lp¡d`¡S> | NyS>fps A¡Vy$T¡X$ | qfqX$a X$pefu

24 A¡râg, 2002    
Tips to Search  

AÞe NyS>fpsu kpBV$


âhuZ _. i¡W$

1985dp„ dy¿ed„Óu dp^htkl kp¡g„L$u kpd¡ A_pdsrhfp¡^u Ap„v$p¡g_ DN° L$p¡du fdMpZp¡dp„ a¡fhpC Q|¼ey„ lsy„. Ðepf¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u (_dp¡)_p¡ dpfp `f ap¡_ Apìep¡.

dp¡v$uA¡ L$üy„, ""(Adv$phpv$) il¡f_p L$p¡V$ rhõspfdp„ dy[õgdp¡ rlÞvy$-dy[õgd rdî hkrs ^fphsu `p¡mp¡dp„ ce a¡gphu füp R>¡, A¡d_p¡ Bfpv$p¡ A¡hp¡ R>¡ L¡$ v$qfep`yf-L$pgy`yf_u L¡$V$guL$ `p¡mp¡dp„ 60\u 70 V$L$p rlÞvy$ hkrs lp¡e A_¡ s¡dp„_p„ L¡$V$gp„L$ Ly$V„y$bp¡ ceN°õs b_u_¡ `p¡sp_p„ Of h¡Qu_¡ kgpdsu dpV¡$ buS>¡, L$p¡V$ blpf hkhp Qpëep Åe, sp¡ gOydsudp„ (k„¿ep_u ×rô$A¡) Aphu S>sp bpL$u_p rlÞvy$Ap¡ `Z `p¡sp_p„ Ofp¡ NcfpV$_p dpep® kph _Æhu qL„$ds¡ dy[õgdp¡_¡ h¡Qu_¡ Qpëep Åe. A_¡ sp¡, dy[õgdp¡ Ap fus¡ gpc A„L¡$ L$fu_¡ ApMp L$p¡V rhõspf_p dp¡V$p cpN_¡ dy[õgd D`_Nf sfuL¡$ a¡fhu _pMhp dpN¡ R>¡, `Z Adpfp (k„O_p) L$pe®L$fp¡ Ðep„ `lp¢Qu füp R>¡. rlÞvy$Ap¡_¡ dy[õgdp¡_u Aphu dL$kv$_p¡ ¿epg Ap`u_¡, s¡Ap¡ Ðep„ S> fl¡ A_¡ blzdsu `p¡mp¡_¡ kpQhu fpM¡, s¡ dpV¡$ tlds Ap`uiy„.''

_f¡ÞÖcpC L¡$V$guL$ `p¡mp¡dp„ rlÞvy$Ap¡_p¡ Å¡õkp¡ V$L$phu fpMhpdp„ kam `Z \ep. Ðepf¡ d_¡ ¿epg _lp¡sp¡ L¡$ Ap S> k„fnZ ×Y$sp_u cph_p 17 hj® `R>u Ap¾$dL$ A_¡ rhL©$s b_u_¡ Ap hj£ 27 a¡b°yApfu `R>u, dp¡v$u_p ipk_dp„ tlkL$ âÐepOpsê$`¡ Å¡hp dmi¡.

1975-77_p B[Þv$fp Np„^u_p L$V$p¡L$V$u ipk_ v$frdep_ eyhp_ _f¡ÞÖ dp¡v$u A`n gp¡L$iplu bmp¡ kp\¡ flu_¡, `p¡sp_p k„O_p L$pe®L$fp¡_¡ dmu_¡ hX$p â^p_ B[Þv$fp Np„^u_u Ap`Myv$iplu kpd¡_p ârsL$pf dpV¡$ âh©Ñ lsp. s¡ kde¡ s¡Ap¡ gp¡L$iplu_p kd\®L$ lp¡e A¡hp `qfrQs _pNqfL$p¡_¡ Ðep„ kpd¡\u S>dhp_y„ r_d„ÓZ dpNu_¡ A¡ blp_¡ L$V$p¡L$V$u ipk_ kpd¡_y„ ârsL$pf _¡V$hL®$ rhõspfsp fl¡sp.

Ad¡qfL$pdp„ cpfsdp„ gp¡L$iplu_u `y_: õ\p`_p dpV¡$ gX$hp dpV¡$_y„ knd ap¡fd Ecy„ L$f_pf Nrsiug AN°Zu X$p¡. dyLy„$v$ dp¡v$u 1976dp„ NyS>fpsdp„ Apìep Ðepf¡ _f¡ÞÖcpCA¡ X$p¡. dp¡v$u dpf¡ Ðep„ L$V$p¡L$V$u rhi¡_u QQp® L$fhp dpV¡$ dm¡ s¡hy„ Np¡W$ìey„ lsy„, s¡ ApS>¡e d_¡ epv$ R>¡, `Z gp¡L$iplu A_yL|$m Ar^L$pfp¡ dpV¡$ gX$sp A¡ S>, dy¿ed„Óu _f¡ÞÖ dp¡v$u ApS>¡ dp_h Ar^L$pf k„Op¡ kpd¡ bQphpÐdL$ [õ\rsdp„ dyL$pep R>¡! Af¡, d_yóeh^ (S>¡_p¡kpBX$)_p„ L©$Ðep¡_p¡ Apfp¡` d|L$u_¡ L¡$V$gpL$ iMkp¡ A¡d_u kpd¡ rb°V$_, b¡[ëS>ed A_¡ Ap„sffpô²$ue Þepe Av$pgsdp„ L$pd Qgphhp dpN¡ R>¡. L$V$p¡L$V$u_p A_ychp¡ `f Ap^pqfs A¡hy„ "k„Oj®dp„ NyS>fps' `yõsL$ gM_pf dp¡v$u `p¡s¡ S> `p¡sp_p Ål¡f Æh__u kp¥\u Å¡MdL$pfL$ L$V$p¡L$V$u A_ychu füp R>¡.

