lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpf > rbT_¡k bps¢ > kyfs õ`¡rieg

rhS>e ipl : õhà_ kpL$pf L$ey¯

26 A¡râg, 2003

Adus kysfuAp

NyS>fps_p 80 V$L$p DÛp¡Np¡ A„L$g¡ïhf\u hp`u_u hÃQ¡ Aph¡gp Np¡ëX$_ L$p¡qfX$fdp„ õ\`pep R>¡. Ap¥Ûp¡rNL$uL$fZ_u kp\¡ v$qnZ NyS>fps¡ Ac|s`|h® rhL$pk L$ep£. Ap rhL$pk_u kp\¡ L¡$V$guL$ `pep_u dyíL¡$guAp¡ Ecu \C.

v$rnZ NyS>fps_u amÖy` S>du_dp„ b^p âL$pf_p `pL$p¡ \pe R>¡, `f„sy Ap¥Ûp¡rNL$ hkplsp¡_u ApX$Akfê$`¡ S>du__y„ `pZu âv|$rjs \ey„. kyfs rS>ëgp_p„ kd©Ù Npdp¡dp„ Ap¥Ûp¡rNL$uL$fZ_¡ gu^¡ _l], `f„sy Ly$v$fsu fus¡ S> `pZudp„ npf_y„ âdpZ h^y lp¡hp\u A_¡L$ kdõepAp¡ Ecu \C. `uhp_p `pZu_u kdõep_p¡ DL¡$g Npd_p gp¡L$p¡ `p¡sp_u fus¡ S> gpìep.

kyfs rS>ëgp_p„ kd©Ù Npdp¡A¡ `p¡sp_p Npddp„ rd_fg hp¡V$f_p¡ àgpÞV$ _p¿ep¡. rd_fg hp¡V$f_p¡ àgpÞV$ _pMhp\u Npddp„ b^p_¡ Qp¡¿My„ `pZu dmsy„ \ey„. kpdprS>L$ fus¡ S>¡ hN® sfR>p¡X$pe¡gp¡ lsp¡ s¡ kdpS>dp„ cþep¡. Npddp„ fp¡NQpmp¡ AV$¼ep¡ A_¡ gp¡L$p¡_y„ kf¡fpi Æh_^p¡fZ ky^ey¯.

L¡$V$gp„L$ hjp£ `l¡gp„ S>¡ âep¡N kyfs rS>ëgpdp„ kam \ep¡ lsp¡, A¡ âep¡N ApS>¡ kdN° NyS>fps A_¡ v¡$i_p AÞe cpNp¡dp„ âkfu füp¡ R>¡. gp¡L$p¡_¡ kph `pZu_p cph¡ rd_fg hp¡V$f `|fy„ `pX$hp_y„ î¡e rhS>e ipl_¡ Åe R>¡.

hj® 1991 lsy„. cpfsdp„ rd_fg `pZu_y„ bÅf ^uf¡ ^uf¡ Nfd \C füy„ lsy„. s¡ qv$hkp¡dp„ bÅfdp„ a¼s rbkg¡fu b°pÞX$_y„ rd_fg hp¡V$f D`gå^ lsy„. bÅfdp„ A¡L$ qgV$f_p `¡L$dp„ `pZu h¡Qu iL$pe A¡ rhQpf lÆ M|b _hp¡ lsp¡. bÅfdp„ `pZu h¡Qu iL$pe L¡$ L¡$d s¡ hps S> L$p¡C_p dNS>dp„ Esfsu _lp¡su.

ApMp v¡$idp„ v$ffp¡S> gpMp¡ gp¡L$p¡ A¡L$ õ\m¡\u buS>¡ õ\m¡ Åe R>¡. 20du kv$u_p R>¡ëgp v$peL$p ky^u gp¡L$p¡ Of¡\u `pZu cfu_¡ _uL$msp. S>dp_p¡ TX$`\u bv$gpC füp¡ lsp¡. bÅfdp„ A¡L$ qgV$f_p `¡L$dp„ qd_fg `pZu D`gå^ \ey„ lsy„. A¡ hMs¡ rbkg¡fu `pZu Mfuv$hy„ kdpS>_p cÖ hN® dpV¡$ ârs›$p NZpsu. ApS>¡ gNcN A¡L$ v$peL$p `R>u cpfs_p `pZu_p bÅfdp„ A_¡L$ dp¡V$p ^yf„^fp¡ Aphu Q|¼ep R>¡.

