê$Aps L$fu lsu. lÆ ky^u Å¡L¡$ `p¡guk_¡ Ap sÒhp¡ A„N¡ Qp¡½$k dprlsu dmu _\u. `p¡guk_¡ s`pk v$frdep_ dm¡gu dprlsu âdpZ¡ b„Npmu L$pfuNfp¡_p¡ rhfp¡^ L$f_pfp„ sÒhp¡A¡ Qp¡½$k A_¡ sL®$bÙ v$gugp¡ `rÓL$pdp„ L$fu lsu. `rÓL$pdp„ `l¡gu v$gug A¡hu lsu L¡$ b„Npmu L$pfuNfp¡ b„Ngpv¡$iu R>¡. cpfs blpf_p„ Ap sÒhp¡_¡ Mv¡$X$u d|L$hp„ Å¡CA¡. buÆ v$gug A¡hu lsu L¡$ b„Npmu L$pfuNfp¡ Ahpf_hpf h¡`pfu_p¡ dpg gC_¡ cpNu Åe R>¡. `rÓL$pdp„ S>Zpìep A_ykpf `l¡gu v$gugdp„ L¡$V$gy„ hS|>v$ R>¡ s¡_p¡ kÑphpf L$p¡C Ap^pf _\u, `f„sy buÆ v$gugdp„ \p¡Xy„$ sÕe R>¡. L¡$V$gpL$ qL$õkpdp„ b„Npmu L$pfuNfp¡ \p¡Xy„$OÏ„ kp¡_y„-Qp„v$u gC cpNu Nep R>¡ s¡hy„ bÞey„ R>¡, `f„sy dp¡V$p cpN_p qL$õkpdp„ h¡`pfu `p¡gukaqfepv$ `Z L$fsp _\u, L$pfZ L¡$ kp¡_p-Qp„v$u_p L¡$V$gpe h¡`pfuAp¡ qbg hNf_p¡ ^„^p¡ L$fsp lp¡e R>¡, s¡hp qL$õkpdp„ `p¡gukaqfepv$ L$fhp S>sp„ rbgpX$u L$pY$sp„ KV$ `¡ku S>hp_p¡ X$f lp¡e R>¡.

Ap OV$_pdp„ KX$p Esfsp„ L¡$V$guL$ fkâv$ bpbsp¡ blpf Aphu R>¡. Adv$phpv$ lh¡ hkrs A_¡ rhL$pk_u ×rô$A¡ d¡NprkV$u b_u Ney„ R>¡. Adv$phpv$dp„ b^u oprs A_¡ ^d®_p gp¡L$p¡ fl¡ R>¡ S>¡dp„ A¡L$ A„v$pS> dyS>b, b„NpmuAp¡_u k„¿ep A¡L$ gpM L$fsp„ h^y R>¡ (Ap A¡L$ gpMdp„ rlÞvy$-dy[õgd b„_¡ b„NpmuAp¡_p¡ kdph¡i \pe R>¡). A¡L$ gpM b„NpmuAp¡dp„\u 30 lÅf b„NpmuAp¡ kfL$pfu A\hp Mp_Nu L„$`_udp„ _p¡L$fu L$f¡ R>¡, Äepf¡ 70 lÅf S>¡V$gp b„NpmuAp¡ Adv$phpv$_p kp¡_p-Qp„v$u bÅfdp„ L$pfuNf sfuL¡$ L$pd L$f¡ R>¡. Apd sp¡ Adv$phpv$_p kp¡_ubÅf D`f Adv$phpv$_p õ\pr_L$ kp¡_uAp¡_y„ âcyÐh lsy„, R>sp„ Ðepf¡ `Z b„Npmu L$pfuNfp¡_u AphX$s rhi¡j NZpsu lsu. Å¡L¡$ R>¡ëgp„ `p„Q hj®dp„ b„Npmu L$pfuNfp¡_$u k„¿ep h^u S>sp„ s¡Ap¡ Adv$phpv$ krls NyS>fps_p„ _p_p„ _p_p„ _Nfp¡ sfa hþep R>¡.

