lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > fpS>L$p¡V$_p kdpQpf

rhgpes\u `pR>p aep® `R>u Np„^uÆA¡ âperòÑ L$fhy„ `X$éy„'sy„

31 ÅÞeyApfu, 2003

L$p¥riL$ dl¡sp, fpS>L$p¡V$

fpS>L$p¡V$dp„ Np„^uÆA¡ A¡d_p bpm`Z\u dp„X$u sfyZphõ\p_p dlÒh_p qv$hkp¡ rhspìep. 1874dp„ Np„^uÆ_p r`sp fpS>L$p¡V$ fpÄe_p L$pfcpfu bÞep A_¡ `p¡fb„v$f\u fpS>L$p¡V$ fl¡hp Apìep. ApS>¡ s¡ S>Áep L$bp Np„^u_p X¡$gp sfuL¡$ Ap¡mMpe R>¡. A¡ dL$p_ 1881dp„ L$bp Np„^u (Np„^uÆ_p r`sp)A¡ b_ph¡gy„.

1927dp„ Ap X¡$gp¡ Np„^uLy$Vy„$b¡ h¡Qu _p¿ep¡, `Z 1950dp„ kp¥fpô²$_p sÐL$pgu_ dy¿e â^p_ DR>f„Nfpe Y¡$bf¡ Ap X¡$gp¡ lõsNs L$fu_¡ Np„^uõd©rs V²$õV$_u fQ_p L$fu.

fpS>L$p¡V$_p OuL$p„V$p fp¡X$ `f Aph¡gp L$bp Np„^u_p X¡$gpdp„ Np„^uÆ_y„ bpm`Z huÐey„ A_¡ N©lõ\pîd `Z Al] S> iê$ \ep¡ lsp¡. Np„^uõd©rs V²$õV$_p ìehõ\p`L$ dphtkl `fdpf¡ Np„^uÆ_p Æh_ rhi¡ Mpõky„ k„ip¡^_ L$ey¯ R>¡. s¡Ap¡ L$l¡ R>¡, ""dpsp `|smudp ^rd®óW$ lsp„. A¡d_p k„õL$pf Np„^uÆdp„ Apìep. 13 hj®_u Jdf¡ "îhZ_u r`s©c[¼s' `yõsL$ hp„Qu îhZ_u S>¡d s¡Ap¡ dpspr`sp_u k¡hp L$fhp gpÁep. lqfò„Ö _pV$L$ Å¡C kÐer_óW$ bÞep.''

dphtklcpC h^y dprlsu Ap`sp„ L$l¡ R>¡ L¡$, 1882dp„ Np„^uÆ_p„ gÁ_ g¡hpep„. gÁ_ `p¡fb„v$fdp„ lsp„. fpS>hu bphpÆfpS>¡ L$bp Np„^u_¡ hl¡gp S>hp _ v$u^p. Å_ fhp_p \C. L$bp Np„^u `pR>m\u Nep. `Z ^p¡fpÆ Apk`pk A¡d_p¡ rkNfpd K^p¡ `X$ép¡. L$bp Np„^u_¡ CÅ \C. s¡Ap¡ dp„X$ `p¡fb„v$f `lp¢Ãep. Np„^uÆA¡ L$bp Np„^u_p X¡$gpdp„ S> L$õsyfbp kp\¡ N©lõ\pîd_u iê$Aps L$fu. budpf r`sp_u s¡Ap¡ kpfhpf L$fsp. 1885dp„ L$bp Np„^u_y„ Ahkp_ \ey„.

18 hj®_u Jdf¡ Np„^uÆA¡ d¡qV²$L$ `pk L$ey¯. cph_Nf_u ipdmv$pk L$p¡g¡S>dp„ cZhp Nep. `R>u b¡qfõV$f \hp rhgpes S>hp_u hps Aphu. Ly$Vy„$b¡ lp `pX$u, `Z rhgpes S>sp„ `l¡gp„ fpS>L$p¡V$_p kp¡_ubÅfdp„ Aph¡gp S>¥_ D`pîedp„ b¡QfÆ õhpdu `pk¡ Np„^uÆ_¡ gC S>hpep.

dphtkl `fdpf L$l¡ R>¡, ""Np„^uÆA¡ ÓZ ârsop gu^u, lz„ v$pê$ _l] `uJ, lz„ dp„k _l] MpJ A_¡ `f÷uNd_\u v|$f flui.'' rhgpesdp„ Ap ÓZ¡e ârsop A¡dZ¡ `pmu. 1891dp„ s¡Ap¡ b¡qfõV$f b_u `pR>p Apìep.