1995dp„ rh^p_kcpAp¡_u Q|„V$Zu `R>u Adv$phpv$_p V$pNp¡f lp¡gdp„ cpS>` Apep¡rS>s A¡L$ dlÒh_u Ål¡f kcp ep¡ÅC lsu. s¡dp„ L¡$iycpC `V¡$g krls ÓZ fpÄep¡_p cpS>`u dy¿ed„ÓuAp¡ A_¡ dlpfpô²$_p _peb dy¿ed„Óu (Np¡`u_p\ dy„X¡$) D`[õ\s füp lsp. s¡_p dÝep„sf v$frdep_ lp¡g_u blpf_u gp¡_ `f lz„ "_dp¡' sfuL¡$ Ap¡mMphp dp„X$¡g Ap eyhp_ _¡sp kp\¡ b¡ku_¡ _põsp¡ g¡sp„ hps L$fsp¡ lsp¡ Ðepf¡ `„v$f¡L$ rdr_V$dp„ v$k¡L$ cpS>` AN°ZuAp¡ A¡d_p¡ kpv$f riô$pQpf L$fhp dmu Nep. L¡$V$gpL¡$ sp¡ A¡d_p QfZ_p¡ `Z õ`i® L$ep£. s¡d_p¡ õhuL$pf L$fsp„ _f¡ÞÖ dp¡v$u dpfu kp\¡ hps L$fsp füp. Aphp AN°ZuAp¡dp„ `p¡s¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ L$pfZ¡ S> Q|„V$Zudp„ qV$qL$V$ d¡mhu_¡ Æsu i¼ep R>¡ A¡hy„ dp__pf çeyr_rk`g L$p¡`p£f¡V$fp¡, `„Qpes âdyMp¡ A_¡ ^pfpkæep¡ lsp.

`Z `R>u L¡$iycpC kfL$pf A_¡ ipk_ s„Ódp„ Mpk L$fu_¡ cpS>`_p A_ychu _¡sp i„L$ftkl hpO¡gp_u dpNZuAp¡ k„sp¡jpe _l] s¡ dpV¡$ _f¡ÞÖ dp¡v$u_p `|h®N°l-ApN°l L$pfZc|s bÞep. `p¡sp_p¡ fpS>L$ue `pep¡ S> _bmp¡ `X$u Åe s¡hp¡ dp¡v$u_p¡ ìe|l R>¡ s¡d i„L$ftkl¡ b^p_¡ _dõL$pf L$fphhp_u L¡$ s¡ Tughp_u _p L$lu_¡ eyhp_ _¡sp_¡ Arâe b_phhpdp„ dlÒh_u c|rdL$p cS>hu. _f¡ÞÖ dp¡v$u "ky`f ku.A¡d.' sfuL¡$ Ap¡mMphp dp„X$ép, s¡ L$v$pQ s¡d_¡ `p¡sp_¡ Ndsy„ `Z li¡. `Z L¡$iycpC_p rhðpky kp\uAp¡ krls OZp_¡ A¡d_pdp„ "kyr`fuApqfV$u L$p¡çàg¡¼k'_p¡ cph hsp®ep¡; OZp A¡d_u i¥gu bfR>V$ gpNhp\u, L¡$ A¡d_p ârs s¡Å¡Ü¡j A_ychsp L¡$iycpC_u _pdfÆ_¡ `pfMu gC_¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u\u v|$f fl¡hp gpÁep, Ap\u L¡$iycpC buÆ hpf, 1998dp„ dy¿ed„Óu bÞep, Ðepf¡ s¡dZ¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ kpX$p ÓZ hj®_p¡ qv$ëludp„ h_hpk A`pìep¡.

Ap v$frdep_ õhpdu_pfpeZ k„âv$pe_p 200 hj®_u DS>hZu r_rdÑ¡ s¡Ap¡ lpS>fu Ap`hp dpV¡$ Adv$phpv$dp„ Apìep lsp Ðepf¡ A¡d_u kp\¡ dpf¡ ap¡_\u hps \e¡gu. Ðepf¡ s¡dZ¡ d_¡ S>Zpìey„, ""d_¡ Al] Aphhp_u L¡$ NyS>fps_u bpbsdp„ fk g¡hp_u (cpS>`_u L¡$ÞÖue _¡spNufu sfa\u) d_p afdphhpdp„ Aphu R>¡, s¡\u...'' `Z `R>u L¡$iycpC_p N¡fipk_, ipk_i|Þesp A_¡ cpS>`_u ìep`L$ Arâesp_¡ L$pfZ¡ cpS>` _¡spNufuA¡ dp¡v$u `f S> afu\u dv$pf fpMhp¡ `X$ép¡.