ApS>¡ bÅfdp„\u A¡L$ qgV$f `pZu_u bp¡V$g Mfuv$hu kpdpÞe bpbs NZpe R>¡. S>¡ gp¡L$p¡A¡ Ap A¡L$ v$peL$pdp„ `pZu_y„ bÅf dp`u gu^y„ lsy„ A¡ gp¡L$p¡ ApS>¡ A¡L$ Qp¡½$k dyL$pd `f `lp¢Ãep R>¡. A¡L$ S>dp_pdp„ v¡$idp„ `pZu_y„ Ly$g bÅf 200 L$fp¡X$ ê$r`ep_y„ A„v$pS>hpdp„ Apìey„ lsy„. ApS>¡ v¡$idp„ v$fhj£ L¡$V$gp L$fp¡X$ ê$r`ep_y„ iyÙ `pZu q`hpe R>¡, s¡_p¡ L$p¡C A„v$pS> _\u.

A¡L$ qv$hk iyÙ `pZu kph _uQgp hN®_p dp_hu dpV¡$ `Z d|mc|s S>ê$qfeps b_u S>i¡, A¡hy„ A¡L$ v$peL$p `l¡gp„ rhS>e ipl_p dNS>dp„ Apìey„ lsy„. R>¡L$ `pep_p õsf¡ iyÙ `pZu `lp¢QpX$hp_y„ S>¡ õhà_ rhS>e ipl¡ Å¡ey„ lsy„ s¡ k`_y„ ApS>¡ kpL$pf \ey„ R>¡.

rhS>e ipl lpBV¡$L$ õhuV$ hp¡V$f V¡$¼_p¡gp¡Æk âpBh¡V$ rgrdV¡$X$_p dprgL$ R>¡. lpBV¡$L$ ApBA¡kAp¡ 9001 (2000) kqV®$qaL¡$V$ ^fphsu cpfs_u V$p¡Q_u L$„`_u R>¡. lpBV¡$L$ Of¡gy h`fpi\u dp„X$u_¡ A¡L$ ApMp Npd_u L¡$ dp¡V$u kp¡kpeV$u_u `uhp_p `pZu_u S>ê$qfeps `|fu `pX$u iL¡$ A¡hp rd_fg hp¡V$f àgpÞV$ b_ph¡ R>¡. A¡V$gy„ S> _l], v¡$idp„ rd_fg hp¡V$f àgpÞV$ b_phsu `pep¡r_ef L„$`_udp„ lpBV¡$L$_y„ _pd g¡hpe R>¡.

ApS>¡ `Z cpfsdp„ Aph¡gu blzfpóV²$ue L„$`_uAp¡ lpBV¡$L$ `pk¡\u rd_fg hp¡V$f àgpÞV$_u qX$TpB_ A_¡ õ`¡f `pV¹®$k d¡mh¡ R>¡. a¼s NyS>fpsdp„ S> lpBV¡$L¡$ 1,000\u h^y Npdp¡_¡ rd_fg àgpÞV$ Apàep R>¡. ApS>¡ dpÓ 34 hj®_u Jdf¡ v¡$i_p rd_fg hp¡V$f dpL£$V$dp„ rhS>e ipl¡ kpQp A\®dp„ ¾$p„rs L$fu R>¡.

rhS>e ipl_p r`sp ip¡cgpg ipl fpS>õ\p__p cughpX$p_p hs_u R>¡. 48 hj® `l¡gp„ s¡Ap¡ AÞe S>¥_ `qfhpfp¡_u kp\¡ fpS>õ\p_\u rlS>fs L$fu_¡ kyfs rS>ëgp_p bpfX$p¡gu _Nfdp„ hõep. bpfX$p¡gu\u 2 qL$gp¡duV$f v|$f Aph¡gp DdfpM Npddp„ s¡dZ¡ L$qfepZp„_u vy$L$p_ iê$ L$fu. s¡d_p `qfhpfdp„ b¡ `yÓp¡ A_¡ ÓZ `yÓu lsp„. L$qfepZp„_u vy$L$p_ W$uL$ W$uL$ Qpgsu. kde hussp¡ Nep¡. lh¡ s¡d_¡ ^„^pdp„ `yÓp¡_u dv$v$_u S>ê$f `X$u.

fpS>õ\p__u `f„`fp dyS>b Ly$Vy„$b_p¡ dp¡V$p¡ `yÓ r`sp_¡ s¡d_p ìehkpedp„ dv$v$ L$fsp¡. s¡d_p dp¡V$p `yÓ_y„ _pd rhS>e lsy„. rhS>e_¡ _p_`Z\u S> L„$CL$ dp¡Vy„$ L$fhp_p„ Afdp_ lsp„. L$qfepZp„_u vy$L$p_ `f b¡ku_¡ tS>v$Nu L$pY$hp_u s¡_¡ L$p¡C BÃR>p _lp¡su. dpÓ 17 hj®_u L$pQu Jdf¡ rhS>e r`sp_p ^„^pdp„ Apìep¡. cZhpdp„ sp¡ lp¡riepf lsp¡ `Z s¡_¡ cZu_¡ L$p¡C _p¡L$fu L$fhu _lp¡su. ^„^pdp„ Ýep_ Ap`hp dpV¡$ s¡Z¡ kp¥\u `l¡gp¡ cp¡N Aæepk_p¡ Apàep¡.