R>¡ëgp„ `„v$f hj®dp„ Adv$phpv$ il¡fdp„ kp¡_p-Qp„v$u_p lp¡gk¡g_p h¡`pfuAp¡_u k„¿epdp„ `Z h^pfp¡ \ep¡ R>¡. Ap lp¡gk¡g_p h¡`pfuAp¡ NyS>fpsu L$pfuNfp¡_¡ L$pd Ap`hp_¡ bv$g¡ b„Npmu L$pfuNfp¡_¡ L$pd Ap`hp_y„ h^y `k„v$ L$f¡ R>¡. A_¡ TOX$p_y„ d|m L$pfZ A¡ S>Zpe R>¡.

b„Npmu A_¡ NyS>fpsu L$pfuNfp¡ hÃQ¡ AdyL$ saphsp¡ `Z R>¡ s¡_y„ A¡L$ L$pfZ A¡hy„ NZphpe R>¡ L¡$ Adv$phpv$_p¡ NyS>fpsu L$pfuNf õ\pr_L$ lp¡hp_¡ L$pfZ¡ õhpcprhL$ fus¡ h¡`pfu kp\¡ s¡_p¡ ìehlpf v$pv$pNufucep£ lp¡e R>¡. s¡_y„ dlÒh_y„ L$pfZ A¡ L¡$ Adv$phpv$_p bÅfdp„ L$pd_u s„Nu _\u, Äepf¡ b„Npmu L$pfuNf `¡qV$ey„ fmhp dpV¡$ R>¡L$ Adv$phpv$ Apìep¡ lp¡hp_¡ L$pfZ¡ õhpcprhL$ fus¡ s¡ s_sp¡X$ dl¡_s L$f¡ R>¡, kpdp¡ \C iL$sp¡ _\u A¡V$g¡ fps-qv$hk L$pd L$f¡ R>¡. b„Npmu L$pfuNfp¡_u S>dp bpSy> A¡ R>¡ L¡$ s¡d_p¡ `qfhpf b„Npm fl¡sp¡ lp¡hp_¡ L$pfZ¡ s¡ A¡L$gp¡ lp¡e A¡V$g¡ fps-qv$hk L$pd L$f¡ R>¡, S>¡ NyS>fpsu L$pfuNfp¡ dpV¡$ i¼e lp¡sy„ _\u.

buSy>„ L$pfZ A¡hy„ v¡$hpe R>¡ L¡$ NyS>fpsu L$pfuNfp¡_u kfMpdZudp„ b„Npmu L$pfuNfp¡ kp¡_p-Qp„v$u D`f bpfuL$dp„ bpfuL$ L$pd L$fu iL$¡ R>¡. ÓuSy>„ L$pfZ, h¡`pfu ¼epf¡e `Z s¡_p L$pfuNf_¡ kp¡_p_p v$pNu_p OX$hp_u dS|>fu `¥kpê$`¡ Q|L$hsp _\u. dS|>fu`¡V¡$ L$pfuNf_¡ kp¡_y„ S> Ap`hpdp„ Aph¡ R>¡. S>¡_¡ kp¡_ubÅfdp„ V$Q sfuL¡$ Ap¡mMhpdp„ Aph¡ R>¡.

A¡L$ NyS>fpsu h¡`pfuA¡ _pd _ Ap`hp_u ifs¡ V$Q A„N¡ dprlsu Ap`sp„ L$üy„ L¡$, ""^pfp¡ L¡$ kp¡ N°pd kp¡_y„ lp¡e sp¡ s¡dp„ 85 V$L$p kp¡_y„ lp¡e R>¡ Äepf¡ 15 V$L$p S>ks-Qp„v$u A_¡ sp„by lp¡e R>¡. h¡`pfu NyS>fpsu L$pfuNf_¡ kp¡ N°pd kp¡_y„ OX$hp dpV¡$ Ap`¡ R>¡ sp¡ NyS>fpsu L$pfuNf ApW$ V$L$p V$Q$ dpN¡ R>¡ A¡V$g¡ kp¡ N°pd kp¡_pdp„\u NyS>fpsu L$pfuNf 91\u 92 N°pd_p¡ v$pNu_p¡ b_phu Ap`¡ R>¡. Å¡L¡$ L$pfuNf `pk¡ fl¡gp _h¡L$ V$L$p kp¡_pdp„\u s¡_p lp\dp„ 5\u 6 V$L$p S> kp¡_y„ Aph¡ R>¡. Äepf¡ b„Npmu L$pfuNf_¡ kp¡ N°pd kp¡_y„ Ap`p¡ sp¡ b„Npmu L$pfuNf 96 N°pd_p¡ v$pNu_p¡ b_phu Ap`¡ R>¡. Apd L$pfuNfp¡_¡ kp¡_pdp„ Q|L$hhpdp„ Aphsu dS|>fu b„Npmu L$pfuNfp¡ M|b Ap¡R>u g¡ R>¡.''