S>¡ L¡$iycpC `V¡$g¡ S>¡_¡ "NyS>fps k„Þepk' h¡W$hp_u afS> `pX$u lsu, s¡dZ¡ S> L$d_¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u_p _pd_p¡ NyS>fps_p dy¿ed„Óu`v¡$ âõsph d|L$hp_u afS> bÅhhu `X$u!

L$p„L$qfep `pk¡ Y$p¡fbÅfdp„ l¡X$N¡hpf ch__p kpv$p M„X$dp„ _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ fl¡hpk-Ap¡qak_¡ kpQhsp„ d¢ Å¡ep R>¡, `Z s¡Ap¡ `R>u Np„^u_Nf_p krQhpge_p ågp¡L$ _„. 1_p `p„Qdp dpm_p dy¿ed„Óu_p k„Ly$gdp„ NyS>fps_p _p\ sfuL¡$ b¡k¡ R>¡, Ðep„ dpf¡ dmhp_y„ \ey„ _\u. (lz„ R>¡ëgp„ b¡ hj®\u Ad¡qfL$pdp„ Ry>„). `Z Ne¡ hj£ 7du Ap¡¼V$p¡bf¡ A¡dZ¡ Np„^u_Nfdp„ i`\ gu^p Ðepf¡ Ad¡qfL$pdp„ h¡bkpBV$ `f s¡d_¡ ku.A¡d. sfuL¡$ i`\ g¡sp„ Å¡ep. cpfs_p L$p¡C `Z dy¿ed„Óu dpV¡$ Ap â\d b_ph b_u Nep¡. Ap A_¡ `p¡sp_u B-d¡Bg Ål¡f L$fu_¡ s¡Ap¡ v¡$idp„ A_¡ cpfsue X$pe¡õ`p¡fpdp„ Q„Öbpby _peXy$ b_u iL¡$ s¡d R>¡ s¡hy„ âsuL$ âep¡Æ_¡ eyhp_, Ap^yr_L$ kuA¡d sfuL¡$ `l¡g¡ S> qv$hk\u _uMfu Apìep.

_f¡ÞÖ dp¡v$u kuA¡d bÞep s¡\u d¢ s¡d S> Al]_p L$p¢N°¡kkd\®L$p¡ lp¡e s¡hp gNcN b^p S> NyS>fpsuAp¡A¡ Ap âk„N_¡ AphL$pf Apàep¡. d¢ A¡d_¡ "A¡L$ rb_`f„`fpNs fpS>_¡sp' sfuL¡$ Ap¡mMphu_¡ S>Zph¡gy„ L¡$ _f¡ÞÖ dp¡v$u _d®v$p ep¡S>_p_¡ b_¡ A¡V$gu ApNm h^pfhp ksL®$ R>¡, BÞap¡V¡$L$ A_¡ bpep¡V¡$L$ hN¡f¡ Üpfp fpÄe_p¡ rhL$pk kp^u, kpdpÞe dp_hu_¡ s¡_p¡ gpc dm¡ s¡ A„N¡ `Z s¡d_p `f Ap^pf fpMu iL$pi¡. lz„ NyS>fpsdp„ L¡$V$guL$ õhe„k¡hu k„õ\pAp¡ (A¡_ÆAp¡) kp\¡_p L$pep®_yb„^\u `qfrQs lsp¡, s¡\u c|L„$`gnu `y_h®k_ dpV¡$ A_¡ buÆ fus¡ s¡Ap¡ A¡_ÆAp¡_¡ fpÄe_p gp¡L$prcdyM rhL$pk dpV¡$ sÐ`f fl¡i¡ A¡hy„ ×Y$`Z¡ dp_sp¡ lsp¡. d¢ A¡d_¡ B-d¡g Üpfp s¡d S> `Ó dp¡L$gu_¡ Mpk k|Qìey„ lsy„ L¡$ s¡Ap¡ A¡d_u `p¡sp_u b„^pfZ A_ykpf_u Q|„V$Zu \C Åe `R>u Ad¡qfL$p Aphu Åe. DÛp¡NrdÓ A¡hp NyS>fpsdp„ rhL$pk dpV¡$ Al]_p ^ufpZL$pfp¡dp„ fk gC_¡ DÛp¡N õ\p`hp dpV¡$ rhðpk â¡fhpdp„ `l¡gp„ L¡$iycpC sØ_ _bmp `yfhpf \ep lsp s¡ k„v$c®dp„ `p¡sp_u kdS> A_¡ ApBV$u-buV$u hN¡f¡_u ÅZL$pfu\u _f¡ÞÖ dp¡v$u S>ê$f NyS>fps dpV¡$ amv$peu c|rdL$p cS>hi¡. A¡L$ hpf dpfp `Ó_p DÑfdp„ V$pB` L$f¡gp `Ódp„ A¡dZ¡ Ås¡ A¡L$ gpB_ gMu_¡ "Ap`Z¡ S>gv$u dmuiy„,' A¡hu BÃR>p `Z ìe¼s L$fu lsu. A¡d_¡ A¡hp¡ ei _ dþep¡, A_¡ NyS>fps_¡ A¡d_u ep¡Áesp_p¡ gpc _l] dþep¡ s¡ L$d_kubu R>¡.