17 hj®_u Jdf¡ L$qfepZp„_p ^„^pdp„ Aph_pf rhS>e¡ a¼s 15 hj®dp„ fpBk qdg, X$pHN qdg iê$ L$ep® bpv$ rd_fg hp¡V$f àgpÞV$ _pMu M|b _p_u Jdf¡ dp¡V$u kamsp d¡mhu. rd_fg hp¡V$f b_phhp_p¡ àgpÞV$ _pMhp¡ dp¡V$u hps _\u, `f„sy kp¥\u `l¡gu hMs Ap L$pd L$fhy„ A¡ dp¡V$u hps R>¡.

ApNpdu A¡L$ v$peL$pdp„ cpfs_y„ rd_fg hp¡V$f_y„ bÅf cX$L¡$ bmhp_y„ R>¡ A¡ rhS>e_¡ Mbf lsu A_¡ A¡V$g¡ S> s¡Z¡ b^p L$fsp„ `l¡gp„ A¡ qv$ipdp„ `N dp„X$ép lsp.

17 hj£ Aæepk R>p¡X$u ^„^pdp„ T„`gpìep bpv$ rhS>e¡ `l¡gp¡ dp¡V$p¡ âp¡S>¡¼V$ rb[ëX„$N L$ÞõV²$¼i__p¡ iê$ L$ep£. L$ÞõV²$¼i_dp„ `l¡gp¡ S> âp¡S>¡¼V$ M|b kam füp¡. Ðepf `R>u s¡Z¡ L$ÞõV²$¼i__p ìehkpedp„ `pRy>„ hmu_¡ Å¡ey„ _l]. A¡ qv$hkp¡dp„ V¡$¼kV$pBg DÛp¡Ndp„ cpf¡ s¡Æ lsu. A¡L X$pHN qdg _pMhu A¡V$g¡ gNcN `p„Q L$fp¡X$ ê$r`ep_y„ d|X$ufp¡L$pZ. `p„Q¡L$ hj® V¡$¼kV$pBgdp„ cpf¡ s¡Æ fl¡hp_u R>¡ A¡ NrZs¡ qdg Qpgy L$fu.

rhS>e L$l¡ R>¡, ""L$p¡C `Z A¡L$ ìehkpedp„ s¡Æ_p„ `p„Q-kps S> hj® lp¡e R>¡. L$ÞõV²$¼i_ gpB_dp„ Mfpb qv$hkp¡ iê$ \ep A¡ `l¡gp„ lz„ A¡dp„\u blpf Aphu Nep¡ lsp¡. L¡$V$gp„L$ hjp£\u V¡$¼kV$pBg DÛp¡N_p `Z dpW$p qv$hkp¡ Qpg¡ R>¡. X$pHN qdg _p¿ep `R>u `Z lz„ d„v$u Aph¡ s¡ `l¡gp„ S> s¡dp„\u Mku Nep¡. d_¡ N„^ Aphu S>su L¡$ lh¡ Ap ^„^pdp„ blz \ey„ A_¡ lz„ A¡L$`Z nZ rhQpep® hNf d_ d½$d L$fu_¡ b^y„ k„L¡$gu g¡sp¡.''

1996_y„ hj® rhS>e ipl dpV¡$ r_Zp®eL$ füy„. rhS>e L$pd dpV¡$ Ad¡qfL$p Nep¡. Ðep„ A¡Z¡ rd_fg hp¡V$f_p¡ A¡L$ _p_p¡ àgpÞV$ Å¡ep¡. NyS>fpsdp„ A_¡ Mpk L$fu_¡ kyfs rS>ëgpdp„ `uhp_p `pZu_u M|b dyíL¡$gu lsu. âv|$rjs A_¡ npfey¼s `pZu_¡ L$pfZ¡ gp¡L$p¡ L„$V$pmu Nep lsp. rhS>e_¡ Mbf `X$u L¡$ kyfs rS>ëgp_p bpfX$p¡gu A_¡ s¡_u Apk`pk_p„ 100 Npdp¡dp„ rhv¡$i\u M|b `¥kp¡ Aph¡ R>¡. Ap b^p„ Npdp¡ kpQp A\®dp„ A¡_ApfApB Npdp¡ R>¡. Al] `¥kp_u L$p¡C AR>s _\u.