18 hj®_u Jdf¡ Adv$phpv$ Aphu Ne¡gp k„`s Np¡`pgcpC d„X$g ApS>¡ Adv$phpv$_u A¡k. X$u. `V¡$g ad®dp„ 15 hj®\u d¡_¡S>f sfuL¡$ L$pd L$f¡ R>¡. A¡k.X$u. `V¡$g ad® Qp„v$u_p lp¡gk¡g v$pNu_p b_phhp_y„ L$pfMp_y„ Qgph¡ R>¡. d„X$g L$l¡ R>¡, ""dpfp L$pL$p_p v$uL$fp kp\¡ `„v$f hj® `l¡gp„ Adv$phpv$ Apìep¡ lsp¡ Ðepf¡ lz„ L$p¡C L$pdL$pS> ÅZsp¡ _lp¡sp¡. ^uf¡ ^uf¡ L$pfuNfu_y„ L$pd iu¿ep¡ Ry>„. ApS>¡ dpfu `Ð_u A_¡ b¡ bpmL$p¡ kp\¡ Adv$phpv$dp„ S> flz„ Ry>„. bpmL$p¡ A„N°¡Æ dpÝeddp„ cZ¡ R>¡.''

b„Npm_p Np¡`u_p\`yfp_p hs_u d„X$g_y„ L$l¡hy„ R>¡, ""Adv$phpv$_u kfMpdZudp„ b„Npmdp„ A¡V$gy„ L$pd dmsy„ _\u, S>¡_p L$pfZ¡ R>¡ëgp„ `p„Q hj®dp„ dp¡V$u k„¿epdp„ kp¡_p-Qp„v$u_p L$pfuNfp¡ Adv$phpv$ krls NyS>fps_p„ rhrh^ V$pD_dp„ Apìep R>¡.''

Å¡L¡$ d„X$g_u S>¡d blz Ap¡R>p L$pfuNfp¡ `qfhpf kp\¡ fl¡hp_y„ kyM dpZu iL¡$ R>¡. dp¡V$p cpN_p L$pfuNfp¡ v$k-`„v$f S>Z kp\¡ dmu ê$d cpX¡$ fpMu_¡ fl¡sp lp¡e R>¡. Adv$phpv$dp„ b„Npmu L$pfuNfp¡ dp¡V$u k„¿epdp„ drZ_Nf, S>dpg`yf A_¡ ipl`yf rhõspfdp„ fl¡ R>¡. Ap D`fp„s bpmdS|>f b„Npmu L$pfuNfp¡_u k„¿ep `Z v$k lÅf L$fsp„ h^y lp¡hp_p¡ A„v$pS> R>¡. b„Npmu bpmL$pfuNfp¡_¡ `Npf Q|L$hhpdp„ Aphsp¡ _\u. bpmL$pfuNf_¡ s¡_p¡ h¡`pfu S>dhp_y„ s¡d S> L$`X$p„ S> Ap`¡ R>¡, R>sp„ L$pd iuMhp dm¡ R>¡ s¡_¡ bpmdS|>f _ap¡ NZ¡ R>¡.

b„Npm_p v$pdp¡v$f`yf_p¡ hs_u kyfrS>s L$p¡gL$pspdp„ v$pNu_p OX$hp_y„ L$pd L$fsp¡ lsp¡ A_¡ R>¡ëgp A¡L$ hj®\u Adv$phpv$ Aphu Qp„v$u_u Q¡B_ b_phhp_y„ L$pd L$f¡ R>¡. kyfrS>s L$l¡ R>¡, ""L$p¡gL$pspdp„ L$pd_u Ar_erdssp M|b lsu A¡V$g¡ Adv$phpv$ Apìep¡ Ry>„. dpfp dprgL$ d_¡ drl_p_y„ A_pS>-`pZu A_¡ `„v$fkp¡ ê$r`ep Ap`¡ R>¡.''

rihi„L$f dpÆ R>¡ëgp„ b¡ hj®\u Adv$phpv$dp„ fl¡ R>¡ A_¡ Qp„v$u_p v$pNu_p OX$hpdp„ dprlf R>¡. s¡ A¡L$gp¡ S> Adv$phpv$dp„ fl¡ R>¡. s¡_p L$l¡hp âdpZ¡ s¡_p¡ dprgL$ drl_¡ 2100 ê$r`ep qa¼k `Npf Q|L$h¡ R>¡. rihi„L$f dpÆ L$l¡ R>¡, ""Adv$phpv$ Apìep¡ s¡ ANpD Ap L$pd ÅZsp¡ kyÙp„ _lp¡sp¡, b¡ hj®dp„ k¡V$ b_phhp_y„ iuMu Nep¡ Ry>„.''

d„X$g, kyfrS>s A_¡ rihi„L$f S>¡hp _p_p-dp¡V$p 70 lÅf S>¡V$gp L$pfuNfp¡ drl_¡ `„v$fkp¡\u v$k lÅf ê$r`ep L$dpe R>¡. `Z ApS>¡ b„Npmu L$pfuNfp¡_u rhfp¡^dp„ Ecp \e¡gp dplp¡g_¡ L$pfZ¡ hpsphfZ X$lp¡mpey„ R>¡ A_¡ dpdgp¡ fpÄe kfL$pf kdn `X$ép¡ R>¡.