Ap dpV¡$ A_¡ s¡d_u kp\¡ NyS>fps_u R>p` `Z ApV$gu b^u bNX$u, s¡dp„ s¡d_p A_¡L$ NyZp¡ A_¡ L$p¥ig kp\¡ b¡ dep®v$pAp¡ `Z R>¡, S>¡ rhi¡ dpfp _h¡çbf, 2001_p A¡L$ g¡Mdp„ õ`ô$ L$ey¯ R>¡. s¡ g¡M dpfu ÅZ âdpZ¡ _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ Å¡ep¡ `Z lsp¡.

A¡ b¡ dep®v$p s¡, A¡d_u Nrh®óW$ âL©$rs s¡d S> `p¡sp_p kp\uL$pe®L$fp¡ kp\¡_y„ bfR>V$ hgZ. A_¡ "rlÞvy$Ðh_p ApN°lu lp¡C', "L$p¡du âï_ Ecp¡ _ \pe A_¡ s¡dp„ s„Ó_u i[¼s _ h¡X$ape s¡ ×rô$A¡ `Z _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ Ap dyØ¡ rhh¡L$-rhQpf\u b^p„ âL$pf_p„ L$p¡du sÒhp¡_¡ d¡_¡S> L$fhp„ `X$i¡.' dpfu Ap V$L$p¡f A¡dZ¡ hp„Qu lp¡e, sp¡ `Z s¡dZ¡ s¡ lku L$pY$u li¡.

NyS>fps eyr_hrk®V$u_p A¡d.A¡. (fpÄeip÷)_p A¡¼õV$_®g rhÛp\} sfuL¡$ s¡Ap¡ dpfu `pk¡\u Aæepk¾$d_p rhjehõsy_p„ L$qV„$Ák hN¡f¡_u apBgp¡ gC S>C_¡, s¡dp„\u _p¢^ L$fu_¡, `R>u s¡_p¡ kdS>`|h®L$ D`ep¡N L$fu_¡ â\d hN®_u rkrÙ d¡mhsp„ d¢ s¡d_¡ Å¡ep R>¡. fpS>L$ue kdpS>ip÷ A_¡ cpfsue fpS>L$pfZ_u ip÷ue kdS> `R>u A_¡L$ fus¡ ìehlpfdp„ kdÆ-bv$gu_¡ s¡Ap¡A¡ Apbpv$ D`ep¡N L$fu bspìep¡ R>¡.

A¡d_¡ A¢iu_p v$iL$p_u iê$Apsdp„ Ad¡qfL$p_u Ap¡lpep¡ fpÄe_u A¡\¡Þk eyr_hrk®V$udp„ h^y Aæepk L$fhp dpV¡$ A¡X¹$rdi_ dþey„ lsy„. `Z k„O õhe„k¡hL$ sfuL¡$ s¡Ap¡ A¡L$gfpd lp¡hp\u, cpfsdp„ Ly$Vy„$bk„b„^ L¡$ Apr\®L$ L$X$u-öp¡s _ lp¡hp\u, s¡Ap¡ Ðep„ cZu_¡ cpfsdp„ `pR>p _l] af¡, A¡hy„ dlv„$i¡ rhQpfu_¡ dy„bC_u eyA¡k L$p¡Þõeyg¡V$¡ A¡d_¡ õVy$X$ÞV$ rhTp _ Apàep¡. Apd bÞey„ lp¡s sp¡ s¡d_u rhð×rô$ bv$gpC lp¡s, L$v$pQ!

Å¡L¡$ s¡_p v$iL$p `R>u _f¡ÞÖ dp¡v$u buÆ fus¡ Ad¡qfL$p S>C Apìep. 1993dp„ hp¡tiÁV$_-X$ukudp„ cfpe¡gp rhð rlÞvy$ k„d¡g_dp„ rhð ip„rs `f_u rhQpfZpAp¡ \C Ðepf¡ cpfsue k„õL©$rs_¡ Ýep_L¡$ÞÖ b_phu_¡ rhðip„rs rhi¡ `¡`f fS|> L$fhp¡ lsp¡, Ðepf¡ `|h®s¥epfu dpV¡$ s¡Ap¡ dpfu `pk¡\u ep¡lp_ NpëVy„$N_y„ "Np„^u Vy$X¡$' `yõsL$ gC Nep lsp. `Z Np„^uÆ L¡$ s¡_p rhQpfp¡ A„N¡ _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ ìehlpfdp„ L¡$hp¡ Np„^urhdyM ArcNd A`_pìep¡, s¡ sp¡ A¡d_p "kuA¡d' bÞep `R>u d_¡ Mbf `X$hp_u lsu!