rhS>e_¡ gpÁey„ L¡$ Ap gpB_dp„ M|b S> s¡S>õhu crhóe R>¡. s¡Z¡ sfs S> Ad¡qfL$p\u rd_fg hp¡V$f_p 10 _p_p àgpÞV$ gu^p. bpfX$p¡gu Apìep `R>u s¡Z¡ 10 àgpÞV$ h¡Ãep. `pZu_¡ iyÙ L$fhp_p àgpÞV$ dpV¡$ S>¡ `X$p`X$u \C s¡ rhS>e dpV¡$ Ap„M Mp¡g_pfu lsu. rhS>e¡ kde bNpX$ép hNf spÐL$prgL$ ^p¡fZ¡ Ås¡ S> àgpÞV$ b_phhp_y„ _½$u L$fu gu^y„.

a¼s Qpf-`p„Q gpM ê$r`ep_p d|X$ufp¡L$pZ kp\¡ bpfX$p¡gudp„ rd_fg hp¡V$f b_phhp_p¡ àgpÞV$ iê$ \ep¡. a¼s b¡ hj®_p kdeNpmpdp„ rhS>e¡ Å¡C gu^y„ L¡$ Ap bÅf ^pfhp L$fsp„ `Z M|b dp¡Vy„$ R>¡ A_¡ `R>u s¡Z¡ dp¡V$p¡ L|$v$L$p¡ dpep£ A_¡ 1998_p A„sdp„ k¡ghpkdp„ lpBV¡$L$ õhuV$ hp¡V$f V¡$¼_p¡gp¡Æk âpBh¡V$ qgrdV¡$X$ _pd_p¡ dp¡V$p¡ àgpÞV$ iê$ L$ep¡®.

k¡ghpk L¡$ÞÖiprks âv¡$i R>¡. k¡ghpkdp„ S>¡ DÐ`pv$_ \pe R>¡ s¡_u `f OZu R|>V$R>pVp¡ dm¡ R>¡. rhS>e¡ Ap R|>V$R>pV$p¡_p¡ gpc d¡mhhp k¡ghpkdp„ àgpÞV$ iê$ L$ep£.

rhS>e L$l¡ R>¡, ""àgpÞV$ iê$ L$ep® `R>u kp¥\u `l¡gy„ L$pd b°pÞX$ _¡d_¡ rhL$kphhp_y„ lsy„. gp¡L$p¡ lpBV¡$L$_¡ Ap¡mMsp _lp¡sp. lpBV¡$L$_y„ _pd Of¡ Of¡ âQrgs b_¡ s¡ dpV¡$ -Ap¾$dL$ dpL£$qV„$N_u S>ê$f lsu. dpL£$qV„$N dpV¡$ M|b `¥kp_u S>ê$f lsu. d_¡ Adpfu L$„`_u_p àgpÞV$_u NyZhÑp `f rhïhpk lsp¡. Ad¡ buÅ„ b^p„ L$fsp„ M|b S> dp¡X$_® V¡$¼_p¡gp¡Æ s¥epf L$fu lsu. gp¡L$p¡ A¡¼hpNpX®$ âL$pf_p rd_fg àgpÞV$\u dprlsNpf lsp, `f„sy Adpfp¡ àgpÞV$ M|b Ap^yr_L$ V¡$¼_p¡gp¡Æ `f Ap^pqfs lsp¡.''

ApS>¡ OZp„ Ofp¡dp„ A¡¼hpNpX®$ àgpÞV$ b¡kpX$ép¡ lp¡e R>¡. Ap V¡$¼_p¡gp¡Æ 25 hj® S|>_u R>¡. A¡¼hpNpX®$ âL$pf_p rd_fg àgpÞV$dp„ b¡¼V¡$qfep_¡ ApW$ L$gpL$ dpV¡$ qX$kA¡[¼V$h¡V$ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, Äepf¡ npf A_¡ AÞe lpr_L$pfL$ sÐhp¡ v|$f \sp„ _\u.