Ap rhi¡ fpÄe kfL$pf kdn fS|>Aps L$f_pf kdõs b„Npmu kdpS>_p âdyM fDa i¡M_y„ L$l¡hy„ R>¡, ""Ap dyØ¡ NyS>fps kfL$pf, `p¡guk A_¡ õ\pr_L$ gp¡L$p¡_p¡ M|b klL$pf dþep¡ R>¡. d¢ (L$pev$p â^p_) Aip¡L$ cË$ A_¡ (N©l â^p_) Aqds ipl kdn fS|>Aps L$fu b„Npmu L$pfuNfp¡_¡ fnZ Ap`hp_u dpNZu L$fu R>¡. Ap D`fp„s d¡ L$p¡C b„Npmu L$pfuNf Ny_¡Npf lp¡e sp¡ s¡_¡ `Z v„$X$hpdp„ Aph¡ s¡hu `Z fS|>Aps L$fu R>¡.''

_h hj®_u Jdf¡ L$pd iuMhp dpV¡$ Advphpv$ Aphu Ne¡gp fDa i¡M_p¡ ApS>¡ `p¡sp_p¡ ip¡ê$d R>¡. fDa `p¡s¡ MpqX$ep hp¡X®$_p cpS>`_p¡ L$pe®L$f lp¡hp_p¡ v$php¡ `Z L$f¡ R>¡. fDa i¡M L¡$V$guL$ bpbsp¡ r_Mpgk`Z¡ L$b|g L$f¡ R>¡. s¡d_y„ dp_hy„ R>¡ L¡$ b„Npmu L$pfuNfp¡dp„ b„Ngpv¡$iu _pNqfL$p¡ lp¡hp_u `Z k„cph_p R>¡. S>¡_p L$pfZ¡ s¡d_p A¡kp¡rke¡i_ Üpfp L$pfuNfp¡_¡ spL$uv$ L$fhpdp„ Aphu R>¡ L¡$ ÓZ drl_pdp„ âÐe¡L$ L$pfuNf¡ N°pd `„Qpes_p¡ v$pMgp¡, f¡i_L$pX®$ A\hp Qp¡fp_y„ âdpZ`Ó b„Npm\u gphu A¡kp¡rke¡i_ kdn fS|> L$fhy„ S>¡_p Ap^pf¡ b„Npmu L$pfuNfp¡_¡ A¡kp¡rke¡i_ Üpfp Ap¡mML$pX®$ Ap`hpdp„ Aphi¡.

fDa i¡M_y„ L$l¡hy„ R>¡, ""b„Npmu bpmdS|>fp¡_u k„¿ep `Z L„$C Ap¡R>u _\u. Ad¡ 14 hj®\u _p_p„ bpmL$p¡_¡ dS|>fu D`f fpMhp„ _l] s¡hu spL$uv$ L$fu R>¡, `f„sy b„Npmdp„ `¡V$ cfhp_u kdõep lp¡hp_¡ L$pfZ¡ Nfub b„NpmuAp¡ `p¡sp_p bpmL$_¡ Al] dp¡L$gu Ap`¡ R>¡.''

fDa b„Npmu kp¡_uAp¡_p rhfp¡^\u M|b vy$:Mu R>¡. s¡d_y„ L$l¡hy„ R>¡, ""L$p¡gL$pspdp„ OZp NyS>fpsuAp¡_p DÛp¡Np¡ R>¡. h¡`pf R>¡. NyS>fpsu õL|$gp¡ R>¡ A_¡ NyS>fpsu kdpS> R>¡. ApS>¡ `¡V$ cfhp dpV¡$ Ad¡ NyS>fps Apìep R>uA¡ Ðepf¡ Ad_¡ b„NpmuAp¡_¡ b„Ngpv¡$iu L$l¡hpdp„ Aph¡ s¡ Adpfy„ A`dp_ R>¡. Ap Adpfp¡ v¡$i R>¡. `pX$p_p hp„L¡$, `Mpgu_¡ X$pd v¡$hpe s¡ ep¡Áe _\u.''


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.