_f¡ÞÖ dp¡v$u byrÙ_p¡ â¡[¼V$L$g D`ep¡N L$fu iL¡$ R>¡, v$iL$p `l¡gp„ cpS>`âdyM dyfgu d_p¡lf Å¡iuA¡ rlÞvy$Ðh_u A¡L$spepÓp ep¡S>hp_y„ _½$u L$ey¯ Ðepf¡ s¡_p L$ÞepLy$dpfu\u L$píduf_p epÓpApep¡S>_dp„ _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ l¡sy`|Z® c|rdL$p cS>hu lsu. Ðepf¡ A¡L$ hpf khpf¡ dpf¡ Ðep„ Aphu_¡ s¡dZ¡ Ap gp„bu epÓp_p„ _L$ip¡ A_¡ kde`ÓL$ s¥epf L$fhp rhi¡ krhõsf hps L$fu. S>¡d L¡$ A¡L$spepÓpdp„ L$ep„ õ\mp¡ Ap`Zp kp„õL©$rsL$ dp`v„$X$p¡ S>¡hp„ R>¡? L$e¡ õ\m¡ L$C spfuM¡ `lp¢Qu S>hy„ L¡$ S>¡\u õ\p_uL$ hkrs_p d_dp„ kp„õL©$rsL$ L¡$ cph_piug A_yb„^_¡ L$pfZ¡ epÓp_¡ V¡$L$p¡ Ap`hp_y„ klS> fus¡ b¡ku Åe, s¡ dyØpAp¡_u A¡dZ¡ DÐkplc¡f hps L$fu. S>¡d L¡$, rhh¡L$p_„v$_u cpfs_p v$rnZ_p rÓ-kpNf âv¡$i_u dygpL$ps_p kde_p k„v$c®dp„ Ap A¡L$spepÓp_p¡ Apf„ckde _½$u L$fhp¡. v$rnZ cpfsdp„ M|b Apv$f`pÓ L$rh A¡hp kyb°dÎed cpfsu_u S>Þdrsr\A¡ A¡d_u S>Þdc|rddp„ âh¡ihy„; `„Åbdp„ Nyfy Np¡thv$tkl_p hs_ A_¡ Æh_L$pm_u dlÒh_u shpfuM kp\¡ epÓudygpL$ps_¡ kp„L$mhu. AX$hpZuÆ_u kp¡d_p\-Aep¡Ýep epÓp (1990) hMs¡ NyS>fps_p L$ep rhõspfp¡_¡ Aphfu g¡hp, A¡ A¡_u fpS>L$ue-kpdprS>L$ âõsyssp âdpZ¡ Ap¡mMhpdp„ `Z s¡dZ¡ cpN gu^p¡ lsp¡.

Apep¡S>_dp„ _l], NyS>fps_u 1995 A_¡ 1998_u gp¡L$kcp\u dp„X$u_¡ `„Qpesu Q|„V$ZuAp¡ `Z Äepf¡ \C Ðepf¡ Ap Q|„V$ZuAp¡dp„ `Z A¡dZ¡ fpÄe_u fpS>L$ue c|Np¡m A_¡ fpS>L$ue kdpS>ip÷_u A¡d_u ìehlpfy kdS>_p¡ D`ep¡N L$ep£. ÓZ¡ õsfp¡_u Q|„V$ZuAp¡dp„ S>¡ s¡ oprs-âõsys lp¡e L¡$ Dd¡v$hpfp¡_u R>p`_¡ ¿epgdp„ fpMu_¡ s¡dZ¡ cpS>`_p Dd¡v$hpfp¡_¡ `k„v$ L$ep®. A_¡ cpS>`_¡ cìe rhS>e A`pìep¡, `Z Å¡L¡$ Ðepf¡ cpS>`_p âcphiug A_¡ ky`f kuA¡d b_¡gp _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ 1998dp„ "fpÄer_L$pg' \hy„ `X$éy„. s¡Ap¡ cpS>`_p dlpd„Óu sfuL¡$ _hu qv$ëludp„ [õ\f \ep.

`Z _f¡ÞÖ dp¡v$u `X$L$pf_¡ sL$dp„ a¡fhu _pMhp_u fpS>L$ue "ApëL¡$du' ^fphsp lsp. `p¡sp_p k„Qpg_L$p¥ig A_¡ Ly$ipN° kdS>i[¼s\u s¡dZ¡ sfs S> cpS>`_p L¡$ÞÖue _¡spd„X$mdp„ õ\p_ d¡mhu gu^y„. lqfepZp, rldpQg âv¡$i A_¡ `„Åb fpÄep¡_u rh^p_kcpAp¡_u Q|„V$Zudp„ _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ Ðep„_p oprs A_¡ âpv¡$riL$ gnZp¡ A_¡ `qfbmp¡_¡ d|ghu_¡ Q|„V$Zuìe|l Np¡W$ìep¡. s¡\u cpS>` krls s¡_p kp\u`np¡A¡ kpfp¡ v¡$Mph L$ep£. 7 Ap¡¼V$p¡bf¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u_u kuA¡d sfuL¡$_u i`\rhr^dp„ S>çdy-L$píduf, lqfepZp hN¡f¡ fpÄep¡_p dy¿ed„ÓuAp¡ L¡$ A¡d_p rkr_ef d„Óuârsr_r^Ap¡ lpS>f füp, s¡ cpfs_p dy¿ed„ÓuAp¡_p i`\rhr^_p Brslpkdp„ rhfg OV$_p b_u NC lp¡e, sp¡ s¡dp„ A¡d_u Aphu D`L$pfL$ c|rdL$p A_¡ L¡$mh¡gp k„b„^p¡_p¡ dp¡V$p¡ apmp¡ lsp¡, s¡ flõe_¡ Ap fus¡ kdÆ iL$pi¡.