Ðepf¡ fpS>L$p¡V$_u dp¡Y$ hrZL$ oprs_p _h ApN¡hp_p¡_u O¡gp gp^p_p hX$`Z sm¡ b¡W$L$ dmu. s¡dp„ Np„^uÆ v¡$liyqÙ L$f¡ `R>u S> oprsdp„ kdph¡i L$fhp_p¡ r_Z®e \ep¡ lsp¡. dphtklcpC L$l¡ R>¡, ""A¡ S>dp_pdp„ rhgpes Åe A¡ hV$gpC Åe A¡hu dpÞesp lsu. A_¡ `pR>p ae£ v¡$liyqÙ L$fu âperòÑ L$fhp_u furs lsu. Ap L$pfZ¡ Np„^uÆ A_¡ A¡d_p cpC _prkL$ Nep. Ðep„ Np¡f N„Npfpd S>NÞ_p\ A_¡ Np¡f S>efpd v$urns `pk¡ v¡$liyqÙ L$fphu. Np¡f_y„ âdpZ`Ó gC b„_¡ cpCAp¡ fpS>L$p¡V$ Apìep A_¡ dp¡Y$ hrZL$ oprsA¡ A¡d_¡ õhuL$pep®. A¡d _ L$ey¯ lp¡s sp¡ L$v$pQ Np„^uÆ _psblpf dyL$pep lp¡s.''

Np„^uÆ `pR>p aep® A¡ `l¡gp„ S> A¡d_u dpsp_y„ Ahkp_ \ey„. s¡d_¡ ApOps gpÁep¡. `R>u dp¡V$p cpC gÿduv$pk_u kgpl dp_u 1892dp„ fpS>L$p¡V$dp„ `„Q_p\ `pk¡ fqscpC dl¡sp_p dL$p_dp„ Ap¡qak gC hL$ugps iê$ L$fu. `R>u dy„bC Nep A_¡ Ðep„ lpC L$p¡V®$ kpd¡ Aph¡gp ApNpMp_ rb[ëX„$Ndp„ Ap¡qak fpMu. _h¡L$ dpk Ðep„ hL$ugps L$fu.

`p¡fb„v$f_u d¡dZ `¡Y$u_p A¡L$ L¡$k_¡ r_`V$phhp A¡ `¡Y$u_p MQ£ Np„^uÆ v$rnZ ApqäL$p Nep. Ðep„ A¡d_u kÐepN°l_u gX$s iê$ \C. 1896dp„ fpS>L$p¡V$ `pR>p aep® A_¡ õ\pr_L$ gp¡L$p¡_¡ Sy>gd A„N¡ dprlsu Ap`u. L$bp Np„^u_p X¡$gpdp„ S> A¡dZ¡ A„N°¡Å¡_p Sy>gd A„N¡ b„X$ `p¡L$pfsy„ "N°u_ `¡çãg¡V$' gM¡gy„. S>¡_u 20 lÅf _L$g rhðcfdp„ dp¡L$gpC lsu. A¡ L$pfZ¡ S>bfp¡ Elp`p¡l \ep¡. A_¡ Np„^uÆ buÆ hpf v$rnZ ApqäL$p Nep Ðepf¡ Np¡fp gp¡L$p¡A¡ A¡d_u D`f lzdgp¡ L$ep£ lsp¡. A¡ S>¡ õV$udfdp„ Nep s¡_¡ X$fb_ b„v$f¡ gp„Nfhp v¡$hpC _lp¡su. 23 qv$hkp¡ ky^u b^p DspfyAp¡ õV$udfdp„ akpep lsp. `R>u _pspg kfL$pf¡ fÅ Ap`u sp¡ Np„^uÆ D`f lzdgp¡ \ep¡. A¡L$ A„N°¡S> Ar^L$pfu_u `Ð_uA¡ Np„^uÆ_¡ bQpìep.

1925dp„ Np„^uÆ afu fpS>L$p¡V$ Aph¡gp, fpô²$ue ipmp_u õ\p`_p âk„N¡. L$bp Np„^u_p X¡$gpdp„ füp Ðepf¡ fpS>L$p¡V$_p gpMpÆfpS>¡ A¡d_y„ kÞdp_ L$fu dp_`Ó Apàey„ lsy„. 1927dp„ L$bp Np„^u_p¡ X¡$gp¡ h¡Qpep¡ S>¡ ApS>¡ Np„^uõd©rs V²$õV$ lõsL$ R>¡. Al] Np„^uÆ_u A_¡L$ epv$p¡ Å¡X$pe¡gu R>¡.

k„b„r^s Al¡hpgp¡
fpS>L$p¡V$dp„ Np„^uõdpfL$p¡_u hfhu v$ip
Np„^u, Apcpf dp_ Np¡X$k¡_p¡


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.