lpBV¡$L$ rd_fg hp¡V$f àgpÞV$dp„ `p„Q Sy>v$p„ Sy>v$p„ qaëV$fdp„\u `pZu `kpf \pe R>¡, Ðepf bpv$ d¡df¡_ V¡$¼_p¡gp¡Æ_u dv$v$\u `pZu_¡ b¡ cpNdp„ hl¢Qu v¡$hpdp„ Aph¡ R>¡. A¡L$ cpNdp„\u b¡¼V¡$qfep, L$p¡`f, Ape_® S>¡hu AiyqÙ ^fphsy„ `pZu blpf _uL$mu Åe R>¡, Äepf¡ buÅ cpNdp„\u 0.0001 dpB¾$p¡__y„ rd_fg `pZu R|>Vy„$ `X$u_¡ blpf Aph¡ R>¡. Ap `Ùrsdp„ b¡¼V¡$qfep_u tlkp \su _\u.

rhS>e L$l¡ R>¡, ""b¡¼V¡$qfep_u tlkp L$ep® hNf gp¡L$p¡_¡ 100 V$L$p iyÙ `pZu Ap`hp_p¡ k„sp¡j A_¡fp¡ lp¡e R>¡.''

Ad¡qfL$p\u Ap^yr_L$ V¡$¼_p¡gp¡Æ gphu_¡ àgpÞV$ iê$ L$ep® bpv$ Ap¾$dL$ dpL£$qV„$N iê$ \ey„. v¡$icfdp„ lpBV¡$L$_y„ X$ugf _¡V$hL®$ Np¡W$hhpdp„ Apìey„. ApS>¡ NZsfu_p„ hjp£ `R>u lpBV¡$L$ ApMp v¡$idp„ a¡gpey„ R>¡.

NyS>fps D`fp„s fpS>õ\p_, Np¡hp, dlpfpô²$, qv$ëlu, L$Zp®V$L$, sprdg_pXy$ A_¡ `ròd b„Npmdp„ lpBV¡$L$_p X$ugfp¡ L$pd L$f¡ R>¡. Ap rhõspfdp„ lpBV¡$L$_p¡ rd_fg àgpÞV$ Npd¡Npd Å¡hp dm¡ R>¡. ApS>¡ sp¡ lpBV¡$L$ A¡V$gu lv¡$ Ap¾$dL$ dpL£qV„$N L$f¡ R>¡ L¡$ L$p¡C `Z fpô²$ue ÞeyT Q¡_g L¡$ NyS>fpsu cpjp_u k¡V¡$gpBV$ Q¡_g `f sd_¡ lpBV¡$L$_u A¡X¹$hV$p®BT Å¡hp dm¡ S>.

rhS>e L$l¡ R>¡, ""lÆ `Z cpfsdp„ rd_fg hp¡V$f_y„ dpL£$V$ M|b S> iê$Aps_p sb½$pdp„ R>¡. Ad¡ ^pfs sp¡ bp¡V$gdp„ `pZu `Z h¡Qu iL$s, `f„sy Adpf¡ d|m ky^u `lp¢Qhy„ lsy„.''

lpBV¡$L$ Üpfp 15,000 ê$r`ep\u dp„X$u_¡ `p„Q gpM ê$r`ep ky^u_p rd_fg hp¡V$f àgpÞV$ b_phhpdp„ Aph¡ R>¡. lh¡ s¡dZ¡ Npdp¡ A_¡ kp¡kpeV$uAp¡_u kp\¡ Of¡gy h`fpiL$pfp¡_¡ `Z V$pN£V$ b_pìep R>¡. hkrs âdpZ¡ rd_fg hp¡V$f àgpÞV$_u L¡$`¡rkV$u _½$u L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

Å¡ v$ffp¡S> L$gpL¡$ 300 qgV$f rd_fg hp¡V$f Å¡Csy„ lp¡e sp¡ khp gpM ê$r`ep_p¡ rd_fg àgpÞV$ _pMu iL$pe R>¡. A¡L$ hMs àgpÞV$ _p¿ep `R>u s¡_p¡ ÅmhZu_p¡ MQp£ _rlhs¹$ lp¡e R>¡. Ap àgpÞV$dp„ s¥epf \sy„ A¡L$ rgV$f iyÙ `pZu `p„Q L¡¡$ 10 `¥kpdp„ `X¡$ R>¡. àgpÞV$ Qgphhp dpV¡$ `Z b¡ L$gpL$ dpV¡$ A¡L$ dpZk_u S>ê$f `X¡$ R>¡. tkNg a¡T `f S> àgpÞV$ Qpg¡ R>¡. àgpÞV$_u rX$TpB_ cpfsue hpsphfZ_¡ Ýep_dp„ fpMu_¡ s¥epf L$fhpdp„ Aphu R>¡.


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.