1998dp„ dÝe âv¡$i_u cpS>` dpV¡$ dlÒh_u b_¡gu A¡hu rh^p_kcp_y„ Q|„V$ZuL$pfZ k„cpmhp_u S>hpbv$pfu s¡d_¡ dmu lsu. Ðepf¡ cpS>`_p¡ kpdpÞe A`¡np L$fsp„ b¡W$L$âp[às_u ×rô$A¡ _bmp¡ v¡$Mph füp¡ lsp¡. Ðepf¡ A¡d_p¡ _hu qv$ëlu\u L¡$ÞÖ kfL$pf_p A¡qX$i_g S>_fg qL$fuV$ fphg_¡ Ðep„\u d_¡ Adv$phpv$ ap¡_ Apìep¡ lsp¡. Ðepf¡ s¡dZ¡ ap¡_ `f krhNs kdÅìey„ L¡$ cpS>` Q|„V$Zudp„ b¡W$L$p¡ lpfu Nep¡ lp¡hp R>sp„, A¡d_p¡ `n L$p¢N°¡k `n L$fsp„ A¡L$ S> V$L$p_p ds\u lpfu Nep¡ lsp¡. (A¡V$g¡ L¡$ A¡d_p Qy_phìe|l L$fsp„ cpfsue Q|„V$Zu`qfZpdp¡ dpV¡$ gpnrZL$ A¡hy„ rhrQÓ "hp¡V¹$k-kuV¹$k qX$õV$p¡ír_' L$pfZc|s lsy„).

OZp_¡ ¿epg _l] lp¡e `Z 1991_u 21du d¡A¡ hX$p â^p_ fpÆh Np„^u_u srdm V$pBNk®_p Ópkhpv$u Üpfp lÐep \C Ðepf¡ gp¡L$kcp_u Q|„V$Zu_p¡ A¡L$ sb½$p¡ `|fp¡ \ep¡ lsp¡. L$p¢N°¡k A¡ Q|„V$Zudp„ bp¡ak®L$p„X$_¡ L$pfZ¡ M|b bQphpÐdL$ [õ\rsdp„ lsu. _f¡ÞÖ dp¡v$u `p¡s¡ `l¡g L$fu_¡ buS>¡ qv$hk¡ khpf¡ S> Adv$phpv$\u _hu qv$ëlu `lp¢Qu Nep. Ðep„ cpS>`_p Q|„V$Zuìe|l`Vy$Ap¡_¡ kdÅìey„ L¡$ 1984-85_u k„kv$ue Q|„V$Zudp„ B[Þv$fp Np„^u_u lÐep_¡ L$pfZ¡ Ðepf¡ L$p¢N°¡ksfau klp_yc|rs_y„ dp¡Sy>„ `¡v$p \ey„ lsy„. lh¡ Ap hMs¡ `Z s¡_y„ `y_fphs®_ _l] \pe s¡ Å¡hp cpS>` s¡_p„ fpÆh Np„^urhfp¡^u k|Óp¡, âQpf hN¡f¡ b„^ L$f¡. A¡d_u kpd¡_p V$uL$pÐdL$ Dëg¡Mp¡ bpL$u_u Q„|V$ZuTy„b¡idp„ V$pm¡. cpS>`_u _¡spNufuA¡ s¡d_y„ dpÞey„ A_¡ âQpf`¡V$_® bv$gu _pMu. s¡_¡ buS>¡ L¡$ ÓuS>¡ qv$hk¡ Adv$phpv$ Aphu_¡, s¡dZ¡ d_¡ ap¡_ `f Ap hps L$lu lsu. _f¡ÞÖ dp¡v$u_u ^pfZp âdpZ¡ buÅ sb½$pdp„ fpÆhdp¡Sy>„ Apìey„ Mfy„, `Z s¡ OÏ„ _bmy„ Apìey„. `l¡gp sb½$pdp„ Äep„ dsv$p_ \ey„ lsy„ Ðep„ sp¡ L$p¢N°¡k dp¡V$p cpN_u b¡W$L$p¡ lpfu NC. s¡_p¡ ei _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ A`pe R>¡.

_f¡ÞÖ dp¡v$u `p¡sp_u Bd¡S> D`kphhp dpV¡$, s\p Ål¡f k„`L®$-dpÝed_u dphS>s L$fhp dpV¡$ M|b ksL®$ lsp. Mpk L$fu_¡ _¡hy„_p v$iL$p_p dÝecpNdp„ d_¡ A¡hy„ gpÁey„. A¡L$ hpf d_¡ s¡dZ¡ ap¡_ L$fu_¡ L$üy„ L¡$ A¡L$ A„N°¡Æ kpàsprlL$_p `ÓL$pf_¡ lz„ cgpdZ L$fu iLy„$ S>¡\u s¡Ap¡ s¡d_p¡ k„`L®$ L$f¡ A_¡ s¡d_u hps_¡ ârkrÙ Ap`¡? Ðepf `R>u sp¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u `p¡s¡ S> `p¡sp_p `uApfAp¡ b_u Nep R>¡. k„Oue A_¡ hpS>`¡eu kfL$pf_u rhhpv$põ`v$ _urs A_¡ c|rdL$p_¡ kdÅhhpdp„, â¡k A_¡ V$uhu rdqX$ep kdn kyf¡Mê$`¡ d|L$u_¡ s¡Ap¡A¡ A¡L$ Ly$im k„hplL$-âh¼sp sfuL¡$ Ýep_ M¢Ãey„ R>¡. Ad¡qfL$p-eyL¡$_u V$uhu A¡riep hN¡f¡ Q¡_g `f v$i®L$p¡ `f s¡dZ¡ Akf D`Åhu R>¡.

`Z Aphu ndsp A_¡ L$p¥ig R>sp„ _f¡ÞÖ dp¡v$u kÑp`v$ A_¡ k„Oue-fpS>L$ue L$pdNufu_p n¡Ó¡ S>¡V$gp KQ¡ QY$ép A¡V$gp S> _uQ¡ s¡Ap¡ A¡d_u Bd¡S> A_¡ ipkL$ue L$pdNufu_¡ ^p¡fZ¡ `X$u Nep R>¡. `p¡sp_¡ kuA¡d A¡V$g¡ L$p¡d_ (ku) d¡_ (A¡d) L$lu_¡ fpS>L$p¡V$dp„ gp¡L$p¡_u "hpl hpl' d¡mhu S>_pf Qua rdr_õV$f lh¡ "Qua dp¡ÞõV$f' sfuL¡$ `Z Ap¡mMphpep R>¡. s¡d_¡ rhi¡ `Dial M for Modi, Murder' A¡hy„ L$p¡C A„N°¡Æ R>p`y„ iuj®L$ bp„^¡ R>¡. s¡d_¡ bp¡gL$p k¡¼eygqfõV$p¡ rlV$gf L¡$ rdgp¡k¡rhL$ sfuL¡$ Ap¡mMph¡, L¡$ dy„bC_u dy[õgd bpmp "i¡fp¡_ Ap¡a NyS>fps' A_¡ "dp¡v$u Ap¡a BTfpeg' sfuL¡$ Ap¡mMph¡ s¡ kdÆ iL$pe R>¡, `Z A¡d_u i[¼sdp„ A_¡ NyS>fps_¡ rhL$pk_u lfZapm_p¡ A_ych L$fphi¡, A¡hp s¡d S> s¡d_¡ dpV¡$ kv$¹cph ^fphsp NyS>fpsu X$pe¡õ`p¡fp_p NyS>fpsuAp¡/cpfsuep¡ `Z s¡d_u V$uL$p L$fsp„ L¡$ s¡d_¡ rhh¡L$hidp„ fpMhp dpV¡$ ApN°lu bÞep R>¡.

kuA¡d bÞep `R>u_p âpf„c_p„ Ål¡f âhQ_p¡dp„ s¡Ap¡A¡ c|L„$`gnu `y_h®k__p L$`fp L$pe®dp„ s\p gp¡L$pqcdyM rhL$pkL$pe®dp„ NyS>fps_p A¡_ÆAp¡_p¡ kp\ g¡hp_u hps L$fu_¡ A`¡np A_¡ L$d®iug _pNqfL$p¡dp„ kv¹$cph S>Þdpìep¡ lsp¡. Ap g¡ML¡$ `Z s¡d_¡ b¡ÓZ hpf NyS>fps_p hep¡h©Ù R>sp„ L$d®iug fl¡gp Qy_ucpC h¥Û b_pkL$p„W$p_p kpdpÞe M¡X|$sp¡_p Ecp kyL$psp dp¡g_¡ bQphhp dpV¡$ sÐL$pm rk`y _v$u_p„ `pZu R>p¡X$hp s„Ó_¡ L$pe®fs L$fhp, L¡$ DdfNpd_p b„v$f A„N¡_p âp¡S>¡¼V$ hN¡f¡ A„N¡ ep¡Áe ârscph Ap`hp, L¡$ S>e_pfpeZ ìepk S>¡hp _uhX¡$g d„Óu A_¡ kfv$pf kfp¡hf ep¡S>_p bpbs AkfL$pfL$ c|rdL$p cS>h_pf_¡ buÆ fus¡ L¡$iycpC kfL$pf_p Qpgy fl¡gp r_õs¡S> d„ÓuAp¡ hÃQ¡ ep¡Áe õ\p_ Ap`hp, hN¡f¡ rhi¡ _f¡ÞÖ dp¡v$u_¡ `|fsp âdpZdp„ B-d¡Bg A_¡ `Ó Üpfp k|Q_p¡ L$ep¯ lsp„. `Z dp¡V¡$ cpN¡ s¡d_p sfa\u "_p¡V¡$X$ ^u L$ÞV¡$ÞV$ (Ap¡a ep¡f g¡V$f)' S>¡hp åeyfp¡¾¡$qV$L$ DÑfp¡ S> dþep. cg¡ `R>u s¡ `Óp¡ `Ó ¾$dp„L$ huApB`u/..._u L$p¡qV$dp„ dyL$pep lp¡e! Aphu b^u dpNZuAp¡ kpfu L¡$ ep¡Áe S> R>¡ A¡d L$l¡hp_p¡ Apie _\u. hmu dy¿ed„ÓuA¡ Aphu bpbsp¡dp„ fpS>L$ue k„v$cp£ A_¡ buÅ Arcâ¡sp¡_p¡ rhQpf L$fhp¡ `X¡$ A_¡ s¡\u b^u gp¡L$gnu dpNZu_p¡ s¡Ap¡ rh^peL$ _ursNs ârscph _ Ap`u iL¡$, s¡hp s¡d_p„ bp^-b„^_p¡ kdÆ iL$pe s¡d R>¡.

`Z A¡_ÆAp¡ rhi¡ dpQ® dpkdp„ syÃR>L$pf cph\u L¡$ sp¡R>X$u cpjpdp„ s¡Ap¡ Ål¡f Dëg¡M L$f¡, L¡$ gp¡L$p¡_u A_¡L$rh^ kdõepAp¡ dpV¡$ Apv$fZue L$pep£ L$fsp„ k„h¡v$_iug _pNqfL$p¡ kp\¡ kdcph`|h®L$_p¡ hsp®h _f¡ÞÖ dp¡v$u L$fi¡ A¡hu Ap g¡ML$_¡ A`¡np _lp¡su. `¡gp X$pëVy„$N_p Np„^u ¼ep„? A_¡ ip„rscphu Np„^uS>_p¡_p¡ A_pv$f L$f_pf _f¡ÞÖ dp¡v$u_p A_yepeuAp¡ ¼ep„! L$V$p¡L$V$u kde\u rb_L$p¢N°¡ku, rb_S>_k„Ou A`n _pNqfL$ _¡spAp¡ A_¡ A¡_ÆAp¡ rhi¡ Aphu rhdyMsp A_¡ buÆ bpSy> rhrl`-bS>f„N v$m, S>¡dp„ OZp„ k„L$uZ® kpdprS>L$ kdS> ^fphsp„ ^dprgep (X$u-¼gpõX$) sÒhp¡ c¡Np„ \ep„ R>¡, s¡d_u `fp¡n `Z Apm`„`pm-A¡ b¡ v$iL$p `l¡gp„_p _f¡ÞÖ dp¡v$u_y„ fpS>L$ue k„õL©$rs_¡ ^p¡fZ¡ L¡$V$gy„ b^y„ Ahd|ëe_ \C Ney„ R>¡ s¡_u kM¡v$ _p¢^ S>¡hu Ap dpfu Ål¡f r_kbs A_¡ NyS>fps_u rhL$pkcph_p dpV¡$ A¡L$ M|b S> Apipõ`v$ _¡sp rhi¡_u A„Ns X$pefu b_u Åe R>¡.

_f¡ÞÖ dp¡v$u `pZu, huS>mu, ApBV$u, buV$u, _d®v$p hN¡f¡ dyØp_¡ AN°sp Ap`s A_¡ rhL$pkp¡ÞdyM b_u fl¡s sp¡ NyS>fps_¡ Ap^yr_L$, k„`Þ_ A_¡ kpdprS>L$ ÞepepqcdyM b_phu_¡ Brslpkdp„ DÃQ õ\p_¡ dyL$pep lp¡s. `Z `phf `p¡BÞV$_p D`ep¡N\u V¡$¼_p¡d¡_¡S>fp¡_¡ NyS>fps_p rhL$pkpg¡M_¡ ndsp`|h®L$ kdÅhu iL¡$ s¡hp, s\p lp\dp„ "`pd' fpMu_¡ rhð kp\¡ klS> (BÞV$f)_¡V$ k„`L®$ kp^u fpM_pf _¡sp dÝeeyNu_ dp_rkL$sp (s¡Ap¡ "dp_rkL$sp' iåv$ OZu hpf âep¡S>¡ R>¡) ^fph¡ sp¡ A¡dp„ rhr^h¾$sp R>¡, rhfp¡^pcpk R>¡, A_¡ rÜ^pÐdL$ ìe[¼sÐh R>¡. `Z s¡\u h^y sp¡ cpf¡ L$fyZsp R>¡-NyS>fps_u cpfs_u, A_¡ sÒhs: S>¡ krlóÏ, "k¡¼eygf' A_¡ àgyfprg[õV$L$ (blzÐhhpv$u) R>¡ s¡ rlÞvy$Ðh_u! _f¡ÞÖ dp¡v$uA¡ ^d®-L$p¡d_u "ap¡ëV$gpB_' S> _l], `Z fpS>L$pfZ_u "ap¡ëV$gpB_'_¡ `Z kp„^hu `X$i¡. A¡d_pdp„ L$v$pQ A¡ dpV¡$ ndsp_p¡ A„s:öp¡s kyL$pC Nep¡ _\u. `Z s¡ dpV¡$_y„ v$i®_ L¡$mhhp dpV¡$_u ãg¡[¼krbrgV$u R>¡ Mfu?

qX$TpB_ : Dv$e Ly$qL$e_

Ap X$pefu rhi¡ Ap`_p¡ Arcâpe S>Zphp¡



Rediff Logo
©1996 to 2002 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.